Του Χάρη Κουρή,
Όταν ακούμε ειδήσεις για τη Λατινική Αμερική, δικαιολογημένα μας έρχονται στο μυαλό εικόνες από μεξικανικά καρτέλ, φάλαγγες μεταναστών, επαναστάσεις ιθαγενών, επέκταση της καταστροφής του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, δηλώσεις πολιτικών που προκαλούν συζητήσεις, πολιτική διαφθορά, σκληρές πολιτικές μάχες και πολλά άλλα. Βλέποντας όλα αυτά, δεν χρειάζεται να μας προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι σε αυτά έρχεται να προστεθεί και η πιο πρόσφατη δικαστική διαμάχη με επίκεντρο τον Περουβιανό Πρόεδρο Pedro Castillo, του οποίου η προεδρία έχει ουκ ολίγες φορές δεχθεί σκληρή κριτική ή ακόμα και εκκλήσεις για παραίτηση, μετά από υποψίες περί διαφθοράς.
Δεν είναι αυτή η πρώτη φορά που ο Πρόεδρος έχει αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο πρόβλημα. Η πρώτη φορά που υπήρξαν φωνές που ήθελαν την καθαίρεση του Castillo ήταν τον Νοέμβριο του 2021, μόλις τέσσερις μήνες μετά την εκλογή του. Όλα ξεκίνησαν έναν μήνα μετά τη διαρροή, από μία ιστοσελίδα, συζητήσεων μεταξύ διαφόρων οργανώσεων και εταιρειών, οι οποίες σχεδίαζαν την οργάνωση αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, ώστε να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση του Castillo. Καθώς ο ίδιος είναι αριστερός, οι οργανωτές εθεάθησαν με αρχηγούς δεξιών κομμάτων, όπως ο Rafael López Aliaga και η Keiko Fujimori (κόρη του πρώην προέδρου Alberto Fujimori και ανταγωνίστρια του Castillo στις εκλογές του 2021). Πολλοί παρομοίασαν αυτό το γεγονός ακόμα και με τις προσπάθειες ανατροπής των εκλογών που συνέβησαν τον Ιανουάριο του 2021 στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά την εκλογή του Joe Biden. Εκείνη την περίοδο (Νοέμβριος του 2021), η Fujimori ανακοίνωσε ότι το κόμμα της θα προχωρούσε σε αίτηση για καθαίρεση του Castillo, με την αιτιολογία ότι αυτός είχε ως επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου τον Bruno Pacheco, ο οποίος συναντήθηκε με λομπίστες, ενώ ο ίδιος είναι ηθικά ακατάλληλος για το αξίωμα του Προέδρου. Όλη αυτή η κατάσταση οδήγησε προκάλεσε αρκετές συζητήσεις, αλλά δεν οδήγησε, εν τέλει, στην πτώση του.
Η δεύτερη προσπάθεια για καθαίρεση του Προέδρου ήταν φέτος, στις 28 Μαρτίου. Ήδη από τον Φεβρουάριο υπήρξαν αναφορές περί σχεδίων για δεύτερη πρόταση μομφής, η οποία συζητήθηκε μεταξύ υποστηρικτών της Fujimori, διαφόρων φιλελευθέρων κύκλων και της Προέδρου του Κογκρέσου, Maricarmen Alva, η οποία τόνισε ότι «[…] σε περίπτωση καθαίρεσης του Προέδρου, θα είμαι έτοιμη να αναλάβω το αξίωμα». Πάλι σχετική με καταγγελίες περί διαφθοράς, η πρόταση μομφής τέθηκε στις 28 Φεβρουαρίου. Ο Castillo εμφανίστηκε στο Κογκρέσο, αποκαλώντας τες αβάσιμες και καλώντας τους βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ της δημοκρατίας και κατά της αστάθειας. Τελικά, ο Castillo δεν καθαιρέθηκε, αφού από τις 87 ψήφους που χρειάζονται για την αποπομπή ενός Προέδρου, μόνο 55 ήταν υπέρ.
Οι οικονομικές επιπτώσεις του Ρωσο-ουκρανικού Πολέμου προκάλεσαν αρκετές οικονομικές δυσκολίες για έναν πληθυσμό που ήδη δυσκολευόταν σε μεγάλο βαθμό να τα βγάλει πέρα. Έτσι, φτάσαμε πάλι σε δικαστικές διαμάχες μεταξύ Castillo και αντιτιθεμένων, στα μέσα του Οκτωβρίου. Η Patricia Benavides, Γενική Εισαγγελέας του Περού, κατηγόρησε τον Πρόεδρο ότι ηγείται μίας εγκληματικής σπείρας, κατηγορία την οποία ο ίδιος απέρριψε ως αβάσιμη. Σύμφωνα με την ίδια, το συνταγματικό παράπονο που κατέθεσε έχει ως στόχο τη διαμαρτυρία για την υποτιθέμενη θέση του Προέδρου ως αρχηγού μίας εγκληματικής οργάνωσης, συνεπώς και της ηθικής του ανικανότητας να σταθεί στις περιστάσεις του αξιώματός του. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του Περού, ο Πρόεδρος έχει το δικαίωμα να μην δικαστεί όσο βρίσκεται στο αξίωμα, εκτός από περιπτώσεις εσχάτης προδοσίας, διάλυσης του Κογκρέσου ή παρακώλυσης της εκλογικής διαδικασίας. Σε αυτήν την περίπτωση, η καθαίρεση του Προέδρου μπορεί να είναι αδύνατη (ας μην ξεχνάμε ότι η προηγούμενη προσπάθεια καθαίρεσης απέτυχε, αφού μαζεύτηκαν μόνο 55 από τις 87 αναγκαίες ψήφους), η Benavides στοχεύει στην προσωρινή παύση του Castillo από τα καθήκοντά του, πράξη που χρειάζεται 65 ψήφους.
Ο Πρόεδρος, η οικογένειά του και οι σύμβουλοί του αντιμετωπίζουν καταγγελίες περί διαφθοράς εδώ και μήνες, με τον Castillo να αποκαλεί αυτό το γεγονός «πραξικόπημα». Αν η αντιπολίτευση καταφέρει να τον παύσει προσωρινά ή να τον καθαιρέσει, θα είναι ο έκτος σε μία σειρά προέδρων που έχουν φύγει από το αξίωμα από το 2016, με τρεις από αυτούς να είναι το 2020, σε ένα διάστημα μόλις πέντε ημερών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- New legal battle brews in Peru as attorney general challenges president, Reuters, Διαθέσιμο εδώ
- Pedro Castillo: Peru’s embattled president faces fresh legal battle, BBC, Διαθέσιμο εδώ
- Peru prosecutors lodge new complaint against President Castillo, Al Jazeera, Διαθέσιμο εδώ
