Της Ανθής Ντόλα,
Ένα ακόμα πλήγμα για την τουρκική δημοσιογραφία αποτελεί το νέο νομοσχέδιο για την «παραπληροφόρηση». Η κυβέρνηση του Recep Tayyip Erdogan δημιούργησε ένα νομοσχέδιο, το οποίο ποινικοποιεί την παραπληροφόρηση και προωθείται ως το εργαλείο για την αντιμετώπιση του φαινομένου που εντοπίζεται στον Τύπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό το νομοσχέδιο τάραξε την Επιτροπή της Βενετίας, που είναι ένα συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία ανησυχεί για το μέλλον της ελευθερίας του Τύπου στο τουρκικό κράτος.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, το τουρκικό νομοσχέδιο αποτελεί μεγάλο αγκάθι για την ελευθερία της έκφρασης, δικαίωμα το οποίο έχει διασφαλιστεί από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Η επιτροπή κάλεσε το τουρκικό κοινοβούλιο να απορρίψει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, καθώς η υπερψήφισή του θα οδηγούσε σε «αυθαίρετους περιορισμούς της ελευθερίας της έκφρασης». Αυτή η έκκληση είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εισακουστεί, καθώς το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και οι σύμμαχοί του έχουν την πλειοψηφία του κοινοβουλίου, γεγονός που δυσχεραίνει την ήδη κακή κατάσταση.
Τόσο η τουρκική αντιπολίτευση όσο και ενώσεις του Τύπου, αλλά και άλλοι επικριτές αυτού του νομοσχεδίου, ανησυχούν, καθώς ένα από τα άρθρα του προβλέπει μία αυστηρή ποινή. Πιο συγκεκριμένα, το άρθρο αναφέρει πως αυτοί που διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια της Τουρκίας, για να προκαλέσουν φόβο και να διαταράξουν τη δημόσια ασφάλεια, θα βρίσκονται αντιμέτωποι με ποινές φυλάκισης από ένα ως τρία έτη. Η επιτροπή, στις 7 Οκτωβρίου, ανακοίνωσε ότι «ανησυχεί ειδικότερα για τις πιθανές συνέπειες από μία τέτοια πρόβλεψη, κυρίως για τις σοβαρές συνέπειες της επιβολής προσωπικής λογοκρισίας και όχι μόνο, υπό το πλαίσιο των επικείμενων εκλογών του Ιουνίου του 2023». Για την επιτροπή, το νομοσχέδιο αποτελεί «μία παρέμβαση στην ελευθερία της έκφρασης» και ζήτησε από τα μέλη του τουρκικού κοινοβουλίου να το απορρίψουν.
Η φυλάκιση δεν αποτελεί λύση, ενώ, παράλληλα, υπάρχουν μη ποινικοί τρόποι για την αντιμετώπιση του φαινομένου της παραπληροφόρησης και της λανθασμένης διάδοσης πληροφοριών στις δημοκρατικές κοινωνίες και μπορούν να υιοθετηθούν από την Τουρκία. Ακόμη, αυτή η συμβουλευτική επιτροπή, αρμόδια για ζητήματα που άπτονται του κράτους δικαίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, κατανοεί την ανάγκη ύπαρξης εκστρατειών που καταπολεμούν την παραπληροφόρηση και σε ό,τι αφορά το τουρκικό κράτος υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο που βάζει στο στόχαστρο τη δημοσιοποίηση ψευδών ή παραποιημένων πληροφοριών, γεγονός που δεν καθιστά επιτακτική την ανάγκη της ύπαρξης ενός τόσο σκληρού νομοσχεδίου.
Άλλωστε, η τουρκική κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα αυστηρή απέναντι στους δημοσιογράφους, οι οποίοι συχνά βρίσκονται στο στόχαστρό της. Έτσι, με τον τρόπο αυτό, περιορίζεται η ελευθερία του λόγου, αλλά και η ελευθεροτυπία. Ο αριθμός των δημοσιογράφων που βρίσκονται φυλακισμένοι αυξάνεται και η έγκριση ενός τέτοιου νομοσχεδίου δυσχεραίνει την κατάσταση. Αυτό το νομοσχέδιο νομιμοποιεί τις διώξεις ενάντια στους δημοσιογράφους, ενώ, παράλληλα, αποτελεί «πέπλο», το οποίο θα συγκαλύψει τυχόν ψευδείς κατηγορίες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι εναπομείναντες δημοσιογράφοι να αυτολογοκρίνονται και η ενημέρωση να περιορίζεται αυστηρά μέσα στα κυβερνητικά όρια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τουρκία: Απόρριψη του προτεινόμενου ν/σχ για την παραπληροφόρηση ζητεί η Επιτροπή της Βενετίας, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το Συμβούλιο της Ευρώπης καλεί την Τουρκία να απoσύρει νομοσχέδιο για την «παραπληροφόρηση», Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
