Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Εν όψει των εσωκομματικών διεργασιών στον ΣΥΡΙΖΑ διαβάζουμε κι ακούμε εκ νέου τα γνωστά επί του τοπίου που διαμορφώνονται εντός της Κουμουνδούρου: Προεδρικοί, Ομπρέλα, συνεργασίες, αντιπολιτευτική τακτική, στη μέση ο Τσίπρας και η αναγνώριση τυχόν δελφίνων που ίσως ξεμυτήσουν δειλά. Στην πραγματικότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να κυνηγάει την ουρά του, όπως κάνει τα τελευταία τρία και κάτι χρόνια, έχοντας επιτρέψει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να κυβερνά ουσιαστικά ανεξέλεγκτος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας περισσότερα από δέκα χρόνια στη θέση του ενός εκ των δύο μεγαλύτερων πόλων του καχεκτικού δικομματισμού της χώρας μας, μετά τη χρεοκοπία, κι έχοντας ασκήσει κυβερνητική εξουσία στα μισά σχεδόν εξ αυτών, αδυνατεί να αποβάλει εγγενείς του αδυναμίες. Ξεκίνησε τον πολιτικό του βίο ως ένα μικρό συμμαχικό κόμμα διαμαρτυρίας. Είχε ως ναυαρχίδα τον παλαιό Συνασπισμό, αλλά από την ανάληψη της ηγεσίας του από τον Αλέκο Αλαβάνο κι εντεύθεν, η φυσιογνωμία του κόμματος είχε μεταβληθεί με αποτέλεσμα να προκύψει ο ΣΥΡΙΖΑ. Από σχετικά μετριοπαθές κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς με ό,τι αυτό μπορούσε να σημαίνει στην Ελλάδα, απέκτησε πιο ριζοσπαστικά και κινηματικά χαρακτηριστικά, με έντονα συγκρουσιακή αντίληψη, αντί–συστημική ρητορική κι ευθεία αμφισβήτηση βασικών σταθερών του πολιτειακού οικοδομήματος της χώρας και των διαχρονικών διεθνών συμμαχιών της. Ανέπτυξε δε ακτιβιστική δράση που δεν περιορίζονταν στα συμβατικά μέσα πρακτικής πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά έκλεινε σαφώς κι ενίοτε απροκάλυπτα το μάτι στην πολιτική βία, ακόμη και στο έγκλημα.
Το πάνω χέρι στο κόμμα πήραν άτομα τα οποία είχαν διατελέσει στελέχη του ΚΚΕ. Καίτοι ο αντι-σταλινισμος παρουσιαζόταν σαν βασική αιτία της οργανωτικής τους απαγκίστρωσης από τον εν Ελλάδι κομματικό φορέα του ορθοδόξου κομμουνισμού φαίνεται πως η αντίθεση αυτή στο Κόμμα μάλλον εδραζόταν στην ελευθεριακή τους αντίληψη επί σειράς κοινωνικών θεμάτων, η οποία συγκρούεται με τη συντηρητική προσέγγιση του Περισσού και την απέχθεια τους ως προς την άτεγκτη κομματική πειθαρχία. Επ’ αυτών, άλλωστε, τον πεδίων έγινε και η σύγκλιση με διάφορες άλλες αριστεριστικές – περιθωριακές συνιστώσες. Κατά τα άλλα, ουδέποτε απέβαλαν από την ιδεολογικοπολιτική τους συγκρότηση βασικά κομμουνιστικά χαρακτηριστικά: αποστροφή προς την αστική δημοκρατία, φιλοδοξία για την ταύτιση κράτους – κόμματος, κρατικός έλεγχος της οικονομίας, απόσπαση της χώρας από το δυτικό μπλοκ και αναζήτηση συμμαχιών σε κράτη με πρώην και υφιστάμενα καθεστώτα ιδίων αντιλήψεων.
Τα ανωτέρω χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ έκρυβε το σαφώς καλύτερο πολιτικό μάρκετινγκ εν σχέση με αυτό του μαυσωλείου του ΚΚΕ. Η επιλογή του νεαρού Τσίπρα ως διαδόχου του Αλαβανού και οι δικαιωματιστικές παρόλες που ασκούσαν έλξη τόσο σε τμήματα του απολιτίκ και απαίδευτου νεανικού κοινού όσο σε αυτά της δήθεν αστικής (και ακόμη πιο δήθεν) προοδευτικής διανόησης, έκαναν το ΣΥΡΙΖΑ ένα χαριτωμένο προϊόν της ποπ κουλτούρας που αντιμετωπιζόταν γενικώς με συγκατάβαση ένεκα υπερχειλίζουσας γραφικότητας. Η πρώτη ρωγμή στο ανάλαφρο αυτό προφίλ ήρθε με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 με τη δολοφονία του μαθητή Γρηγορόπουλου από τον ειδικό φρουρό Κορκονέα. Η χώρα και ειδικά η πρωτεύουσα παραδόθηκαν στο χάος επί ημέρες, με τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι το μοναδικό κοινοβουλευτικό κόμμα που παρείχε πολιτική (και όχι μόνο…) κάλυψη στους τυφλούς βανδαλισμούς έναντι δημοσίων και ιδιωτικών περιουσιών. Έτσι, σε περιόδους προ κρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδύνεψε ακόμη και να μην μπει στη Βουλή εξαιτίας της αντιμετώπισης του κοινού εγκλήματος σαν νεανική εξέγερση.
Από την άλλη, αυτή η ροπή στο μπάχαλο που παραλίγο να τον στείλει στο ναδίρ αποτέλεσε πολύτιμο σύμμαχο ώστε τελικά να φτάσει στο ζενίθ και να κυβερνήσει τη χώρα λίγα χρόνια μετά. Η τυφλή οργή της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού για τη βίαιη καταβαράθρωση του βιοτικού του επιπέδου και την ανατροπή πολλών μεταπολιτευτικών βεβαιοτήτων βρήκε στέγη στο κόμμα το οποίο πρόσφερε τις πιο απλοϊκές, λαϊκίστικες απαντήσεις στα πιο σύνθετα και σοβαρά ερωτήματα. Με το που απέκτησε εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, πρώτα σε επίπεδο ηγεσίας του αντιμνημονιακού μετώπου (2011), κατόπιν σε αυτό της μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής δύναμης της αντιπολίτευσης (2012) κι ακολούθως σε αυτό της κυβέρνησης (2015), εκδηλώθηκε κλιμακούμενα ο αταβισμός του: η υπονόμευση της αστικής δημοκρατίας μπορεί να μη στόχευε στην επαναστατική κατάλυση της, αλλά είχε ως σκοπό δια της αλλοίωσης των θεσμών της τη δημιουργία ενός υβριδικού πολιτειακού μοντέλου τύποις σαν το υφιστάμενο, αλλά που κατ’ ουσίαν θα προσομοίαζε σε αυτό καθεστώτων της Λατινικής Αμερικής.
Ο προ-κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ παρήγαγε πολιτική απο-νομιμοποίηση της ελληνικής Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας ώστε κατόπιν να εμφανίσει τον Αλέξη Τσίπρα σαν αναμορφωτή αυτής. Μια δήθεν αναμόρφωση που περιλάμβανε τη χρήση του θεσμικού του οπλοστασίου για τη δημιουργία ενός κατ’ ουσίαν μονοκομματικού συστήματος. Ο έλεγχος της Δικαιοσύνης είχε ως στόχο την επιλεκτική άσκηση διώξεων έναντι πολιτικών αντιπάλων ούτως ώστε να επιτευχθεί αν όχι η ποινική τους καταδίκη, η ηθική τους απαξίωση. Ο έλεγχος της ενημέρωσης είχε ως επιδίωξη τη δημιουργία ενός μικρού πλήρως ελεγχόμενου από εκλεκτούς επιχειρηματίες μιντιακού τοπίου δια την επικοινωνία της κρατικής-κομματικής προπαγάνδας.
Ένα άλλο στρατήγημα του ΣΥΡΙΖΑ, εξίσου δηλωτικό της ιδεολογικής του καταγωγής και της μετουσίωσης αυτής σε πολιτική πρακτική, ήταν η απόπειρα καλλιέργειας ιδιότυπου ταξικού μίσους δια της ασκήσεως οικονομικής πολιτικής. Στην Ελλάδα φυσικά δεν είναι δόκιμο να αναφερόμαστε σε τάξεις με την έννοια που η αναφορά αυτή έχει λάβει παγκοσμίως σε πολιτικό, οικονομικό και ιστορικό επίπεδο. Η χώρα μας δεν γνώρισε Βιομηχανική Επανάσταση. Ουδέποτε ανέπτυξε αστική τάξη ούτε εμφάνισε προλεταριάτο υπό τη στενή, μαρξιστική έννοια. Ακόμα όμως και σε περιπτώσεις όπως η ελληνική, η κομουνιστική και κομμουνιστογενής Αριστερά αναζήτησε κι έπλασε τους δικούς της διαβόλους και αγγέλους. Επί ΣΥΡΙΖΑ, η μεσαία τάξη και ειδικότερα ο ιδιωτικός τομέας αφαιμάχθηκε ανηλεώς και η μικρότερη τάξη αυτής έλαβε σειρά γλίσχρων επιδομάτων σαν αναδιανομή πλούτου μαζί με την υπόσχεση ότι εφόσον η κυβέρνηση δεν μπορούσε να την καταστήσει οικονομικά εύρωστη θα της έφερνε παρέα στη φτώχια όσους ήταν σε λίγο καλύτερη κατάσταση από αυτή. Νέο προλεταριάτο βρήκε επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ στους παράνομους μετανάστες, την είσοδο των οποίων αφειδώς επέτρεψε στην Ελλάδα, σε διάφορες ακραία μειοψηφικές κοινότητες και σε παρακμιακά απομεινάρια της μεταπολιτευτικής ασυδοσίας.
Εν τέλει, η στρατηγική ανάλυσης και άσκησης κυβερνητικής εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν κι αυτή που οδήγησε στην ήττα του, αφήνοντάς τον να κάνει ακόμα μια στροφή γύρω από τον εαυτό του, κυνηγώντας την ουρά του. Το ψέμα ως γνωστόν έχει κοντά ποδάρια. Ο Τσίπρας υποσχέθηκε τα πάντα στους πάντες. Ο ίδιος αντελήφθη δε ότι ρήξη με την Ε.Ε. θα σήμαινε ανυπολόγιστη εθνική καταστροφή σε σημείο που μάλλον ο ίδιος θα έψαχνε τα ελικόπτερα που έταζε σε άλλους. Έγινε εν τέλει το αγαπημένο παιδί του ευρωατλαντικού ιερατείου μιας και ως κυβερνητικά πρωτοεμφανιζόμενος θεωρήθηκε πως έχει το «λίπος» να στηρίξει και πιο προωθημένα «κόλπα» από υποθήκευση δημόσιας περιουσίας στο υπερταμείο για έναν αιώνα μέχρι τη Συμφωνία των Πρεσπών… Η ακραία μνημονιακή στροφή μετά από τη ζημιά 100 δισεκατομμυρίων που προκάλεσε δεν κρυβόταν όμως με κάποιο τρόπο. Ούτε τα διάφορα «φρέσκα κρέατα» που πέταγε κατά καιρούς στην αρένα (Novartis κλπ.) μπορούσαν να θρέψουν την δυσαρέσκεια όσων ένιωθαν εξαπατημένοι. Η δυσαρέσκεια αυτή φάνηκε στην κάλπη του 2019 και εις τετραπλούν (δημοτικές, περιφερειακές, ευρωπαϊκές κι εθνικές εκλογές).
Έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ βολόδερνε στην αντιπολίτευση μην έχοντας τι να κάνει. Να κάνει αντιπολίτευση για τα οικονομικά; Αυτός έφερε το χειρότερο μνημόνιο. Να κάνει για το μεταναστευτικό; Αυτός άνοιξε τα σύνορα. Να κάνει για την πανδημία; Εδώ ο Πολάκης, πρώην Αναπληρωτής Yπουργός Υγείας του, χαϊδεύει τους αντιεμβολιαστές. Να πάει στο «ο λαός δεν ξέχνα τι σημαίνει Δεξιά;». Αυτός συνεργάστηκε με τον Καμμένο. Να κάνει στροφή στη σοσιαλδημοκρατία; Με αυτούς που έκαναν τα ανωτέρω και που μέχρι σήμερα κατηγορούν την αστυνομικό που έκανε χρήση του όπλου της όταν πήγε να τη σφάξει ο μαφιόζος των φοιτητικών εστιών; Ή με τον Σπίρτζη και τη Βαγενά, που στο ίδιο επίπεδο με τα ανώνυμα τρολς, χαρακτηρίζουν ένα ολόκληρο κόμμα ως κόμμα βιαστών; Ότι και να κάνει, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ το μόνο που θα κατορθώσει είναι να κάνει συνεχώς κύκλους γύρω από τον εαυτό του και όλες τις πτυχές του. Την απουσία όμως αξιωματικής αντιπολίτευσης την πληρώνει η χώρα….
