Της Δώρας Νικολάου,
Στην κατηγορία της νέας μόδας που παρατηρούμε σιγά σιγά στη λογοτεχνία ερχόμαστε με μια νέα πρόταση. Η μόδα; Μυθιστορήματα εμπνευσμένα από ιστορικά γεγονότα. Ιστορίες που πληθαίνουν και κυμαίνονται γύρω από τον πολυτάραχο 20ό αιώνα, με την αναγκαία δόση μυθιστορηματικής γραφής και φαντασίας για να αποφευχθεί η στείρα ιστορική παράθεση που συνήθως απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό. Η πρότασή μας; Ο ζωγράφος του Μπελογιάννη, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και την υπογραφή του Νίκου Δαββέτα, και χαρακτηρίζεται ιδία, ως «μια ιστορία του Ψυχρού Πολέμου».
Ένα λογοτεχνικό έργο αστυνομικού και ιστορικού περιεχομένου, ενδεδυμένο, ωστόσο, με τον μανδύα του μυθιστορήματος, με άξονα αφήγησης τον προηγούμενο αιώνα. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για ένα έργο παράθεσης γεγονότων υπό πλήρη αληθοφάνεια, αλλά, μέσα από το θέμα μυστηρίου του, αναδύονται και οι περιγραφές των περασμένων ταραχών. Πολιτικό νουάρ της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου στο Παρίσι, στους κύκλους των Ελλήνων εμιγκρέ, καλλιτεχνών και πολιτικών εξόριστων και ένα πορτρέτο φιλοτεχνημένο από τον Πάμπλο Πικάσο.
Μια δολοφονία, η υπόθεση του πορτρέτου του γνωστού επαναστάτη Μπελογιάννη (όπως μαρτυρά και ο τίτλος του βιβλίου), οι περιπλανήσεις στην πόλη του φωτός και στα πολιτικά δρώμενα της μεταπολεμικής Ελλάδας. «Όσοι ανήσυχοι νέοι έφταναν μεταπολεμικά στο Παρίσι ήθελαν να γίνουν ζωγράφοι ή συγγραφείς. Καμιά φορά και τα δύο. Επαναστάτης δεν ήθελε να γίνει κανένας […]», διαβάζουμε τη φράση μέσα στο βιβλίο και μας μαρτυρά αμέσως πώς θα κινηθεί το έργο που θα διαβάσουμε. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι μας γίνεται και καθόλου προβλέψιμο. Το ενδιαφέρον της αφήγησης μάς κρατάει την περιέργεια και ως προς την πλοκή και ως προς τον τρόπο παράθεσης του ιστορικού πλέγματος.
Αποφεύγοντας τα σπόιλερ, μπορούμε να πούμε μόνο ότι η πλοκή αυτού του έργου ξεκινάει να εκτυλίσσεται από τις πρώτες κιόλας σελίδες, τραβώντας μας στον κόσμο του. Ναι, θα λέγαμε πως είναι πράγματι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί. Η γραφή δεν μας κουράζει καθόλου, ίσα ίσα που παρουσιάζεται ιδανική για όσους δεν είναι λάτρεις του ιστορικού βιβλίου, που απευθύνεται σε πολύ συγκεκριμένους ενδιαφερόμενους. Για τους λάτρεις της λογοτεχνίας, εν γένει, ο κατάλληλος τρόπος να συστηθούμε στην εποχή και να εισχωρήσουμε στα γεγονότα δεν είναι άλλος από αυτήν την κατηγορία βιβλίων, όπως αυτό εδώ, που συνδυάζουν και τα δύο, και τον τελευταίο καιρό (για καλή μας τύχη) πληθαίνουν.
Ο ζωγράφος του Μπελογιάννη δεν είναι καινούριο εγχείρημα. Εκδόθηκε πρώτη φορά το 2013, στο δικό μας παρόν, όμως, επανακυκλοφόρησε αναθεωρημένο και, σύμφωνα με τον συγγραφέα, σε πολλά σημεία αλλαγμένο, μετά τα νέα στοιχεία που βγήκαν στο φως της δημοσιότητας για τον Ψυχρό Πόλεμο. Η χρονική απόσταση που διαβήκαμε, βοήθησε για μια νέα και πιο ψύχραιμη ερμηνεία των γεγονότων, ώστε να φτάσει το βιβλίο αυτό στα χέρια μας όσο πιο ακριβές γίνεται για το είδος του.
Το απολαύσαμε, το διαβάσαμε με μια ανάσα και θαυμάσαμε τον λόγο του συγγραφέα. Δεν έχουμε παρά να το προτείνουμε με τη βεβαιότητα ότι καλύπτει πολλά αναγνωστικά γούστα. Μια συναρπαστική πορεία στο πολιτικό νουάρ και την ιστορική γραφή που τόσο γρήγορα και χωρίς περιττολογίες κυλάει ανάμεσα στις σελίδες μας.
