Της Ειρήνης Λάττα,
«Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του κι όταν πια του έχει διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες», έχει υπογραμμίσει ο Νίκος Καζαντζάκης. Ακόμα, πολλοί από εμάς γνωρίζουμε την ευγνωμοσύνη που είχε ο Μέγας Αλέξανδρος στον δάσκαλο του, Αριστοτέλη, τονίζοντας πως στους γονείς οφείλουμε το ζῆν, αλλά στους διδασκάλους το εὖ ζῆν, δηλαδή την όμορφη ζωή, τη ζωή με νόημα και σκοπό.
Και αυτός είναι και ένας από τους πολλούς ρόλους του δασκάλου. Να καθοδηγεί, να είναι ο οδηγός των μαθητών του και να τους προστατεύει, χωρίς κανέναν αυταρχισμό, χωρίς καμία πίεση, αλλά με αγάπη, για τον ίδιο, το έργο που επιτελεί και τους αποδέκτες του έργου αυτού. Και αυτό, αναντίρρητα, δεν θα είναι εύκολο. Όπως κάθε λειτούργημα και επάγγελμα, θα έχει πολλές δυσκολίες. Αφορά την καλλιέργεια και τη φροντίδα παιδικών ψυχών και αυτό από μόνο του νομίζω πως δείχνει πόσο σημαντική είναι η προσπάθεια, η προσπάθεια του δασκάλου να μεταδώσει σε κάθε παιδί ξεχωριστά την αγάπη και σε δεύτερο χρόνο τις απαραίτητες γνώσεις, κάτι που μπορεί να μη δέχεται καν από το υπόλοιπο περιβάλλον του.
Όπως έχει πει μια ακόμη προσωπικότητα που αξίζει να αναφερθεί, ο Έλληνας ιστορικός, Πλούταρχος, «Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει ν’ ανάψει». Και εκείνος που μπορεί να το επιτύχει αυτό, είναι ο παιδαγωγός. Όχι ο απλός εκπαιδευτικός, ο οποίος «εκπαιδεύει» τα παιδιά να έχουν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και να ανταποκρίνονται στις επιθυμίες του, αλλά ο άνθρωπος που οδηγεί το κάθε παιδί και γίνεται πυξίδα, βοηθώντας το να ανακαλύψει το βαθύτερο κόσμο της γνώσης, των πνευματικών αγαθών και του διαφορετικού έργου που κάνει κάθε μαθητής. Εργαλείο του δασκάλου είναι η Παιδεία, μέσω της οποίας διαπλάθεται η προσωπικότητα των μαθητών και αναπτύσσονται όλες οι αξίες που πρέπει να έχει και να τον συντροφεύουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, για να γίνει ένας ευσυνείδητος άνθρωπος και πολίτης και να ενσωματωθεί ομαλά στο υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο.
Ένα εξίσου σημαντικό εργαλείο με την Παιδεία είναι και η ενσυναίσθηση. Το να μπορεί ο δάσκαλος να μπαίνει στη θέση κάθε μαθητή και ταυτόχρονα να το ωθεί στο να κάνει το ίδιο για όλους τους ανθρώπους. Ο παιδαγωγός είναι ο άνθρωπος που μένει στην καρδιά των μαθητών για όλα τα χρόνια της ζωής τους, καθώς αποτελεί πρότυπο για αυτούς. Παρά τα όσα λέει και διδάσκει στους μαθητές, η μεγαλύτερη επιρροή γίνεται μέσω του παραδείγματος του και της αγάπης του. Ο δάσκαλος, οφείλει να αγαπάει το λειτούργημα που επιτελεί, καθώς και την ψυχή κάθε μαθητή, την οποία κρατάει στα χέρια του. Επιπρόσθετα, ο δάσκαλος σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δρα ως αυθεντία και να περιμένει όλα τα παιδιά να δρουν σαν μηχανές, αλλά πρέπει διαρκώς να κατανοεί τον ψυχικό τους κόσμο, βλέποντας τη ζωή καθενός ξεχωριστά. Άλλωστε, και μόνο μια ζωή να βοηθήσει, και μόνο ένα παιδί να γεμίσει με τη ζεστασιά του, άξιζε όλη η διδασκαλία!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο Νίκος Καζαντζάκης και η αξιοποίηση του έργου του στην εκπαίδευση, hea.edu.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αποφθέγματα για την Εκπαίδευση, τη Διδασκαλία και τη Μάθηση, giodonkaranton.wordpress.com, διαθέσιμο εδώ
