Της Ισιδώρας Ανδρέου,
Ένα από τα θέματα που απασχολεί και μαστίζει τη σημερινή νεολαία είναι αυτό του Έρωτα, της αιώνιας αγάπης που όλοι οι νέοι αναζητούν. Ταινίες, σειρές, βιβλία, λογοτεχνία και κινηματογράφος έχουν σαν κεντρικό άξονα το θέμα του Έρωτα προσεγγίζοντάς τον από διαφορετικές οπτικές.
Ποιητές, πεζογράφοι τραγουδοποιοί και καλλιτέχνες, επηρεασμένοι από το συναίσθημα συνθέτουν τα έργα τους γύρω από το κομμάτι της αιώνιας αγάπης, δίνοντας μια άλλη διάσταση στο φλέγον θέμα του Έρωτα. Φυσικά και η Τέχνη δε θα μπορούσε να λείπει, μέσω των δημιουργημάτων της από τη λίστα αυτή και να κατατάσσεται πρώτη στην κατηγορία της έκφρασης της αγάπης. Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν ιδιαίτερη σημασία στην έκφανση των συναισθημάτων και στην αποτύπωσή τους μέσω της ίδιας της Τέχνης. Ορμώμενοι από το ταλέντο τους, ζωγραφίζουν πίνακες, διακοσμούν αγγεία, πλάθουν εδώλια και κεραμικά προϊόντα, λαξεύουν αγάλματα και εμπλουτίζουν σπίτια και πόλεις με δημιουργήματα αφιερωμένα στο θείο δώρο του Έρωτα.
Στη σημερινή κοινωνία τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η έννοια της αιώνιας αγάπης έχει ευτελιστεί και τη θέση της έχει πάρει η εναλλαγή των πολλαπλών συντρόφων συνάμα με την αδιαφορία προς κάτι αληθινό. Οι νέοι επιλέγουν να απομακρύνονται από τις ουσιαστικές σχέσεις με αποτέλεσμα να ξεχνούν τη βαρυσήμαντη αξία του αληθινού έρωτα και να επιδίδονται σε ανώφελες ερωτικές περιπτύξεις δίχως βάθος και νόημα. Στην αρχαία Ελλάδα ο έρωτας αποτελούσε κάτι το υψηλό, αφού και σύμφωνα με τον Πλάτωνα ανήκε στον κόσμο των ιδεών και παραλληλίζεται ως η κίνηση του ανθρώπου προς τις ανώτερες ιδέες. Προς τιμήν του έχουν πλαστεί εκατοντάδες αγάλματα με ένα από αυτά να αποτελεί το σημερινό μας θέμα.
Και, φυσικά, όταν μιλάμε για Έρωτα δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στη θεά των σαρκικών απολαύσεων, στην ομορφότερη αιθέρια ύπαρξη από όλους τους θεούς του Ολύμπου, τη θεά Αφροδίτη. Μιλώντας για Τέχνη και μαρμάρινα δημιουργήματα θα πρέπει να αναφερθούμε και σε ένα πολύ σημαντικό μνημείο, εκείνο της Αφροδίτης της Μήλου. Η Αφροδίτη της Μήλου αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και εντυπωσιακά μαρμάρινα αγάλματα της Ελληνιστικής περιόδου. Βρέθηκε σε αγροτική περιοχή της Μήλου την άνοιξη του 1820 και μετέπειτα εκλάπη από Γάλλους στρατιώτες. Η κατασκευή του χρονολογείται μεταξύ των ετών 150 και 100 π.Χ., είναι φτιαγμένη από παριανό μάρμαρο και έχει ύψος περίπου δύο μέτρα. Δημιουργός της είναι κατά πάσα πιθανότητα ο Σκόπας, μαθητής του Φειδία, ή κατά άλλες πληροφορίες ο Αλέξανδρος της Αντιόχειας.
Αρχικά αποτέλεσε πεδίο έρευνας, αφού οι αρχαιολόγοι υπέθεσαν πως αντί για την Αφροδίτη αναπαριστά την Αμφιτρίτη. Η θεά αναπαρίσταται με πλούσια κόμη δεμένη στο πίσω μέρος της κεφαλής, ενώ εικάζεται πως εικονίζεται λίγο πριν το λουτρό της. Φέρει κεφαλόδεσμο, δηλαδή ταινία από την οποία ξεφεύγουν οι βόστρυχοι. Έφερε επίσης και κοσμήματα, όπως σκουλαρίκια, από ό,τι καταλαβαίνουμε από τα σημάδια που υπάρχουν στα αυτιά της θεάς, καθώς επίσης και περιδέραιο και διάδημα. Το έργο έχει δουλευτεί σε δυο ξεχωριστά κομμάτια, με τελευταίο να προστίθεται το κομμάτι των γλουτών, όπου και πέφτουν οι πτυχώσεις του ενδύματος. Είναι γυμνή από τη μέση και πάνω, ενώ τα άκρα της και τους μηρούς της καλύπτει ένα λεπτό πτυχωτό ένδυμα που μάλλον ήταν πέπλο. Βρέθηκε ακρωτηριασμένη, ενώ οι ειδικοί υποθέτουν πως κρατούσε στο αριστερό της χέρι μήλο ή καθρέφτη, ενώ μία δεύτερη γνώμη αναφέρει πως κρατούσε με τα δύο της χέρια την ασπίδα του Άρη.
Είναι πολύ πιθανόν να υπήρξε πολύχρωμο έργο, όμως, λόγω του ότι τα χρώματα σβήστηκαν από το μάρμαρο δεν μπορούμε να εικάσουμε τα χρώματα που είχαν χρησιμοποιηθεί. Κάτω από το δεξί της μαστό, η Θεά φέρει μία τρύπα για τη μεταλλική στήριξη του δεξιού χεριού που λείπει. Τα κάτω άκρα της επίσης παρουσιάζουν ενδιαφέρον, αφού έχουμε τον κανόνα της ζύγισης στο άγαλμα με το δεξί κάτω άκρο να αποτελεί το στηρίζον σκέλος, ενώ το αριστερό φέρεται να έρχεται πιο μπροστά ελαφρώς λυγισμένο αποτελώντας έρεισμα για το υπόλοιπο άγαλμα. Οι γλουτοί της είναι αδρά λαξευμένοι υπογραμμίζοντας τη σιλουέτα της μορφής και τονίζοντας τον ερωτισμό της. Πρόκειται για ένα άγαλμα λεπτομερές με διάχυτη την τεχνοτροπία του κλασικισμού, που επιβίωσε ανά τους αιώνες, εκπέμποντας τα στερεότυπα της διαχρονικής γυναικείας ομορφιάς.
Όπως παρατηρήσαμε, υπάρχει μεγάλο χάσμα όσον αφορά τον τομέα της έκφρασης και της αποτύπωσης του έρωτα στην Τέχνη και την αισθητική από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα. Η σημερινή κοινωνία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τα συναισθήματα της αληθινής αγάπης και δίνει βάση σε πιο δευτερεύοντα και ευτελούς σημασίας πράγματα. Οι νέοι απέχουν από την Τέχνη και την αισθητική και επιλέγουν τις εφήμερες σχέσης ξεχνώντας το σκοπό της οικογένειας και της συντροφικότητας. Μοναδική σωτηρία της ψυχής αποτελεί η στροφή στον πολιτισμό και την κουλτούρα με τα μουσεία να έχουν τις πόρτες τους ανοιχτές και τα ευρήματά τους διαθέσιμα σε κάθε θεατή, με την ελπίδα πως η πραγματική αγάπη δεν έχει πεθάνει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αφροδίτη της Μήλου, Louvre Museum, archaiologia.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Αφροδίτη της Μήλου: «Αλλόκοτη πέτρα», mileikanea.gr, διαθέσιμο εδώ.
