Του Στάθη Αποστόλου,
«Ο πολίτης είναι γένους αρσενικού. Η Δημοκρατία, η Ελλάδα και η Πρόοδος, ωστόσο, είναι γένους θηλυκού. Και αυτές μάς καλούν στην μεγάλη υπέρβαση. Θεωρώ ότι είναι η ώρα να αποκτήσει η πατρίδα μας μία άξια Ελληνίδα στην κορυφαία πολιτειακή της θέση». Με αυτά τα λόγια, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το 2020 προχώρησε σε ένα ομολογουμένως ιστορικό διάγγελμα για τη σύγχρονη Ελλάδα και τη σύγχρονη γυναίκα. Από την εκλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας όμως, έχουν περάσει δυο και παραπάνω χρόνια, που μέσα σε αυτά άλλαξε η Ελλάδα, αλλά και ο κόσμος. Συνταγματικά, η θητεία της προέδρου λήγει τον Μάρτιο του 2025, εκτός αν ανανεωθεί.
Πολλά ακούγονται και ιδιαιτέρως το τελευταίο διάστημα, που πλησιάζουμε προς τις εθνικές εκλογές. Τα κομματικά επιτελεία ήδη έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται τα ονόματα που προορίζουν για τις υψηλόβαθμες θέσεις εντός κι εκτός Ελλάδος: Προεδρία της Δημοκρατίας, Ευρωπαίος Επίτροπος και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Οφείλουμε να αναφέρουμε πως ήδη έχει ξεκινήσει μια άτυπη αναζήτηση του επόμενου ενοίκου της Ηρώδου Αττικού. Στη συνέχεια, θα προσπαθήσουμε με τα δεδομένα που έχουμε στην παρούσα στιγμή να δούμε ποιοι προκρίνονται για να περάσουν το κατώφλι του Προεδρικού Μεγάρου.
Πρώτη φυσικά είναι η εν ενέργεια Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δηλαδή η Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Εξελέγη σε ηλικία 64 ετών, έχοντας στην πλάτη της ένα βαρύ βιογραφικό γεμάτο διακρίσεις, που αντικατοπτρίζει έναν άνθρωπο γεμάτο κι όχι έναν άνθρωπο που επιζητά την αναγνώριση και την προβολή. Η εκλογή της ήταν ξεκάθαρα συμβολική, αλλά όπως αποδείχτηκε και υπερκομματική. Άνθρωπος με ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέματα του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρωγός στους νέους νομικούς χωρίς ανούσιες κορώνες, που συμβάλλει τα βέλτιστα με την νομική της γνώσης και πείρα για την προάσπιση των δικαιωμάτων της Ελλάδος. Προτάθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον οποίο έχουν μια άριστη, φαινομενικά τουλάχιστον, συνεργασία. Θεωρείται δε, εξαιρετικά δύσκολο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μην την προτείνει εκ νέου, αν κερδίσει ο ίδιος τις εκλογές του 2023. Εκτός μόνο αν η ίδια δεν επιθυμεί να ανανεωθεί η θητεία της ή αν επικρατήσουν οι φωνές που δηλώνουν πως την ώρα της έντασης με την Τουρκία η χώρα χρειάζεται ένα έμπειρο άνδρα στο τιμόνι της. Μια άκρως προσβλητική και οπισθοδρομική τόσο για την Πρόεδρο όσο κι για όλες τις γυναίκες άποψη.
Δεύτερος πιθανός υποψήφιος είναι ο κατά γενική ομολογία δραστήριος και επιτυχημένος τόσο στην άσκηση των καθηκόντων του όσο κι στις προσεκτικές δημόσιες & παρασκηνιακές παρεμβάσεις του, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και πρώην Υπουργός, Προκοπής Παυλόπουλος. Στο παρόν, δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε σαν σκέψη η επιστροφή του στο Προεδρικό με πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, αν και ο ίδιος ενδεχομένως θα επιθυμούσε να προταθεί από το κόμμα που υπηρέτησε 19 χρόνια ως Βουλευτής και 5 ως Υπουργός. Η άποψη, ωστόσο, της επιστροφής του διχάζει και τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος τον πρότεινε και συνεργάστηκαν για 4 χρόνια. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε την Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αλλά πέραν από αυτό υπάρχει μια άψογη σχέση μεταξύ Προεδρικού-Κουμουνδούρου, που με τα παρόντα δεδομένα δεν υφίσταται λόγος να διαταραχθεί. Μένει να δούμε αν ο Αλέξης Τσίπρας πάει κόντρα στην πεπατημένη, δίνοντας το πράσινο φως για την επιστροφή του Προκόπη Παυλόπουλου.
Τρίτος πιθανός υποψήφιος είναι ένας άνθρωπος με πείρα σε θέματα εξωτερικών και διεθνών σχέσεων, όντας μάχιμος διπλωμάτης για πάνω από δέκα χρόνια. Δεν είναι άλλος από το ακλόνητο φαβορί των προεδρικών εκλογών του 2015, τον Δημήτρη Αβραμόπουλο. Όντας ακόμη Υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά τα δύσκολα χρόνια 2012-2014, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος κόντρα στην πόλωση που με επίγνωση τους κάποιοι επιδίδονταν, εκείνος προσπαθούσε να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των κομμάτων. Άλλωστε, ήταν εθνική ανάγκη η συναίνεση τότε που η χώρα είχε εισέλθει στον αστερισμό των κυβερνήσεων συνεργασίας. Η υποψηφιότητα Αβραμόπουλου όμως ναυάγησε, καθότι ο τότε νεοεκλεγείς Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποχώρησε στις πιέσεις της τότε λεγόμενης «ομάδας της δραχμής» με εκφραστή τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, που δεν ήθελαν τον Αβραμόπουλο, διότι ενέπνεε τον αέρα του Ευρωπαίου και έπειτα του Έλληνα. Ακόμα και μετά την εκλογή Παυλόπουλου, οι δίαυλοι έμειναν ανοικτοί μέχρις ότου ενορχηστρωθεί το σκάνδαλο της Novartis που ενέπλεκε μεταξύ άλλων και τον ίδιο. Οι σχέσεις Αβραμόπουλου-Κουμουνδούρου διαλύθηκαν μετά από δηλώσεις κορυφαίων παραγόντων της τότε κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος πως πρέπει μαζί με αλλά πολιτικά πρόσωπα να οδηγηθεί σε ειδικό δικαστήριο. Ο ίδιος δηλώνει ενεργός πολιτικά, ενώ φαίνεται να τον ενδιαφέρει μια τέτοια υποψηφιότητα. Βέβαια, κάτι τέτοιο φαίνεται δύσκολο. Ακούγεται απίθανο να προταθεί από κάποιο από τα δυο κόμματα. Από τον ΣΥΡΙΖΑ για τους λόγους που αναλύθηκαν και από την Νέα Δημοκρατία λόγω της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, αλλά και πιθανής αξιοποίησης του σε κάποια άλλη θέση.
Ο τέταρτος διεκδικητής της Προεδρίας της Δημοκρατίας είναι ένα εξαιρετικά προβεβλημένο πολιτικό πρόσωπο, καθότι διετέλεσε Πρωθυπουργός της χώρας για σχεδόν τρία χρόνια και αρχηγός κόμματος της Νέας Δημοκρατίας για 6 χρόνια. Ο Αντώνης Σαμαράς αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα πολιτικού χαμαιλέοντα, καθότι δείχνει σημαντική προσαρμοστικότητα στη βάση πάντοτε της δεξιάς ιδεολογίας. Στο πρόσφατο όγδοο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, ο πρώην Πρωθυπουργός έδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο δια μέσου της ομιλίας του πως δεν σκοπεύει να αποσυρθεί, αλλά αντιθέτως θα εντείνει περισσότερο τις πιέσεις και τα καρφιά προς την κυβέρνηση και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, κάνοντας αισθητή την παρουσία του και των υποστηρικτών του. Οι επιθυμίες για την Προεδρία της Δημοκρατίας ή για την εκπροσώπηση της χώρας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ήταν γνωστές στο περιβάλλον του Πρωθυπουργού από τον ίδιο τον Αντώνη Σαμαρά, αλλά με κύρια προσχήματα την εμμονή του πρώην Πρωθυπουργού στο ακροατήριο της δεξιάς και όχι του κέντρου που παραδοσιακά κρίνει τις εκλογές. Βέβαια, είναι πιθανό πως μια τέτοια υποψηφιότητα θα οδηγούσε σε κλίμα ακραίας πόλωσης. Ο Σαμαράς συνεχίζει να διεκδικεί την Προεδρία της Δημοκρατίας και όπως όλα δείχνουν υπάρχει ένας κοινός βηματισμός ανάμεσα σε Καραμανλή-Σαμαρά, γεγονός που στέλνει στον κατάλληλο χρόνο ισχυρά μηνύματα για την συμπόρευσή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απουσία και των δυο πρώην Πρωθυπουργών από την τελευταία συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας. Ουδείς πάντως δεν γνωρίζει αν αυτή η «συμμαχία» οδηγεί έναν εκ των δυο στο Προεδρικό.
Το Σύνταγμα μας, έπειτα από τις αναθεωρήσεις που έχει υποστεί, δεν επιφυλάσσει ουσιαστικές αρμοδιότητες στον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα. Διαχρονικά και επίκαιρα όμως, ο κύριος ρόλος του δεν είναι να αποτελεί σύμβολο πόλωσης, αντιπάθειας και ηττοπάθειας, αλλά καλείται να εκπέμψει σεβασμό και ενότητα. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από ηγέτες και σύμβολα με αξίες και αποφασιστικότητα που δεν θα δειλιάζουν να υπερασπιστούν τα δίκαια της χώρας. Επομένως, ο θεσμός πρέπει πάση θυσία να διατηρεί το κύρος και τον σεβασμό ανεξάρτητα από το πρόσωπο που θα κληθεί να το υπηρετήσει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σύνταγμα της Ελλάδας, helenicparliament.gr, διάθεσιμο εδώ
- Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας, presidency.gr, διαθέσιμο εδώ
