Της Κατερίνας Βακαδάρη,
Από τη δεκαετία, περίπου, του 1970 μέχρι και σήμερα, η Λατινική Αμερική μάχεται δυστυχώς καθημερινά εναντίον μίας, αξιοσημείωτα αυξημένης, εγκληματικότητας, της καταπάτησης και παραβίασης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αλλά και κάθε ανθρωπίνου δικαιώματος, καθώς και της ωμής κρατικής βίας. Η όλη κατάσταση ενισχύεται από την υπάρχουσα φτώχεια, ενώ ο λαός των χωρών αυτών ζει υπό συνεχή φόβο και αβεβαιότητα για το μέλλον του.
Ο κορυφαίος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων και βραβευμένος σκηνοθέτης, Ανδρέας Αποστολίδης, μας ταξιδεύει μέσα από μία ταινία-ντοκιμαντέρ στις χώρες εκείνες, όπου οι άνθρωποι ζουν μόνο με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο, μιας πιο αισιόδοξης προοπτικής. Η αγάπη για την Iστορία και η πολυετής μελέτη του Αποστολίδη για το νουάρ της Λατινικής Αμερικής επιβεβαιώνεται, άλλωστε, και από την έκδοση του βιβλίου Λάτιν Νουάρ: Η Λατινική Αμερική μέσα από τους συγγραφείς και τις αστυνομικές ιστορίες τους, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα. Έτσι, συσχετίζοντας άμεσα τις αυταρχικές κυβερνήσεις με τη λογοτεχνία της εποχής, αναλύονται οι λόγοι που οδήγησαν το “latin noir” στην κορυφή των λογοτεχνικών ειδών παγκοσμίως. Με άλλα λόγια, παρουσιάζεται με έναν πρωτότυπο και εναλλακτικό τρόπο η σύγχρονη Iστορία της Λατινικής Αμερικής, η οποία ευνόησε την άνθιση του αστυνομικού μυθιστορήματος.
Η ταινία, λοιπόν, εξερευνά την προσπάθεια διαφόρων μεγάλων συγγραφέων της Λατινικής Αμερικής να αντιμετωπίσουν την αποπνικτική κατάσταση που επικρατεί στις πατρίδες τους μέσα από τη συγγραφή ιστοριών μυστηρίου, οι οποίες απεικονίζουν τη θλιβερή πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, το ντοκιμαντέρ αυτό μάς ταξιδεύει στην Αργεντινή, τη Χιλή, το Μεξικό, την Κούβα και το Περού, με σκοπό να μελετήσει το έργο των Paco Ignacio Taibo II (Μεξικό), Leonardo Padura (Κούβα), Luis Sepulveda (Χιλή), Santiago Roncagliolo (Περού) και Claudia Pineiro (Αργεντινή) και να μας δείξει την κατάσταση στα κράτη αυτά μέσα από τα μάτια αυτών των ανθρώπων. Από το Μπουένος Άιρες, στο Σαντιάγο, την Πόλη του Μεξικού, την Αβάνα και τη Λίμα, οι ήρωες των αστυνομικών μυθιστορημάτων –ανεξάρτητοι ντετέκτιβ, δημοσιογράφοι, εισαγγελείς ή δικαστές– γίνονται μάρτυρες, καθώς και πρωταγωνιστές ενός κόσμου που αλλάζει ριζικά μέσα από επαναστάσεις, πραξικοπήματα, εμφύλιους πολέμους, οικονομικές κρίσεις και κοινωνικές ανατροπές.
Η ταινία είναι μια ελληνική, γαλλική και, ταυτόχρονα, μεξικανική συμπαραγωγή, σε παραγωγή Anemon Productions, με τη συμμετοχή των τηλεοπτικών σταθμών ARTE, ΕΡΤ, TV UNAM Μεξικό, HISTOIRE και TVO Καναδά, σε συμπαραγωγή με το Ελληνικό και Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου, του προγράμματος Creative Europe της Ε.Ε., των γαλλικών φορέων PROCIREP, ANGOA, REGION PAYS DE LA LOIRE, καθώς και της Ταινιοθήκης του Μεξικό FILMOTECA UNAM.
Αυτό, όμως, που πρέπει να κρατήσουμε από το κινηματογραφικό αυτό ντοκιμαντέρ είναι η ιδέα πως η λογοτεχνία –και, φυσικά, η τέχνη εν γένει– είχε ανέκαθεν τη δική της φωνή και μία ανεξάντλητη δύναμη να αντιστέκεται και να επαναστατεί απέναντι στα απολυταρχικά καθεστώτα και σε κάθε μορφή βίας, αντιμετωπίζοντας ακόμη και τις πιο σκοτεινές στιγμές της Ιστορίας με θάρρος, ελπίδα και ενίοτε χιούμορ!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Latin Noir”: Το νέο ντοκιμαντέρ του Ανδρέα Αποστολίδη στους κινηματογράφους από τις 19 Ιανουαρίου, elculture.gr, διαθέσιμο εδώ
- “Latin Noir”, filmfestival.gr, διαθέσιμο εδώ
