Της Φένιας Γιαννακοπούλου,
Τον Φεβρουάριο του 2015, το Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά, αποφαινόμενο επί της υπόθεσης Carter v. Canada, έκρινε απαραίτητη την τροποποίηση ορισμένων άρθρων του Ποινικού Κώδικα και συγκεκριμένα όσων απαγόρευαν τον ιατρικώς υποβοηθούμενο αυτοχειριασμό. Συμμορφούμενο με την ανωτέρω απόφαση και τις γενικές αρχές του καναδικού Χάρτη Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, το Κοινοβούλιο ψήφισε νόμο, τον Ιούνιο του 2016, ο οποίος κατοχύρωσε, για πρώτη φορά, το δικαίωμα όλων των ενηλίκων Καναδών πολιτών στην ευθανασία. Τα ρυθμιστικά κενά και οι πρακτικές δυσχέρειες στην εφαρμογή του κατέστησαν αναγκαίο τον εμπλουτισμό του αρχικού νόμου με λεπτομερέστερες και σαφέστερες ρυθμίσεις. Μετά την αναθεώρηση του Μαρτίου του 2021, το κρίσιμο άρθρο 241 του Καναδικού Ποινικού Κώδικα διαμορφώθηκε ως εξής:
παρ.1: «Για τους σκοπούς του άρθρου, ως παροχή ιατρικής συνδρομής σε αυτοκτονία, νοείται:
α)Η χορήγηση, από ιατρό ή νοσηλευτή, θανατηφόρας ουσίας σε ορισμένο άτομο, κατόπιν απαίτησης του ιδίου ή
β)Η συνταγογράφηση ή ο εφοδιασμός ορισμένου ατόμου, κατόπιν αιτήματός του, με θανατηφόρα ουσία, από ιατρό ή νοσηλευτή, προς ίδια χρήση και θέση τέλους στη ζωή».
παρ.2: «Ιατρική συνδρομή σε αυτοκτονία δύναται να λάβει όποιος πληροί, σωρευτικά, τα εξής κριτήρια:
-
είναι δικαιούχος, χρηματοδοτούμενων από το καναδικό κράτος, υπηρεσιών υγείας (ενν. όποιος είναι ασφαλισμένος σε δημόσιο φορέα ασφάλισης),
-
έχει συμπληρώσει τα 18 έτη και έχει πλήρη ικανότητα διάκρισης,
-
υποφέρει από βαριά και ανήκεστο ιατρική πάθηση,
-
έχει υποβάλλει οικειοθελώς έγγραφη αίτηση ιατρικής υποβοήθησης,
-
παρέσχε τη συγκατάθεσή του στην ιατρική υποβοήθηση του θανάτου του, μετά από αναλυτική ενημέρωσή του σχετικά με τις εναλλακτικές διαθέσιμες λύσεις, οι οποίες μπορούν να τον απαλλάξουν από τους σφοδρούς πόνους, όπως η παρηγορητική φροντίδα.
Ως πάσχων από βαριά και ανήκεστο ιατρική πάθηση νοείται μόνο όποιος:
α) νοσεί από σοβαρή και αθεράπευτη ασθένεια/νόσο ή αναπηρία
β) βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο μείωσης των σωματικών ικανοτήτων του
γ) βιώνει συνεχή, αφόρητη και μη άλλως αντιμετωπίσιμη με αποδεκτούς από τον εκάστοτε ασθενή τρόπους, ψυχική και σωματική ταλαιπωρία, η οποία προξενείται από την ασθένεια/νόσο/αναπηρία/σημαντική μείωση των σωματικών ικανοτήτων.
Η ψυχική ασθένεια δεν θεωρείται ότι αποτελεί ασθένεια/νόσο ή αναπηρία».
Στις επόμενες παραγράφους προβλέπονται δικλείδες ασφαλείας, οι οποίες βρίσκουν το θεωρητικό τους έρεισμα στη βασική διάκριση μεταξύ προβλέψιμου και απρόβλεπτου του φυσικού θανάτου και υπόσχονται να εξασφαλίσουν αφενός, το εκούσιο και ανεπηρέαστο της απόφασής του ασθενούς, και αφετέρου, την αμεροληψία και συνειδησιακή ανεξαρτησία του προσωπικού που επιχειρεί τις σχετικές πράξεις. Θα αναρωτηθεί κανείς πού εντοπίζεται το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του ζητήματος. Ο Καναδάς δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία χώρα όπου η ευθανασία είναι καθ’ όλα νόμιμη και, μάλιστα, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί αναμενόμενη η αναγνώριση του δικαιώματος στο θάνατο έναντι του αντίστοιχου δικαιώματος στη ζωή, από ένα κράτος που πρεσβεύει το φιλελεύθερο φονταμενταλιστικό δόγμα. Εντούτοις, όπως είναι γνωστό, η ιδεοληψία και η συνακόλουθη απομάκρυνση από την πραγματικότητα, μεταστρέφουν την ελευθερία σε ελευθεριότητα και τελικά σε χάος.
Ενώ στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, η ευθανασία αντιμετωπίζεται ως έσχατη λύση, στον Καναδά τίθεται πρώτη στη λίστα επιλογών, γεγονός που αποτυπώνεται στον πραγματικά υψηλό αριθμό πολιτών (10.000) που υποβλήθηκαν σε ευθανασία εντός του 2021. Όσο καλές και αν ήταν οι αρχικές προθέσεις του καναδικού κράτους, δεν στάθηκαν ικανές να κρύψουν την παταγώδη αποτυχία του να παράσχει στήριξη στους ανάπηρους και χρόνια πάσχοντες πολίτες του. Αυτή έγινε αντιληπτή από την επικεφαλής της καναδικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Marie-Claude Landry, η οποία δήλωσε προσφάτως ότι, πιο κρίσιμη από την αναγνώριση του δικαιώματος σε έναν αξιοπρεπή θάνατο, είναι η εξασφάλιση του δικαιώματος αξιοπρεπούς διαβίωσης. Δεδομένου ότι τα κράτη δεν δικαιούνται να επικαλούνται τις παραλείψεις τους εις βάρος των πολιτών, η παρουσίαση του θανάτου ως πανάκειας σε κάθε άτομο που χρήζει ιδιαίτερης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης δεν είναι σίγουρα ο ενδεδειγμένος τρόπος κάλυψής τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Medical assistance in dying, Canada.ca, Διαθέσιμο εδώ
- ‘Disturbing’: Experts troubled by Canada’s euthanasia laws, Associated Press, Διαθέσιμο εδώ
- Are Canadians being driven to assisted suicide by poverty or healthcare crisis?, The Guardian, Διαθέσιμο εδώ
- Canada’s New Euthanasia Laws Carry Upsetting Nazi-Era Echoes, Warns Expert, Forbes, Διαθέσιμο εδώ
