Της Νάντας Σπηλιωτοπούλου,
Όταν γίνεται λόγος για το θέατρο, τις περισσότερες φορές έρχεται στο μυαλό μας η εικόνα ενός κτηρίου ή μίας αίθουσας που προορίζεται για θεατρικές παραστάσεις. Η έννοια «θέατρο» προέρχεται από το ρήμα θεώμαι, που σημαίνει βλέπω, παρατηρώ. Πρόκειται για μία δραματική τέχνη που διαδραματίζει διάφορα γεγονότα μπροστά στους θεατές. Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο συμμετείχαν μόνο άνδρες ηθοποιοί, ακόμη και όταν έπρεπε να υποδυθούν γυναικείους ρόλους, αφού ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων το θέατρο εξελίσσεται, καθώς πλέον πρωταγωνιστούν γυναίκες και παιδιά. Επίσης, βγαίνουν στην επιφάνεια και σύγχρονοι θεατρικοί συγγραφείς, όπως είναι ο Άντον Τσέχωφ.
Ο Άντον Τσέχωφ γεννήθηκε τον Γενάρη του 1860, στην κωμόπολη Τανγκαρότ, που βρίσκεται στο νότιο μέρος της Ρωσίας. Θα έλεγε κανείς ότι είναι μία από τις σημαντικότερες μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας. Στα έργα του, συνήθως, επιδιώκει να αποτυπώσει τη διαρκή φθορά της καθημερινής ζωής. Επίσης, επικεντρώνεται σε άτομα που ανήκουν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, χαραμίζοντας τη ζωή τους στην αποπνικτική ατμόσφαιρα της ρωσικής επαρχίας. Ωστόσο, αυτή η αξιοθαύμαστη προσωπικότητα δεν ασχολήθηκε μόνο με τη συγγραφή θεατρικών έργων, αλλά και με την ιατρική επιστήμη, καθώς το 1879, γίνεται αποδεκτός στο Ιατρικό Τμήμα της Μόσχας, από το οποίο καταφέρνει να αποφοιτήσει το 1884.
Ένα άλλο σημαντικό γεγονός που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι ο Τσέχωφ προερχόταν από μεγάλη οικογένεια και μεγάλωσε σε ένα αυστηρό περιβάλλον. Οι γονείς του δεν ήταν ευκατάστατοι και αυτό είχε ως συνέπεια ο Τσέχωφ να λάβει την πρωταρχική εκπαίδευση από το ενοριακό σχολείο του Τανγκανρόκ και έπειτα να φοιτήσει στο κλασικό γυμνάσιο της πόλης. Την περίοδο που πήγαινε σχολείο, αναγκάστηκε να κάνει κατ’ οίκον μαθήματα προκειμένου να βγάλει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα για να τα στείλει στους γονείς του. Η γραφή ξεκίνησε να του κεντρίζει το ενδιαφέρον, ήδη από τα χρόνια που φοιτούσε στο γυμνάσιο, καθώς τότε ξεκίνησε να γράφει αστείες σκηνές και αφηγήσεις. Όταν ήταν φοιτητής ασχολήθηκε ακόμα πιο ενεργά με την γραφή, καθώς τότε ξεκίνησε να εκθέτει δημόσια τα πρώτα του ευθυμογραφήματα και να συνεργάζεται με διάφορα περιοδικά, όπως το «Ξυπνητήρι». Επίσης, το 1886 γράφει το πρώτο του μονόπρακτο με τίτλο «Κύκνειο άσμα».
Ωστόσο, δεν ήταν όλες του οι ενέργειες επιτυχημένες, αφού το 1896, επιδιώκει να ανεβάσει στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Πετρούπολης, το έργο του «Ο θείος Βάνιας», το οποίο δεν ενθουσίασε το ευρύ κοινό. Εντούτοις, δύο χρόνια αργότερα, συμβαίνει κάτι εντελώς απρόσμενο. Τα θεατρικά του έργα «Ο θείος Βάνιας» και «Ο Γλάρος» κατορθώνουν να εντυπωσιάσουν τους πολίτες της Μόσχας. Όσον αφορά τον «Γλάρο», είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι πρόκειται για μία κωμωδία που χωρίζεται σε τέσσερις πράξεις.
Η συγγραφή του συγκεκριμένου θεατρικού έργου ολοκληρώνεται το 1895 και στο θεατρικό σανίδι ανεβαίνει για πρώτη φορά, στις 17 Οκτωβρίου του 1895, στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης. Εκείνη την ημέρα το έργο χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα πετυχημένο, όμως η δεύτερη φορά που ανέβηκε στο Θέατρο Τέχνης της ρωσικής πρωτεύουσας, το 1898, ήταν θριαμβευτική. Από εκείνη τη χρονιά το συγκεκριμένο έργο έγινε δημοφιλές σε όλο τον κόσμο, αφού έχει παιχτεί ουκ ολίγες φορές σε διάφορες χώρες του κόσμου. Στη χώρα μας, «Ο Γλάρος» έγινε γνωστός μέσα από το περιοδικό Ηλύσια και πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο, το 1932, μέσα από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.
Αναφορικά με την υπόθεση του «Γλάρου», παρατηρούμε ότι μία αξιόλογη ηθοποιός, η Αρκάντινα, συνδέεται με έναν επιτυχημένο συγγραφέα, τον Τριγκόριν. Ο Τρέπλιεφ, που είναι ο γιος της Αρκάντινα, ζει υπό την λάμψη της μητέρας του και επιδιώκει να βρει νέους τρόπους έκφρασης, τόσο στην ποίηση, όσο και στο θέατρο. Έτσι, κάνει μία απόπειρα να παρουσιάσει το πρώτο του θεατρικό έργο στους επισκέπτες του κτήματος του αδερφού της μητέρας του, του Σόριν. Σε αυτό το κτήμα βρίσκεται και η αγαπημένη του, Νίνα. Εντούτοις, η παράσταση έχει άδοξο τέλος. Η Νίνα, που είναι η αγαπημένη του Τρέπλιεφ, καθώς παρακολουθεί την παράσταση, συνειδητοποιεί πως θέλει να γίνει ηθοποιός και παίρνει την τολμηρή απόφαση να εγκαταλείψει το σπίτι της και να ακολουθήσει τον Τριγκόριν.
Ο Τρέπλιεφ, όμως, δεν μπορεί να ξεπεράσει την αγάπη του για τη Νίνα και εξακολουθεί να ζει στο κτήμα του θείου του, παρακολουθώντας από μακριά, τόσο την προσωπική ζωή, όσο και την καριέρα της Νίνα. Όμως, ο Σόριν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας, με αποτέλεσμα να τον επισκεφτούν στο κτήμα του η Αρκάντινα και ο Τριγκόριν. Όμως, όταν ο Τρέπλιεφ συναντήσει την μητέρα του, θα θελήσει να δώσει τέλος στη ζωή του.
Βασιζόμενοι στα όσα προαναφέρθηκαν, παρατηρούμε ότι ο Τσέχωφ, μέσα από το συγκεκριμένο έργο, παρουσιάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη ζωή. Επίσης, δεν διστάζει να εκφράσει τη γνώμη του για την αισθητική, καθώς συμπεριλαμβάνει μέσα σε αυτή τους ανθρώπους της τέχνης. Με άλλα λόγια, το έργο αυτό εστιάζει στις οδυνηρές αναζητήσεις του νοήματος της ζωής, επικεντρώνεται, δηλαδή, στον σκοπό της ύπαρξης του ανθρώπου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Άντον Τσέχωφ, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
