Του Μάριου Κριτίδη,
Έντονη δραστηριότητα παρατηρείται, τον τελευταίο καιρό, στο πολιτικό παρασκήνιο της Κίνας. Αν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται τόσο εύκολα στους εξωτερικούς παρατηρητές, τα νέα για τη γενική σύσκεψη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας στις 16 Οκτωβρίου αποτελεί προάγγελος για τη μελλοντική πορεία της κυβέρνησης της χώρας.
Συγκεκριμένα, στις 16 του μήνα, μέσω της συνέλευσης στην οποία θα παρευρεθούν πάνω από 2.000 ανώτατα μέλη του κόμματος, θα γίνει η ψηφοφορία για τα 25 μέλη του Politburo, το ανώτατο διοικητικό όργανο του κόμματος και της κυβέρνησης, με κορυφαία πρόσωπα τον Γενικό Γραμματέα και τα 7 μέλη της ηγετικής επιτροπής. Το φλέγον ζήτημα, το οποίο γεννάται ενόψει της συγκεκριμένης υψηλού επιπέδου σύσκεψης του κόμματος, είναι αν θα παραμείνει τελικά ο Xi Jinping ως ηγέτης της Κίνας και ποιες θα είναι οι αλλαγές στην σύσταση του σημαντικότερου εκτελεστικού οργάνου της χώρας. Η διαδικασία και η πρόθεση ψήφου της Επιτροπής στην πραγματικότητα, βέβαια, αποφασίζεται «κάτω από το τραπέζι» μέσω κρυφών διαπραγματεύσεων των πιο υψηλόβαθμων μελών. Είναι λογικό πως μέσα σε ένα σύστημα απόλυτης μονοκομματικής κυριαρχίας να μην υπάρχει και η καλύτερη διαφάνεια για τις κινήσεις αυτών που κατέχουν την εξουσία.
Όμως, είναι σημαντικό και πιο πρακτικό να κατανοήσουμε τα ζητήματα και τον λόγο για τον οποίο ο Xi Jinping θα έπρεπε, υπό κανονικές συνθήκες, να αποχωρήσει από τον ρόλο του Γενικού Γραμματέα. Επίσης, θα αναφερθούμε και στο γιατί κάτι τέτοιο, όσο περνούν οι μέρες, φαίνεται πως δεν θα πραγματοποιηθεί στη σύσκεψη του Οκτωβρίου. Αρχικά, η νομοθεσία και η διοικητική «παράδοση» προέβλεπε μέχρι 2 θητείες για τη θέση του Γενικού Γραμματέα, νομοθεσία η οποία καταργήθηκε από τον Xi Jinping το 2018. Επίσης, προβλέπεται ανώτατο όριο ηλικίας για τα μέλη του Politburo στα 68 έτη. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος προβλέπει ρητά πως η ηλικία των 67 είναι η ανώτατη δυνατή ηλικία που μπορεί κάποιος να αναλάβει αξίωμα στο ανώτατο αυτό συμβούλιο της χώρας. Σημειωτέον πως Ο Xi Jinping βρίσκεται πλέον στο 69ο έτος της ηλικίας του… Σε περίπτωση, λοιπόν, που ο Πρόεδρος της Κίνας ανανεώσει την θητεία του, θα αποτελεί εξέλιξη δίχως προηγούμενο, για τις νόρμες της κινεζικής πολιτικής εξουσίας. Μία τέτοια εξέλιξη πιθανόν να τον καταστήσει και «ισόβιο» ηγέτη της χώρας.
Όμως, ποιες είναι οι ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο θα γίνει την Κυριακή 16 του μήνα; Αν και δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις για μία τόσο σημαντική εξέλιξη στην πολιτική της χώρας, η ηγεσία του Xi Jinping δεν έχει δείξει σημάδια ότι πρόκειται να εγκαταλείψει τη θέση εξουσίας της, και το πιο κρίσιμο σημείο είναι πως δεν φαίνεται ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις αν όντως έτσι γίνει. Η αντιπολίτευση ενάντια στον Xi Jinping είναι ελάχιστη και συγκεντρώνεται κυρίως στο πρόσωπο του πρώην Γενικού Γραμματέα της χώρας, Jiang Zemin. Ο 95χρόνος πολιτικός, ως γηραιό μέλος του Κοινοβουλίου, κατέχει το δικό του μερίδιο επιρροής στον πολιτικό βίο της χώρας. Ο ίδιος και μια ομάδα αντιφρονούντων του Xi Jinping, εδώ και μερικά χρόνια, ιδιαίτερα μετά την κατάργηση των περιορισμών θητείας, έχουν εξαπολύσει έναν «πόλεμο» εναντίον του προσώπου του Xi Jinping.
Οι αντίπαλοί του, κυρίως άτομα προερχόμενα από την αστυνομία και του σώματος ασφάλειας «601» (σώμα το οποίο ο ίδιος ο Zemin δημιούργησε κατά την περίοδο ηγεσίας του), έχουν δημοσιεύσει σε κεντρικά μέσα ενημέρωσης κριτικές εναντίον του προσώπου του Xi Jinping. Ο πόλεμος προπαγάνδας είναι ένα από τα εμφανή και γνωστά όπλα των αντιπάλων του Xi Jinping, καθώς και η διαρροή πληροφοριών για τα εσωτερικά ζητήματα της χώρας σε Δυτικά μέσα ενημέρωσης. Πολλές ακραίες φήμες που έχουν διαδοθεί με τον καιρό στην Κίνα και έχουν τραβήξει την προσοχή και Μ.Μ.Ε. έξω από την Κίνα συνδέονται με τη συγκεκριμένη «κλίκα» κατά του Xi Jinping. Κάποιες από αυτές τις φήμες αναφέρουν, μεταξύ άλλων, ότι ο Πρόεδρος κινδυνεύει από στρατιωτικά πραξικοπήματα κατηγορούν για συνωμοσία άτομα από τον πιστό κύκλο του Xi, ενώ άλλες φορές διαδίδονται ευφάνταστα fake news πάσης μορφής (για παράδειγμα, υπήρξε φημολογία ότι ο Xi Jinping πάσχει από ανεύρυσμα εγκεφάλου και επρόκειτο να παραιτηθεί, πράγμα που διαψεύσθηκε αμέσως).
Στόχος αυτού του «πολέμου» πληροφοριών από τους αντιπάλους του Xi είναι, αρχικά, να φέρει αναστάτωση στον λαό για την κατάσταση της χώρας και ενίοτε να δημιουργήσει την ψεύτικη εικόνα ενός Xi Jinping σε παρακμή ή την ψευδαίσθηση ενός μεγάλου κύματος αντιπολίτευσης κατά του ηγέτη της χώρας. Η προσδοκία τους είναι, μέσα από την «ομίχλη» των fake news και της παραπληροφόρησης από την αντίπαλη πλευρά, να αναδυθεί ένα πραγματικό κύμα αντίδρασης κατά του τωρινού ηγέτη. Η πιο πρόσφατη, και πιθανώς πιο σημαντική φημολογία, η οποία κίνησε την προσοχή των διεθνών μέσων, αφορούσε το πιθανό πραξικόπημα της χώρας από τον στρατό και τον κατ’ οίκον περιορισμό του Xi Jinping στο προεδρικό μέγαρο και την επικείμενη θανατική ποινή του! Σύμφωνα με τις ψεύτικες αναφορές, ο πρώην ηγέτης της χώρας και ο πρώην Premier (Αντιπρόεδρος) Hu Jintao και Wen Jiabao, συνωμότησαν με τον 105χρονο βετεράνο πολιτικό Song Ping, και σε συνεργασία με τον στρατό και την προσωπική φρουρά του Xi Jinping, κατέλαβαν την εξουσία και έβαλαν στη θέση του Xi Jinping, τον στρατηγό και αντίπαλο του Xi Jinping, Li Qiaoming.
Φυσικά, μπορεί κάποιες να βρει ποικίλες εκδοχές αυτής της ιστορίας, η οποία και αποδείχθηκε εν τέλει άκρως εσφαλμένη. Το αφήγημα αυτό στηρίχθηκε σε βολικές συμπτώσεις και συγκυρίες, με αποτέλεσμα για τουλάχιστον δύο ημέρες να αμφισβητείται ή εγκυρότητα των πληροφοριών. Συγκεκριμένα, ο Κινέζος πρόεδρος εξαφανίστηκε μία βδομάδα από την δημόσια σφαίρα για άγνωστο λόγο μέχρι σήμερα (πιθανότατα λόγω καραντίνας). Από την άλλη, ένα κύμα ακυρώσεων πτήσεων και αναφορά σε κάποιες στρατιωτικές κινητοποιήσεις και μία δυσλειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών της χώρας φούντωσαν τις φήμες περαιτέρω. Όμως, ο Κινέζος πρόεδρος στη 10η μέρα απουσίας του από την δημόσια σφαίρα (10 μέρες διαρκεί και η καραντίνα όσων έρχονται από το εξωτερικό στην Κίνα) γρήγορα έβαλαν τέλος στις φήμες.
Εκεί, όμως, που στηρίχθηκαν οι φήμες και πήραν τόση έκταση τόσο γρήγορα, είναι το γεγονός πως ένα πραξικόπημα ενάντια στον Κινέζο πρόεδρο δεν είναι πράγμα αδύνατο. Οι πολλαπλές κρίσεις της Κίνας, σε εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα έχουν προκαλέσει τεράστιο πλήγμα στην δημοτικότητά του (βλέπετε Taiwan, Πολιτική 0 COVID-19 κ.λπ.), ενώ από την άλλη, ο στρατός θεωρείται το μόνο μέσο το οποίο, ρεαλιστικά μιλώντας, θα μπορούσε να φέρει με τη βία ανακατατάξεις στην πολιτική της χώρας. Σε επόμενο άρθρο, θα αναφερθούμε στα ζητήματα της Κίνας που πλήττουν την ηγεσία του Xi Jinping και πώς ο ίδιος μπορεί αποτελεσματικά να κατατροπώσει την αντιπολίτευση εναντίον του και θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα τη φύση αντίστοιχων φημών, όπως αυτό του πραξικοπήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What a False Coup Rumor Reveals About Chinese Politics, Foreign Affairs, Διαθέσιμο εδώ
- The End of Senior Politics in China, The Diplomat, Διαθέσιμο εδώ
- China: All eyes on Xi Jinping at Party Congress, BBC, Διαθέσιμο εδώ
- China’s Crucial Party Congress Has a Date: October 16, The Diplomat, Διαθέσιμο εδώ
