Της Μαρίας Κελεπούρη,
Μετά το εικονογραφημένο του μυθιστόρημα Οι όμηροι του Γκαίρλιτς, το οποίο αποτύπωνε τα γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εθνικού Διχασμού, ο Θανάσης Πέτρου ακολουθεί την πορεία του ήρωά του, Γιώργη Αμπατζή, που επιστρέφει από τη Γερμανία για να καταταχθεί στον Ελληνικό Στρατό. Έτσι, ξεδιπλώνονται παραστατικά τα συμβάντα που λάμβαναν χώρα στην περιοχή της Μικράς Ασίας για την αντιμετώπιση των ανταρτών του Κεμάλ ως και την τελική αντεπίθεση των Τούρκων.
Ο Θανάσης Πέτρου εμφανίστηκε στον χώρο των κόμικ από το 2002. Τα χρόνια που ακολούθησαν και πλέον αποτελούν την παρακαταθήκη του, δημοσίευσε ένα σημαντικό αριθμό κόμικ, κάποια από τα οποία βασίζονται σε διηγήματα του Δημοσθένη Βουτυρά ή του Καραγάτση. Έχοντας σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία, ο ίδιος έχει ασχοληθεί εξίσου με τις μεταφράσεις, ενώ με επιρροές από την ευρωπαϊκή και λατινοαμερικάνικη παράδοση, γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα η σκέψη δημιουργίας του πιο πρόσφατου έργου του, 1922 – Το τέλος ενός ονείρου.
Ξεφυλλίζοντας κανείς αυτήν την ιστορία, θα παρακολουθήσει τη χρονική εξέλιξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας, εκκινώντας με τη Συνθήκη των Σεβρών ως την ήττα του Ελληνικού Στρατού στο κέντρο της Ανατολίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την άτακτη φυγή των άμαχων πληθυσμών προς τα παράλια της Μικράς Ασίας, προσδοκώντας τη σωτηρία τους. Το όνειρο δύει τη 13η/26η Αυγούστου 1922, όταν διαλύεται το μέτωπο Εσκί Σεχίρ – Αφιόν Καραχισάρ.
Ωστόσο, ο Γιώργης Αμπατζής δεν είναι ο μόνος ήρωας αυτής της διήγησης. Μαζί με τον αρχαιοδίφη Κωνσταντίνο Νικολάου και τις συχνές αναφορές του στο πολυπολιτισμικό παρελθόν και παρόν της Σμύρνης και, εν γένει, της ιωνικής όχθης, τον Αύγουστο του 1920 ξεκινούν ένα ταξίδι μέσα από την Αλμυρά Έρημο και μας παίρνουν κοντά τους με τελικό προορισμό την Ανατολή. Ένα ταξίδι σε άγονο τόπο, που διασχίζει τον χρόνο για να φτάσει στο κομβικό, λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής, έτος, 1922.
Οι εικόνες διαδέχονται και συμπληρώνουν η μία την άλλη, ακολουθώντας τη χρονική σειρά των γεγονότων και, ταυτόχρονα, υποτάσσοντας τα συμβάντα στους δικούς τους αφηγηματικούς κανόνες. Δύο στρατιώτες που αποτυπώνουν με την προσωπική τους ματιά τη ριψοκίνδυνη και συνάμα γεμάτη κακουχίες ζωή όλων των στρατιωτών. Προσδίδουν, λοιπόν, στη δύσκολη καθημερινότητα, στην εγρήγορση που απαιτούσαν οι μάχες, αλλά και στην απελπισία ένα οικείο ύφος, που είναι άκρως ρεαλιστικό και συγκινητικό.
Ο δημιουργός Θανάσης Πέτρου δεν επιρρίπτει ευθύνες μέσα από τους χαρακτήρες των δύο στρατιωτών του ούτε αναζητά τις αιτίες. Αν και οι ευκαιρίες είναι πολλές. Αντιθέτως, δίνει έμφαση στην επίδραση που είχε ο διχασμός στη διατήρηση και ενδυνάμωση του ηθικού σθένους των στρατιωτών. Η ταραγμένη πολιτική ζωή στην κυρίως Ελλάδα και οι σπασμωδικές αποφάσεις της κυβέρνησης καθόρισαν την πορεία και βέβαια το τέλος των στρατιωτικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία. Η δράση τους προβάλλεται με αντικειμενικότητα και δίχως μεροληπτική διάθεση. Επομένως, δεν παραλείπονται οι φρικτές πράξεις Ελλήνων στρατιωτών έναντι Τούρκων αμάχων, όπως επίσης οι στιγμές συμπόνιας και το φιλότιμό τους.
Μια διαφορετική και αναμφισβήτητα πρωτότυπη αποτύπωση της Ιστορίας, που προσφέρει μια σύγχρονη διάσταση ανάγνωσης και ερμηνείας των γεγονότων. Ένα κράμα πληροφοριών, προσώπων και εικόνων που συνδέονται με βάση το ιστορικό υπόβαθρό τους. Η Μικρασιατική Καταστροφή μελετάται πλέον και υπό νέα μορφή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΠΕΤΡΟΥ ΘΑΝΑΣΗΣ [(1971)], greekcomics.gr, διαθέσιμο εδώ.
- «1922»: Ένα κόμικ για τη Μικρασιατική Καταστροφή, pontosnews.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Κόμικς για τη Μικρασιατική Καταστροφή, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ.
