Του Χρήστου Παπαγεωργίου,
Πριν από μερικές ημέρες, και πιο συγκεκριμένα στις 22 Σεπτεμβρίου, η Πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Sana Marin, δήλωσε πως η κυβέρνηση αξιολογεί τους κινδύνους και εξετάζει τρόπους για να μειώσει δραστικά τη διέλευση Ρώσων μέσω της Φινλανδίας. Η κατάσταση στα ρωσο-φινλανδικά σύνορα έχει επιδεινωθεί, ιδιαίτερα μετά την εντολή του Putin για μερική επιστράτευση, η οποία έχει προκαλέσει τρόμο και φρενίτιδα στους πολίτες της Ρωσίας.
Χαρακτηριστικές είναι τόσο οι ειδήσεις όσο και οι εικόνες που φτάνουν στους δέκτες μας από τη Ρωσία, καθώς, όπως μεταδίδει η κυβερνητική οργάνωση OVD-Info, που παρακολουθεί τις κινητοποιήσεις, πάνω από 730 άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε όλη τη χώρα, τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Κατά τη ρωσική νομοθεσία, οι διαδηλώσεις είναι παράνομες και οποιαδήποτε δραστηριότητα θεωρείται ότι δυσφημεί τις ένοπλες δυνάμεις, απαγορεύεται. Την ημέρα που ανακοινώθηκε η επιστράτευση συνελήφθησαν σχεδόν 1.400 άνθρωποι, ενώ την ίδια στιγμή υπογραφόταν δια χειρός Putin νομοθετική τροποποίηση που προέβλεπε ποινή κάθειρξης 10 ετών σε όσους λιποτακτούν ή αρνούνται να πολεμήσουν σε περιόδους επιστράτευσης.
Και ενώ στα σύνορα με τη Γεωργία αποστέλλονται στρατιωτικές δυνάμεις προς αποτροπή της «μεγάλης φυγής», η κινητικότητα στα σύνορα με τη Φινλανδία έχει αυξηθεί δραματικά. Ενδεικτικά, μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο 24-25/09 σχεδόν 17.000 Ρώσοι διέσχισαν τα σύνορα, αύξηση 80% σε σχέση με μια εβδομάδα νωρίτερα.
Πρόσφατα ήρθε στο προσκήνιο μια ενδεχόμενη λύση σε αυτό το πρόβλημα, η οποία, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει το Politico, περιλαμβάνει το χτίσιμο ενός φράχτη σε ορισμένα σημεία των ρωσο-φινλανδικών συνόρων. Πιο συγκεκριμένα, ο αρχηγός της συνοριακής φρουράς Pasi Kostamovaara δήλωσε στο φινλανδικό τύπο πως: «ο φράχτης που προτείνεται, θα καλύψει το 10 έως 20% των ανατολικών συνόρων της Φινλανδίας ή 130 έως 260 χιλιόμετρα» και το μεγαλύτερο μέρος του θα κατασκευαστεί στο νοτιοανατολικό τμήμα των συνόρων, όπου υπάρχει περισσότερη δραστηριότητα. Βέβαια, μια τέτοια διαδικασία θα κοστολογούταν σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, συνεπώς το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί διεξοδικά από την κυβέρνηση.
Αξίζει στο σημείο αυτό να τονισθεί πως η λήψη επιπλέον μέτρων από τη φινλανδική πλευρά είναι μια ορθή κίνηση, δεδομένων των προ ολίγων μηνών δηλώσεων του πρώτου αναπληρωτή πρέσβη της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Dmitri Polanski, ο οποίος αναφέρθηκε στο γεγονός πως η πιθανή διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τη Σουηδία και τη Φινλανδία θα τις καταστήσει «πιθανούς στόχους για ένα χτύπημα». Η κατασκευή λοιπόν ενός φράχτη σε λιγότερο ασφαλή σημεία, σε σημεία επίφοβα και «γυμνά», θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη ως απάντηση, δεδομένης της προϊστορίας της Ρωσίας με τη Φινλανδία, την πιθανότητα εξαπόλυσης ενός υβριδικού πολέμου, αλλά και των πρόσφατων απειλών της γείτονος χώρας.
Στο σημείο αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί πως τέσσερις από τις πέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνορεύουν με τη Ρωσία (Πολωνία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία) έχουν επιβάλλει νέους περιορισμούς στην είσοδο των Ρώσων πολιτών στο έδαφός τους, ενώ, μέχρι τη στιγμή αυτή, η Φινλανδία έχει αποφασίσει να κρατήσει ανοιχτά τα σύνορά της. Το αν θα αποφασίσει εντέλει το κλείσιμό τους υπάγεται αποκλειστικά και μόνο στους χειρισμούς της κυβέρνησης. Αίσθηση προκαλεί, η ανάρτηση του Λετονού Υπουργού Εξωτερικών στην πλατφόρμα του Twitter, στην οποία «προτρέπει» τους πολίτες της Ρωσίας να μην προσπαθήσουν να περάσουν τα σύνορα, πως δεν είναι καλοδεχούμενοι στη συγκεκριμένη χώρα και απαίτησε να σταματήσουν τον πόλεμο κατά της «όμορφης Ουκρανίας» και να αποχωρήσουν.
Αναφερόμενος στην μερική επιστράτευση από την πλευρά της Ρωσίας, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy, πριν από μερικές ημέρες ανάρτησε ένα αμφιλεγόμενο βίντεο στον προσωπικό του λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο οποίο προέτρεψε μεν τους Ρώσους να διαδηλώσουν εναντίον της επιστράτευσης, όμως τόνισε πως, εφόσον αποφασίσουν να ταχθούν με το μέρος της Ρωσίας, η καλύτερη λύση για εκείνους είναι το να παραδοθούν. Έπειτα, συνέχισε λέγοντας γραφικά πως: «Για τους άνδρες στη Ρωσία, είναι η επιλογή να πεθάνουν ή να ζήσουν, να μείνουν ανάπηροι ή να κρατήσουν την υγεία τους. Για τις γυναίκες στη Ρωσία, η επιλογή είναι να χάσουν για πάντα τους συζύγους, τους γιους, τα εγγόνια τους ή να προσπαθήσουν τουλάχιστον να αποτρέψουν τον θάνατό τους».
Είναι αυταπόδεικτο γεγονός πως η ανακοίνωση της μερικής επιστράτευσης έχει στρέψει ένα μεγάλο μέρος του ρωσικού πληθυσμού εναντίον του Ρώσου Προέδρου, ο οποίος σε μια προσπάθεια αποσιώπησης των στοιχείων και ευρισκόμενος σε μια ολοφάνερη άρνηση της πραγματικότητας, καταφεύγει σε αυτή την ύστατη λύση. Αναμφίβολα, η επιστράτευση είναι μια ακόμη κίνηση απελπισίας, μετά την επανάκτηση εδαφών από μέρους της Ουκρανίας, και η προσπάθεια «συμμαζέματος» με την ακατάσχετη υποσχεσιολογία περί διορθώσεως λαθών από τις ρωσικές αρχές σε ζητήματα επιστράτευσης μόνο ατόμων με στρατιωτικές δεξιότητες ή προηγούμενη εμπειρία, δε φαίνεται να αποδίδει καρπούς.
Στρέφοντας την προσοχή μας ξανά στα Φινλανδικά εδάφη, αξίζει να σημειωθεί πως το κράτος της Φινλανδίας έχει υποχρέωση απέναντι στους πολίτες της να θωρακίσει τον εαυτό της, προστατεύοντας έτσι την ακεραιότητά της. Αδιαμφισβήτητα, τόσο το κλείσιμο των συνόρων σε Ρώσους τουρίστες όσο και η απόφαση για την κατασκευή ενός φράχτη, θα σήμαιναν την οριστική διάλυση των σχέσεων με τη Ρωσία.
Καλό θα ήταν, όμως, να αναρωτηθούμε κατά πόσον υπάρχουν πραγματικές αξιόπιστες και καλόπιστες σχέσεις συνεργασίας, όταν η ίδια η χώρα δι’ αντιπροσώπων απειλεί ανοιχτά και αναίσχυντα. Μεταξύ άλλων, όμως, ανακύπτει και το ανθρωπιστικό ζήτημα. Όταν τα τρία κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία δηλώνουν μέσω των Υπουργών τους ότι δεν θα προσφέρουν καταφύγιο σε κανέναν Ρώσο που τρέπεται σε φυγή λόγω της επιστράτευσης, θα πρέπει να αναρωτηθεί και η Φινλανδία ποιόν δρόμο θα επιλέξει. Θα χορηγήσει άσυλο σε αιτούντες, εκπληρώνοντας μεν το ανθρωπιστικό της καθήκον, επιδεινώνοντας όμως, τη θέση της ως συνορεύον με τη Ρωσία κράτος και στοχοποιώντας περαιτέρω τον «εαυτό της» ή θα επιλέξει το δρόμο της πλήρους θωράκισης και απαγόρευσης και κατά συνέπεια της ασφάλειας για την ίδια;
Και ενώ μπορούμε πλέον να πούμε με βεβαιότητα ότι «ο κόσμος τρελάθηκε», θα πρέπει να συλλογιστούμε τι θα πράτταμε εμείς στην θέση της Φινλανδίας. Θα επιλέγαμε έναν δρόμο ηθικά ανεπίτρεπτο, αλλά περισσότερο ασφαλή ή θα αφήναμε την προσωπική ηθική να υπερνικήσει τα εθνικά συμφέροντα, την ασφάλεια και την επιβίωσή μας ως κράτος; Κατά πόσο λοιπόν θα πρέπει να επηρεάσει η ηθική την άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής και της γενικής πολιτικής; Βέβαια, εμείς δεν βρισκόμαστε στην ακριβή θέση της Φινλανδίας, όμως θα μπορούσε κανείς με ελάχιστες έως καθόλου γνώσεις των διεθνών σχέσεων να αναγνωρίσει ότι δεν είναι η μόνη χώρα που έχει απέναντί της μια αναθεωρητική δύναμη, που αναζητά μόνο μια ανούσια αφορμή ή απροσεξία· και ο νοών νοείτω.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ανοιχτή προτροπή του Ζελένσκι στους Ρώσους να διαδηλώσουν κατά της επιστράτευσης, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Φινλανδία: Η κυβέρνηση εξετάζει την απαγόρευση εισόδου Ρώσων καθώς αυξάνεται η κίνηση στα σύνορα, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
