Της Μαρίας Μπότη,
Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο οθόνες. Τηλεόραση, κινητό, υπολογιστής, τάμπλετ έχουν κατακτήσει μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας, καθώς εάν αναλογιστούμε πόσο χρόνο ξοδεύουμε μπροστά σε μία οθόνη, τα συμπεράσματα θα μας εκπλήξουν… Η τεχνολογία, ομολογουμένως, διευκόλυνε πολλές πτυχές της ζωής μας, βελτίωσε καταστάσεις και άλλαξε συνήθειες.
Ανάμεσα στα πράγματα που επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την τεχνολογία είναι σαφώς η παρουσία της παραδοσιακής τηλεόρασης στη ζωή μας. Οι ιδιαίτερες συνθήκες του εγκλεισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας μάς έφεραν αντιμέτωπους με νέες εμπειρίες και συνήθειες. Ακόμα και οι πιο δύσπιστοι έγιναν συνδρομητές σε πλατφόρμες περιεχομένου, προκειμένου να περάσουν τον χρόνο τους πιο ευχάριστα, ενώ οι πιστοί ακόλουθοι των video on demand πλατφορμών αύξησαν τον χρόνο παραμονής τους σε αυτές.
Η μαζική «επανάσταση» που ξεκίνησε με πρωτοπόρο το Netflix και αργότερα άλλες πλατφόρμες –όπως Disney+, Amazon Prime, Cinobo, Apple TV+– έθεσε τον τηλεθεατή στο επίκεντρο, καθώς έχει ο ίδιος την ικανότητα να επιλέγει το περιεχόμενο που θα δει, τη χρονική στιγμή που επιθυμεί και τον χρόνο που θα αφιερώσει. Αυτή η δυνατότητα τον «αποδέσμευσε» από το πρόγραμμα της παραδοσιακής τηλεόρασης, το οποίο δεν μπορούσε να ελέγξει και πολλές φορές να συντονιστεί με εκείνο.
Τώρα το «play» βρίσκεται στα χέρια του συνδρομητή, ο οποίος επιλέγει ανάμεσα σε πληθώρα σειρών, εκπομπών και ταινιών με αντίτιμο ένα χρηματικό ποσό. Ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν να δημιουργήσουν λογαριασμό σε περισσότερες από μία πλατφόρμες περιεχόμενου, προκειμένου να έχουν αμέτρητες επιλογές. Ωστόσο, αυτό από τη μία επιβαρύνει οικονομικά τους συνδρομητές· από την άλλη, διογκώνει τον χρόνο παραμονής σε video on demand πλατφόρμες, μειώνοντας ταυτόχρονα τον χρόνο παρακολούθησης παραδοσιακής τηλεόρασης.
Ήρθε η ώρα, άραγε, να γραφτεί ο «επίλογος» της τηλεόρασης;
Σίγουρα η τηλεόραση δεν αντιπροσωπεύει πλέον το βασικό μέσο ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, καθώς το διαδίκτυο καλύπτει πλέον βασικές ανάγκες της καθημερινής μας ζωής. Ωστόσο, βασική αιτία παραγκωνισμού του παραδοσιακού μέσου αποτελεί το γεγονός ότι οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής «απαιτούν» και «γρήγορη» κατανάλωση περιεχομένου. Στις μέρες μας, τα περισσότερα τηλεοπτικά προγράμματα –με ορισμένες εξαιρέσεις, φυσικά– δεν επενδύουν στην ποιότητα του περιεχομένου, καθώς επικεντρώνονται σε «hot» θέματα που κεντρίζουν το ενδιαφέρον των τηλεθεατών ανάλογα με τις περιστάσεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Είναι «εύπεπτα» και «άξια σχολιασμού», ενώ ξεχωρίζουν τις περισσότερες φορές αρνητικά.
Αντιθέτως, πολλοί θεωρούν ότι οι συνδρομητικές πλατφόρμες «καλύπτουν» την ποιοτική ψυχαγωγία, καθώς ανάμεσα σε αμέτρητες επιλογές συμπεριλαμβάνονται σπουδαίες παραγωγές, ταλαντούχοι ηθοποιοί και ενδιαφέρουσες πλοκές. Μέσα στους γρήγορους ρυθμούς ζωής δίνουν την επιλογή «παύσης» της πραγματικότητας και «έναρξης» του προγράμματος που επιλέγουν να δουν. Κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος, ενώ βλέπουν τους συνδρομητές τους να αυξάνονται διαρκώς και να «περιπλανούνται» ανάμεσα στις αμέτρητες επιλογές. Οι χαμηλές τηλεθεάσεις σε πολλά τηλεοπτικά προγράμματα επιβεβαιώνουν την «αδυναμία» της τηλεόρασης και της δυναμικής των συγκεκριμένων πλατφορμών.
Ωστόσο, είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι η επιτυχία ενός προγράμματος, είτε τηλεοπτικό είτε συνδρομητικό, έγκειται στη δυναμική που παρουσιάζει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο τελικός αποδέκτης και σχολιαστής είναι εκείνος που μοιράζεται απόψεις, επηρεάζει γνώμες και διαμορφώνει τάσεις. Δεν μπορεί να οριστεί η στροφή στις streaming υπηρεσίες ως επίλογος στην παραδοσιακή τηλεόραση, αλλά σίγουρα την επηρεάζει άμεσα και σε μεγάλο βαθμό.
Σημασία έχει ο τηλεθεατής να κρίνει το προϊόν και να επιλέγει συνειδητά το περιεχόμενο που θα «καταναλώσει». Ταινία, σειρά, ριάλιτι, ντοκιμαντέρ ή talk show, κάθε ένα αξίζει το ενδιαφέρον των τηλεθεατών όπου και αν προβάλλεται, καθώς όλα «κρύβουν» πίσω τους μία ομάδα που έχει εργαστεί και έχει δημιουργήσει ένα συνεκτικό αποτέλεσμα. Ας δώσουμε, λοιπόν, μία ευκαιρία φέτος και στην τηλεόραση, να δούμε τι αξίζει και τι όχι. Και αν κρίνουμε ότι δε μας «καλύπτουν», ας μεταβούμε στις συνδρομητικές πλατφόρμες, όπου οι επιλογές «ξεχειλίζουν».
Και μετά ας θυμηθούμε να κάνουμε μία «παύση», για να απολαύσουμε στιγμές μακριά από οθόνες…
