Του Πέτρου Κολυάρδου,
Από πορίσματα στατιστικών μελετών που δημοσιοποιήθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, γίνεται οφθαλμοφανής ο ρόλος που διαδραμάτισε η πανδημία στη σημαντική μείωση της δωρεάς οργάνων από τους δότες. Μάλιστα, μία ερευνητική ομάδα του Κέντρου Μεταφραστικής Έρευνας του Παρισιού για τη μεταμόσχευση οργάνων συνόψισε όλες τις έρευνες, παρουσιάζοντας κατακόρυφη μείωση που αγγίζει το 20%! Όλα όσα προαναφέρθηκαν έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με τους ταχύτατους ρυθμούς αύξησης των καρδιακών νοσημάτων, με την καρδιακή ανεπάρκεια να αποτελεί τη συχνότερη αιτία νοσηλείας στις καρδιολογικές κλινικές παγκοσμίως, αλλά και την κύρια αιτία απώλειας ποιότητας ζωής. Θα μπορούσε, μάλιστα, να υποστηριχθεί πως πρόκειται για μία ακόμη μικρή πανδημία, η οποία ενέχει δυσμενείς επιπτώσεις στη ζωή του ασθενούς, με τη θνητότητα να φτάνει στο 50% στα 5 χρόνια και στο 90% στα 10 χρόνια!
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει παρατηρηθεί μία βελτίωση στη μέση επιβίωση των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια, που οφείλεται στην εισαγωγή στη θεραπευτική φαρέτρα τόσο των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου όσο και στην εδραίωση των β- αναστολέων και των αναστολέων της αλδοστερόνης. Όμως, η Ιατρική δεν σταματά ποτέ να εξελίσσεται και φαίνεται πως συνοδοιπόρος της σε αυτό το ταξίδι είναι και η γενετική μηχανική, που την τελευταία δεκαετία κάνει άλματα, χαρίζοντας στους ειδικούς πολύτιμα εργαλεία. Μία νέα σελίδα άρχισε να γράφεται στα τέλη του προηγούμενου μήνα, γεμίζοντας ξανά με ελπίδα εκατομμύρια ανθρώπους που περιμένουν, συχνά μάταια, συμβατό μόσχευμα στις μεγάλες λίστες αναμονής των εξειδικευμένων κέντρων. Η Αμερικανίδα επιστήμονας Doris Taylor, η οποία εξειδικεύεται στην αναγεννητική ιατρική και τη μηχανική ιστών, παρουσιάζει μία πρωτοποριακή ανακάλυψη στην οποία δίνει το όνομα «καρδιά φάντασμα» .
Πρόκειται για μία καινοτόμο καρδιακή ανακάλυψη, η οποία είναι χτισμένη από τη σκαλωσιά ενός χοίρου και τα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς και μπορεί σύντομα να είναι έτοιμη για μεταμόσχευση σε ανθρώπους. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει στις μεταμοσχεύσεις ζωτικών οργάνων είναι η πιθανότητα απόρριψης του μεταμοσχευμένου ιστού (φλεγμονώδης αντίδραση) από το ανοσοποιητικό σύστημα του λήπτη, το οποίο έχει ως άμεση συνέπεια την καταστροφή του μοσχεύματος. Ωστόσο, η σκαλωσιά αυτή της καρδιάς χοίρου εμποτισμένη με ανθρώπινα βλαστοκύτταρα δημιουργεί, τελικά, μία βιώσιμη ανθρώπινη καρδιά που το σώμα δεν θα απορρίψει. Γιατί; Μα φυσικά επειδή είναι φτιαγμένο από τους ιστούς του ίδιου του ασθενούς! Η εξατομικευμένη αυτή καρδιά μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο, εξαλείφοντας ουσιαστικά την ανάγκη χορήγησης φαρμάκων για πρόληψη της απόρριψης, βελτιώνοντας, παράλληλα, την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η διαδικασία σχηματισμού της «καρδιάς φαντάσματος» οφείλει την ύπαρξή της σε μία πολυεπίπεδη και μακροχρόνια έρευνα, η οποία είχε ξεκινήσει πριν περίπου 15 χρόνια από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Μία ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου αυτού με επικεφαλής και πάλι τη Doris Taylor φαίνεται ότι πειραματιζόταν με την απομόνωση του ημιδιαφανούς σκελετού της καρδιάς ενός αρουραίου. Η τεχνική αυτή σύντομα χρησιμοποιήθηκε στην καρδιά ενός χοίρου, εξαιτίας της μεγάλης ανατομικής ομοιότητάς της με την καρδιά του ανθρώπου. Η ίδια η ερευνήτρια υποστηρίζει πως η διαδικασία στηρίζεται στην απομάκρυνση όλων των κυττάρων της καρδιάς του γουρουνιού με ένα απλό βρεφικό σαμπουάν! Το αποτέλεσμα δεν είναι τίποτε περισσότερο από μία εξωκυτταρική μήτρα, που μοιάζει με ένα διαφανές πλαίσιο και που δικαιολογεί την ονοματοδοσία «καρδιά φάντασμα».
Μετά την απομόνωση της εξωκυτταρικής αυτής διαφανούς μήτρας, ακολουθεί η έγχυση κυττάρων αιμοφόρων αγγείων, τα οποία αφήνονται να αναπτυχθούν στη μήτρα για μερικές εβδομάδες. Στόχος της πρώτης αυτής έγχυσης είναι να δημιουργηθεί ένα κέντρο τροφοδοσίας των ανώριμων καρδιακών βλαστοκυττάρων που πρόκειται να αποτελέσουν το δεύτερο βήμα έγχυσης. Η ίδια τόνισε πως το επόμενο και τελικό βήμα είναι «να μάθουμε στα κύτταρα πώς να μεγαλώνουν». Έτσι, στην αρχή πρέπει να διεγερθούν ηλεκτρικά με μία διαδικασία που μοιάζει με αυτήν που επιτελεί βηματοδότης, έτσι ώστε να συσπαστούν το καθένα ξεχωριστά. Με την πάροδο του χρόνου και περίπου ένα μήνα μετά, όλα τα καρδιακά κύτταρα αρχίζουν να χτυπούν μαζί σαν μία καρδιά, κάτι που η Doris Taylor τονίζει πως είναι η πιο εντυπωσιακή εικόνα που έχει αντικρίσει ποτέ!
Η «καρδιά φάντασμα» πρόκειται στο άμεσο μέλλον να αποτελέσει την απαρχή των επιτυχημένων ετερόλογων μεταμοσχεύσεων και να αναπτερώσει τις ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως που έχουν την ανάγκη συμβατών καρδιακών μοσχευμάτων, προκειμένου να επιζήσουν . Η αλματώδης πορεία της αναγεννητικής ιατρικής και της γενετικής μηχανικής με την ανακάλυψη του πρωτοποριακού αυτού καρδιακού μοσχεύματος δεν αναιρεί πως το πολυτιμότερο όπλο του ανθρώπου απέναντι στα καρδιακά νοσήματα είναι η πρόληψη και ο διαρκής έλεγχος, κάτι που υποστηρίζει φανερά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Παράλληλα, είναι σαφές πως ένας ισορροπημένος τρόπος ζωής, τον οποίο συνιστούν η υγιεινή διατροφή, η αποβολή του άγχους και η καθημερινή δραστηριότητα, έχει δείξει πως συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- A Ghost (Heart) of a Chance, houstoniamag.com. Διαθέσιμο εδώ
- ‘Ghost heart’ grown with scaffolding from a pig’s organ and patient’s cells, nypost.com. Διαθέσιμο εδώ
- Bringing A ‘Ghost Heart’ To Life, sciencefriday.com. Διαθέσιμο εδώ
