Του Ανδρέα Παρασκευόπουλου,
Η προκλητική ομιλία του Τούρκου Προέδρου στην 77η συνέλευση του Ο.Η.Ε. στις 21 Σεπτεμβρίου, ξεπέρασε για ακόμα μια φορά τα όρια. Ο Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε να δείξει φωτογραφίες νεκρών παιδιών, ενώ εξαπέλυσε δριμύ κατηγορώ στην ελληνική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι η ελληνική ακτοφυλακή ευθύνεται για τον πνιγμό χιλιάδων μεταναστών. Χρησιμοποίησε για ακόμα μια φορά παραπλανητικές ειδήσεις και υπογράμμισε ότι η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης καταπιέζεται βάναυσα, ενώ κάλεσε τον Ο.Η.Ε. να αναγνωρίσει επίσημα το ψευδοκράτος. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, καταδίκασε την ομιλία του Τούρκου Προέδρου, όπως έπραξε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στο Bloomberg, η οποία αποτέλεσε έναν προάγγελο της ομιλίας του το βράδυ της 23ης Σεπτεμβρίου.
Αν σταχυολογήσουμε την ομιλία του Πρωθυπουργού, θα δούμε ότι αυτή επικεντρώθηκε σε 4 κρίσιμα ζητήματα: ενεργειακή κρίση και εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο, τουρκική προκλητικότητα, πράσινη ανάπτυξη και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα ξεκινήσω την ανάλυσή μου αντίστροφα, δηλαδή από τα δύο τελευταία.
Είναι γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει υλοποιήσει ένα πρόγραμμα πράσινης μετάβασης, το οποίο θέτει ως στόχο την πράσινη αναβάθμιση και τη μηδαμινή εκπομπή ρύπων από το 2050. Η κυβέρνηση επιδότησε, το προηγούμενο διάστημα, τα ελληνικά νοικοκυριά, προκειμένου να αλλάξουν τις παλαιές οικιακές συσκευές τους. Μπορεί το ποσό της επιδότησης να ήταν χαμηλό για ορισμένους πολίτες, ωστόσο γίνεται φανερή η προσπάθεια της «πράσινης» μετάβασης. Επιπλέον, μέσω των πράσινων οικιακών συσκευών ελαχιστοποιείται η απαιτούμενη ηλεκτρική ενέργεια, μειώνοντας, έστω κι ελάχιστα, το κόστος του ηλεκτρικού λογαριασμού. Ωστόσο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αναφέρθηκε στο πώς θα γίνει πιο πράσινη η ελληνική βιομηχανία, η οποία, λόγω και της ενεργειακής κρίσης, δεν νομίζω να αλλάξει άμεσα τις παλιές της συνήθειες. Η κλιματική αλλαγή διαρκώς μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και εμείς, ανεξάρτητα από τα οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα, οφείλουμε να δείξουμε ομόνοια στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Ως προς τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ο Πρωθυπουργός επισήμανε ότι η κυβέρνηση καταβάλλει κάθε προσπάθεια σε συνεργασία με διάφορους παγκόσμιους οργανισμούς. Τα γλυπτά πρέπει να διαφυλαχθούν από τους αρχαιοκάπηλους, από τη διάβρωση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και του θρησκευτικού μένους που συναντάται σε ορισμένες περιπτώσεις. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να επιμείνω ιδιαίτερα στη σπουδαιότητα της υλικής αρχαιότητας για τον πολιτισμό, αλλά και τον τουρισμό της χώρας μας. Θα τονίσω απλά ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιδιώξει τη σύνδεση των μνημείων με τις νέες τεχνολογίες. Οι δυνατότητες είναι πολλές, ορισμένες προσπάθειες ψηφιακής πραγματικότητας υλοποιούνται από διάφορους φορείς και συλλόγους· ωστόσο, πρέπει να δοθεί περαιτέρω προσοχή.
Ας εστιάσουμε τώρα στα πρώτα δύο ζητήματα, τα οποία διαρκώς επανέρχονται στην επικαιρότητα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «επειδή βρισκόμαστε με τη σωστή πλευρά της ιστορίας, θα έχουμε τεράστιο κόστος, το οποίο θα αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί». Η ενεργειακή κρίση μαστίζει την Ευρώπη, η οποία θα περάσει έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Οι τιμές των καυσίμων είναι αρκετά ψηλές, επηρεάζοντας, όπως είναι λογικό, και τις τιμές των προϊόντων. Όσο διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι τιμές ολοένα και θα ανεβαίνουν. Η εργαλειοποίηση της παροχής του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν τρομοκρατεί τη Γηραιά Ήπειρο. Ωστόσο, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός, στεκόμαστε με τη σωστή πλευρά και δεν πρέπει να υποκύψουμε στους εκβιασμούς ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Βέβαια, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να παραμείνει ενωμένη και να μην διχάζεται, προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινός μας στόχος: η πλήρης απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Η χώρα μας θα αποτελέσει έναν σημαντικό ενεργειακό κόμβο, αναβαθμίζοντας τον στρατηγικό της ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Ήδη έχουν υλοποιηθεί σημαντικά έργα για το συγκεκριμένο ζήτημα, γεγονός που δεν αναφέρθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τέλος, ας εξετάσουμε τις δηλώσεις για τα ελληνοτουρκικά. Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου και υδάτινου χώρου αποτελεί κόκκινη γραμμή. Κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να συμμορφωθεί και να σεβαστεί την ελληνική κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου. Παράλληλα, υπογράμμισε την προκλητικότητα που παρατηρείται και στην Κύπρο, ενώ δεν λησμόνησε να αναφέρει ότι η Τουρκία είναι η μοναδική χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ που δεν έχει επιβάλλει κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία. Ορθώς αναγνώρισε τον ρόλο διαμεσολαβητή που διαδραματίζει ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, ειδικά στην επισιτιστική κρίση.
Ακόμα, απευθύνθηκε στον τουρκικό λαό και τόνισε ότι η χώρα μας δεν επιδιώκει την ένοπλη σύγκρουση. Μολαταύτα, θεωρώ ο Πρωθυπουργός έπραξε ένα σφάλμα. Το γεγονός ότι αναφέρθηκε στο σύμφωνο της ελληνοτουρκικής φιλίας που υπογράφει πριν από έναν αιώνα και το οποίο καθόριζε τα οριστικά σύνορα των δύο χωρών ήταν σωστή κίνηση για την ένδειξη της καλής φιλίας. Ωστόσο, χάρις στο συγκεκριμένο σύμφωνο, ξεχάστηκαν οι αποζημιώσεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Επίσης, αν και βέβαια θεωρώ ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν επιθυμούσε να τραβήξει περαιτέρω το σκοινί, δεν επικαλέστηκε τη βιαιότητα που ασκήθηκε στον ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του ’50.
Η ομιλία του Πρωθυπουργού ήταν σχετικά καλή και κατάφερε να αντικρούσει τα τουρκικά επιχειρήματα επαρκώς. Ίσως ορισμένα σημεία να ήθελαν περαιτέρω ανάλυση, ωστόσο τα βασικά ειπώθηκαν. Εκείνο που έχει σημασία είναι να μην στεκόμαστε απαθείς απέναντι στην προκλητικότητα, η οποία όσο κοντεύει ο καιρός για τις τουρκικές Προεδρικές εκλογές θα ανεβαίνει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Επίσκεψη Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη: Τα μηνύματα που έστειλε η Αθήνα στην Άγκυρα, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μητσοτάκης στον ΟΗΕ: Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί γλώσσα επιτιθέμενου, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αυστηρό μήνυμα Μητσοτάκη στην Τουρκία: «Κόκκινη γραμμή» η αμφισβήτηση της κυριαρχίας στα νησιά, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
