Της Αριάδνης Φατσή,
Τα απορρίμματα πάρκων, αυλών, ή πράσινα απόβλητα, που με ξενικούς όρους αποκαλούνται yard waste, αποτελούνται από οργανική ύλη. Συνήθως παράγονται από τη φροντίδα και τη συντήρηση διαμορφωμένων κήπων και πάρκων με χλοοτάπητα ή μπορεί να συνίστανται και σε κλαδιά που παρασύρονται από τους δυνατούς ανέμους. Αυτός ο τύπος απορριμμάτων περιλαμβάνει αποκόμματα γρασιδιού, φύλλα και τμήματα από δέντρα και θάμνους. Η αποτελεσματική χρήση των απορριμμάτων των δέντρων και κήπων είναι μια κοινή προσπάθεια που λαμβάνει χώρα μεταξύ ατόμων, πολιτικών φορέων και κοινοτήτων. Τα δέντρα σε ιδιωτικές ιδιοκτησίες (σπίτια, οικόπεδα, ιδιωτικά πάρκα) είναι πολύ περισσότερα από αυτά σε δημόσιους χώρους. Η διαχείριση και αξιοποίηση των απορριμμάτων αυτών μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων, καθώς εντάσσεται και στην έννοια της κυκλικής οικονομίας.
Ένας κοινά αποδεκτός, αλλά και ιδιαίτερα κατανοητός, ορισμός για την κυκλική οικονομία είναι αυτός που προέρχεται από το Ίδρυμα Ellen MacArthur. «Στην τρέχουσα οικονομία μας, παίρνουμε υλικά από τη Γη, φτιάχνουμε προϊόντα από αυτά και τελικά τα πετάμε ως απόβλητα – η διαδικασία είναι γραμμική. Σε μια κυκλική οικονομία, αντίθετα, σταματάμε την παραγωγή απορριμμάτων εξαρχής», αναφέρει το υλικό από το Ίδρυμα. Η κυκλική οικονομία είναι, με άλλα λόγια, μια έννοια που στοχεύει στο να μετατρέψει τα αγαθά στο τέλος της ζωής τους σε πόρους για άλλους, δημιουργώντας αέναους κύκλους παραγωγής στα βιομηχανικά οικοσυστήματα, ελαχιστοποιώντας τα απόβλητα και ακολουθώντας βιώσιμες μεθόδους.
Μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014 υπολόγιζε ότι με μετάβαση σε μοντέλα κυκλικής οικονομίας, οι χώρες της Ε.Ε. μπορούν να δημιουργήσουν 600 δις ευρώ ετήσια οικονομικά κέρδη για τον βιομηχανικό τομέα της Ε.Ε. Η Κυκλική Οικονομία, συνεπώς, συνδέεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι ένα σύστημα αξιοποίησης πόρων όπου κυριαρχεί η μείωση, η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση των υλικών, μειώνοντας τα απόβλητα στο ελάχιστο και με τη χρήση βιοδιασπώμενων προϊόντων ανακυκλώνουν τα απορριπτόμενα προϊόντα πίσω στο περιβάλλον. Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές εθνικές και διεθνείς εταιρείες ακολούθησαν έρευνα για την Κυκλική Οικονομία και ενσωμάτωσαν έργα που σχετίζονται με τις βέλτιστες πρακτικές της.
Η επιστημονική βιβλιογραφία περιέχει μεγάλο αριθμό παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών Κυκλικής Οικονομίας από γνωστές εμπορικές επιχειρήσεις και ερευνητικούς ομίλους σε βιομηχανικές χώρες. Η πλειονότητα των πρακτικών αποτελείται από χρήσιμα μοντέλα ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης υλικών για τα ίδια ή νέα προϊόντα, μειώνοντας τη χρήση ενέργειας και προσφέροντας δραστική μείωση των απορριμμάτων. Η εφαρμογή, λοιπόν, αυτής της έννοιας της κυκλικής οικονομίας στα αστικά δασικά περιβάλλοντα θα απαιτήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις μεθόδους διάθεσης των απορριμμάτων των δέντρων, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους δημόσιους χώρους, αλλά και στους ιδιώτες ιδιοκτήτες γης.
Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Yale, με επικεφαλής τον Yuan Yao, Επίκουρο Καθηγητή βιομηχανικής οικολογίας και βιώσιμων συστημάτων στη Σχολή Περιβάλλοντος, αξιολόγησε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αστικών απορριμμάτων δέντρων και τις επιπτώσεις των διαφορετικών μεθόδων διαχείρισης. Η μελέτη αυτή δείχνει ότι η απομάκρυνση των απορριμμάτων των δέντρων από τους χώρους υγειονομικής ταφής και η εναλλακτική τους διαχείριση μπορεί να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα. Η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε μια αξιολόγηση του κύκλου ζωής των αποβλήτων αυτών και ποσοστικοποίησε τα περιβαλλοντικά οφέλη από την επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση οργανικών υλικών. Οι ερευνητές δοκίμασαν έναν συνδυασμό διαφορετικών οδών για την επεξεργασία των απορριμμάτων —που κυμαίνονταν από την «κακή χρήση» όπως οι χωματερές έως τη «βέλτιστη χρήση» όπως η παραγωγή βιοκάρβουνου— και διαπίστωσαν ότι ακόμη και οι μέθοδοι «δίκαιης χρήσης», όπως η αποτέφρωση, θα μπορούσαν να μειώσουν την ποσότητα των εκπομπών άνθρακα κατά περίπου 115 μεγατόνους.
Αυτά τα αποτελέσματα αξιολογούνται ως ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για το μέλλον, καθώς δείχνουν ότι μια απλή φαινομενικά προσαρμογή μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ωφέλεια για τους κλιματικούς στόχους πολλών σύγχρονων κρατών. Ακόμα κι έτσι, οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι επεξεργασίας των πράσινων απορριμμάτων μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το κάθε κράτος. Οι διαφορές στη γεωγραφία σημαίνουν ότι ορισμένες περιοχές θα επωφεληθούν από προσεγγίσεις προσαρμοσμένες στην τοπική τους χλωρίδα. Ωστόσο, για πολλές περιοχές, η εφαρμογή αυτών των ευρημάτων στην πράξη αναμένεται να είναι ένα μακροπρόθεσμο έργο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Ellen MacArthur Foundation, (2021). What is a circular economy?, διαθέσιμο εδώ
- Yale researchers study the environmental effects of yard waste management, Yaledailynews, διαθέσιμο εδώ
