Της Εμιλένας Πούπα,
Ο ιρλανδικός πολιτισμός δεν φαντάζει πολύ κοντά στους Έλληνες και ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που έχουμε για τους αρχαίους ιρλανδικούς μύθους. Μακριά από το κέντρο της ευρωπαϊκής ηπείρου, οι Κέλτες διαμόρφωσαν την πρώιμη ιρλανδική μυθολογία. Ο λαός που έζησε στην περιοχή αυτή δημιούργησε ένα σώμα από αρχαίους θρύλους και παραμύθια, που ασχολούνται με την ηρωική εποχή των Ulaids. Πιο συγκεκριμένα, ο «κύκλος του Ulster» αναφέρεται σε ένα σύνολο ιστοριών διαφορετικών μεταξύ τους, που διαδραματίζονται τον 1ο π.Χ. αιώνα και οι οποίες όλες μαζί συγκεντρώνονται και αποτελούν ένα ενιαίο μυθολογικό σύνολο.
Επικεντρώνονται στις δράσεις του βασιλιά του Ulster Conchobar mac Nessa, τον ήρωα Cú Chulainn και τη σύγκρουσή τους με τον Connachta και τη βασίλισσα Medb. Οι περισσότερες από αυτές τις ιστορίες είναι πεζά κείμενα, αφηγήσεις με περιγραφικούς στίχους και σκηνές έντονης συγκίνησης. Περισσότερο θα λέγαμε ότι παραπέμπουν σε παραμύθια και η καταγραφή τους έγινε κυρίως προφορικά ανάμεσα στον 8ο με 11ο αιώνα. Συνήθως, οι ιστορίες του Ulster κάνουν λόγο για καταστροφές, επιδρομές ή αποδράσεις. Ο τόνος είναι λιτός, βίαιος, κωμικός και κυρίως ρεαλιστικός.
Η σημαντικότερη από τις ιστορίες του κύκλου του Ulster είναι η ιστορία με τίτλο “The Cattle Raid of Cooley”, στην οποία κεντρικό θέμα αποτελεί η σύγκρουση μεταξύ των ανδρών του Ulster και του Connaught. Έτσι, ο συγκεντρωμένος στρατός της βασίλισσας Medb εισβάλλει στη χερσόνησο Cooley για να κλέψει έναν καφέ ταύρο, στο πλαίσιο διαφορών περί ιδιοκτησίας. Αποκορύφωμα της μάχης μεταξύ των δυο διαφορετικών στρατών είναι η μάχη ανάμεσα στον πολεμιστή του Ulster, Cú Chulainn και τον πολεμιστή του Connaught, Fer Díad. Παρόλα αυτά, ο ταύρος αιχμαλωτίστηκε από τον στρατό του Connaught και τη βασίλισσα Medb.
Άλλη μια ιστορία εξίσου γνωστή, με τη μεγαλύτερη επιρροή στη μεταγενέστερη ιρλανδική λογοτεχνία, είναι η τραγωδία της Deirdre και του Naoise, με τίτλο “The Fate of the Sons of Usnech”. Πρόκειται για μια ιστορία αγάπης με τραγικό τέλος, που περιγράφει την πρόβλεψη ενός Δρυίδη για την ανεπανάληπτη ομορφιά της Deirdre, που έκανε τους άνδρες να πεθάνουν για λογαριασμό της. Παρόλο που ο βασιλιάς Conchobar mac Nessa την ποθούσε, η ίδια ερωτεύθηκε τον ταπεινό Naoise και κατέφυγε μαζί του στη Σκωτία. Όμως, ξαναγύρισαν πίσω στην Ιρλανδία παρασυρόμενοι από τον βασιλιά. Το αποτέλεσμα ήταν η Deirdre να αυτοκτονήσει για να μην πέσει στα χέρια του βασιλιά Conchobar mac Nessa, χτυπώντας το κεφάλι της σε έναν βράχο.
To “Bricriu’s Feast” είναι ακόμα ένα παραμύθι που περιλαμβάνεται στο σύνολο του των θρύλων του κύκλου του Ulster. Κεντρικό θέμα της ιστορίας είναι η αντιπαλότητα των πολεμιστών του Ulster στα πλαίσια ενός παιχνιδιού αποκεφαλισμού. Ειδικότερα, ο Bricriu υπόσχεται τη μερίδα του ήρωα της γιορτής του σε 3 διαφορετικούς ανθρώπους: τον Lóegaire Buadach, τον Conall Cernach και τον Cú Chulainn, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει μια διαμάχη ανάμεσα σε αυτούς τους πρωταθλητές. Ακολουθεί μια σειρά από διαγωνισμούς, με έναν από αυτούς να περιλαμβάνει τον αποκεφαλισμό ενός γίγαντα. Παρόλο που οι πολεμιστές Conall και Lóegaire αποκεφαλίζουν τον γίγαντα, κάθε φορά αυτός αντικαθιστά το κεφάλι του, φεύγει και ξανά επιστρέφει. Την τελευταία φορά, όμως, που επέστρεψε, οι πολεμιστές δεν ήταν εκεί και έτσι ο Cú Chulainn βρίσκει την ευκαιρία να τον αποκεφαλίσει και να ανακηρυχθεί ο πρώτος ήρωας του Ulster.
Αδιαμφισβήτητα, υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες που περιλαμβάνονται στην ιρλανδική – κέλτικη μυθολογία και ολοκληρώνουν τον κύκλο του Ulster. Η μεγάλη ποικιλία θεμάτων είναι αυτό που κάνει κάθε αναγνώστη να θέλει να μελετήσει εις βάθος τους ιρλανδικούς θρύλους. Και μόνο το γεγονός ότι το εύρος θεμάτων είναι διαφορετικό από αυτό που μας είναι γνώριμο στην Ελλάδα, προσδίδει στην κελτική μυθολογία μια διαφορετική χροιά και, ταυτόχρονα, ένα μυστήριο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ulster cycle, Irish Gaelic literature, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Deirdre, Irish literature, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Bricriu’s Feast, Irish literature, Britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Freeman P., “Celtic Mythology, Tales of God, Goddesses and Heroes”, (2017) Oxford University Press
