Της Μαρσέλας Κορρέσι,
Έχουν περάσει σχεδόν τρεις εβδομάδες από τον σάλο που προκάλεσαν οι δηλώσεις του Μητροπολίτη Δωδώνης Χρυσόστομου στο πάνελ της εκπομπής «Σήμερα» του τηλεοπτικού καναλιού ΣΚΑΪ. Συγκεκριμένα, οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν για την άποψη της Εκκλησίας σχετικά με τις αμβλώσεις και εκείνος υποστήριξε ότι σε κάθε περίπτωση τάσσεται κατά της πρακτικής των αμβλώσεων, καθώς πρόκειται για ένα έγκλημα με το οποίο δολοφονείται ένα νήπιο, όπως εκείνος είπε. Εν συνεχεία, όταν του τέθηκε το εύλογο ερώτημα αν δικαιούται μια γυναίκα που έχει πέσει θύμα βιασμού να προβεί σε έκτρωση, ο Μητροπολίτης απάντησε ότι «καμία γυναίκα δεν κάθεται να βιαστεί χωρίς να το θέλει» και ότι «δε μπορεί να γίνει σύλληψη, όταν υπάρχει βιασμός». Ακόμη, για τις περιπτώσεις που ένα έμβρυο διαγνωστεί με σοβαρά προβλήματα υγείας, υποστηρίζει ότι η μητέρα θα πρέπει τότε να ζητήσει την άδεια της Εκκλησίας για να προχωρήσει στην άμβλωση, αλλά με «επιστημονική και όχι με χρηματική εξασφάλιση της αποφάσεως του γιατρού», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Όπως ήταν αναμενόμενο, σχεδόν ολόκληρη η ελληνική κοινωνία αντέδρασε αρνητικά στα λόγια του Μητροπολίτη, κάνοντας λόγο για εποχές σκοταδισμού. Η αλήθεια είναι πως εν έτει 2022, το να μιλάμε για τον βιασμό ως κάτι άλλο πέρα από το ειδεχθές έγκλημα που είναι στην πραγματικότητα, όπως και για το αν θα έπρεπε να υπάρχει δικαίωμα στην άμβλωση, είναι ολίγον τι οπισθοδρομικό. Επιπλέον, την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου διαβάστηκε σε όλες τις εκκλησίες της χώρας η εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου, με την οποία τάσσεται κατά των αμβλώσεων. Ακολουθεί ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Δυστυχώς, όμως, στις μέρες μας υπάρχουν επιστημονικές δήθεν θεωρήσεις που αμφισβητούν αυτήν την αξία του εμβρύου, υπάρχουν κοινωνικές αντιλήψεις που το εγκαταλείπουν απροστάτευτο, στερώντας του το προνόμιο της ζωής, υπάρχει νομολογία που θωρακίζει νομικά τις εκτρώσεις αλλά και το δικαίωμα του εμβρύου στη ζωή, δικαιολογώντας έτσι την ανθρώπινη αγριότητα».
Στη συνέχεια, όπως ήταν και πάλι αναμενόμενο, φεμινιστική διαμαρτυρία έλαβε χώρα στη Μητρόπολη Αθηνών και, φυσικά, τάχθηκαν κατά της εγκυκλίου που δε σέβεται και δε δέχεται ως δικαίωμα την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος. Σχετικά με την εγκύκλιο, θα πρέπει να αναφέρουμε το εξής: η έναρξη της ανθρώπινης ζωής δεν ξεκινά με τη σύλληψη του εμβρύου, διότι εκείνη τη στιγμή δεν έχει σχηματιστεί καν έμβρυο. Στη θεωρία του ποινικού μας δικαίου, ως έναρξη της ανθρώπινης ζωής υποστηρίζονται διάφορα στάδια της τελικής φάσης της εγκυμοσύνης, όπως οι ωδίνες (έναρξη πόνων τοκετού), η έξοδος του σώματος του βρέφους, η πλήρης έξοδος από το μητρικό σώμα κτλ.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 304 παράγραφος 5 του Ποινικού μας Κώδικα: «Δεν είναι άδικη πράξη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται από την έγκυο ή με τη συναίνεση των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 από γιατρό μαιευτήρα γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου, σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης. β) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης. γ) Έχουν διαπιστωθεί, με τα μέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού ή υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμόδιου γιατρού. Με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή τιμωρείται όποιος κατά την πραγματοποίηση προγεννητικού ελέγχου μετά την εικοστή εβδομάδα της κύησης ή κατά τη διάρκεια του τοκετού και πριν από την εμφάνιση του παιδιού στον εξωτερικό κόσμο, προκαλεί με αμέλεια διακοπή της κύησης ή βαριά βλάβη στο έμβρυο, που έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο του νεογνού.». Με το άρθρο αυτό, λοιπόν, κατοχυρώνεται στη χώρα μας το δικαίωμα στην άμβλωση υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Μπορούμε να δεχτούμε ότι η Εκκλησία έχει αυτές τις απόψεις από πάντα και θα εξακολουθεί να τις έχει, καθώς δε δέχεται πολλές επιστημονικές εξελίξεις που βελτιώνουν τη ζωή του ανθρώπου, αλλά αλίμονο (!), διότι τον απομακρύνουν από τον δρόμο του Θεού. Οι προγαμιαίες σχέσεις είναι αμαρτία, η ερωτική συνεύρεση θα πρέπει να έχει ως σκοπό τη σύλληψη και τη δημιουργία απογόνων (γι’ αυτό, εξάλλου, θα πρέπει να θεωρήσουμε αμαρτία το αν παίρνουμε προφυλάξεις!), οι ομοφυλόφιλοι είναι εκτρώματα της φύσης, οι γυναίκες θα πρέπει να κυοφορούν και να φέρουν στον κόσμο το παιδί του βιαστή τους, αγνοώντας παντελώς τις ψυχολογικές συνέπειες που μπορεί να επιφέρει αυτό το γεγονός στη μητέρα και άλλα πολλά σκοταδιστικά που κατά καιρούς ακούμε τους «σεβασμιότατους» να πρεσβεύουν. Το «κερασάκι στην τούρτα», όμως, ήταν η δήλωση του Μητροπολίτη Χρυσόστομου ότι καμία γυναίκα δεν κάθεται να βιαστεί. Μα φυσικά. Μπορεί να ασκείται βία πάνω της, να απειλείται η ζωή της, όμως εκείνη εννοείται πως θέλει μια τέτοια επιβολή πάνω στο σώμα της. Κι αν μείνει έγκυος; Όχι, αυτό δε γίνεται σύμφωνα με τις εν λόγω δηλώσεις. Δε γίνεται να υπάρξει σύλληψη από ένα τέτοιο γεγονός.
Στη δημοκρατική κοινωνία που ζούμε, καθένας έχει ελευθερία λόγου και το δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπική του άποψη. Όταν, όμως, κάποιος έχει μια αξιόλογη θέση σε αυτήν και κάποιο κύρος και χαίρει της εκτίμησης και του σεβασμού πολλών συμπολιτών του, θα έπρεπε να σκέφτεται πολλές φορές πριν εκφράσει άποψη σε ένα τόσο φλέγον και ευαίσθητο ζήτημα, όπως αυτό του βιασμού. Πολλές γυναίκες-θύματα αυτού του αποτρόπαιου εγκλήματος δεν εξομολογούνται ποτέ αυτήν τους την εμπειρία, ακριβώς γιατί ακούνε τις απόψεις της κοινωνίας, οι οποίες θα έπρεπε να βρίσκονται στο περιθώριο και να μην υπάρχουν καν. Δηλαδή να προστατεύσουμε το έμβρυο, αλλά τη μητέρα όχι. Δύο μέτρα και δύο σταθμά η Εκκλησία, που έχει πολλές φορές προκαλέσει με τις δηλώσεις, τα κηρύγματα και τις εγκυκλίους της.
Παρόλα αυτά, ευθύνη θα πρέπει να επιρρίψουμε και στους δημοσιογράφους αυτής της εκπομπής που κάλεσαν αυτόν τον άνθρωπο, με σκοπό ακριβώς να προκαλέσουν αντιδράσεις για να ανεβάσουν τα νούμερα της τηλεθέασής τους. Διότι δε γίνεται να μη γνώριζαν εξαρχής τις απόψεις του Μητροπολίτη γι’ αυτά τα ζητήματα. Από τη μία πλευρά, το γεγονός αυτό στάθηκε ευκαιρία για έναν δημόσιο διάλογο στον οποίο λαμβάνουμε μέρος όλοι μας –ο καθένας με τον τρόπο που μπορεί– , αλλά και αφορμή για σκέψη πάνω σε αυτά τα καίρια ζητήματα. Από την άλλη, όμως, θα ήταν προτιμότερο η ελληνική τηλεόραση να προτιμάει να προβάλλονται στους δέκτες της επιστήμονες και άνθρωποι με σωστή επιχειρηματολογία και άποψη, ώστε να ακούγονται και να εξηγούνται τα αυτονόητα: ότι ο βιασμός είναι έγκλημα και η άμβλωση αναφαίρετο δικαίωμα. Τα υπόλοιπα ας τα αφήσουμε για ανθρώπους που φοράνε παρωπίδες, ζουν ακόμα σε μια άλλη εποχή και αρνούνται να εξελιχθούν με την κοινωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιερά Σύνοδος: Αυτή είναι η εγκύκλιος κατά των αμβλώσεων που διαβάστηκε σε όλες τις εκκλησίες την Κυριακή, dikaiologitika.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αδιανόητη δήλωση από τον Μητροπολίτη Δωδώνης Χρυσόστομο: «Δεν υπάρχει βιασμός χωρίς συναίνεση», ertnews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Μητρόπολη Αθηνών για την εγκύκλιο κατά των αμβλώσεων, hellasjournal.com, διαθέσιμο εδώ