Της Χιόνας Οικονομάκη,
Τα Καλάβρυτα αποτελούν κωμόπολη του νομού Αχαΐας, αλλά και έναν από τους σημαντικότερους οικισμούς της Πελοποννήσου. Βρίσκονται στη θέση της αρχαίας πόλης Κυναίθης και απέκτησαν το όνομά τους τον 13ο αιώνα, στη διάρκεια της Φραγκοκρατίας. Η ονομασία «Καλάβρυτα», λοιπόν, πιθανότατα σημαίνει «καλές βρύσες». Πρόκειται για έναν εξαιρετικά δημοφιλή χειμερινό προορισμό, φορέα μακράς και σημαντικής ιστορίας, η οποία τον ακολουθεί μέχρι και σήμερα.
Αναλυτικότερα, από το 1430, τα Καλάβρυτα αποτελούσαν ένα από τα τρία ανεξάρτητα βυζαντινά δεσποτάτα της Πελοποννήσου υπό τον δεσπότη Θωμά Παλαιολόγο. Το 1770 η συμμετοχή της πόλης των Καλαβρύτων στα Ορλωφικά, το κίνημα ανεξαρτησίας της Ελλάδος από τους Οθωμανούς που υποκινήθηκε από τη Ρωσία, υπήρξε καθοριστική, με τον μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Παρθένιο να κηρύττει την εξέγερση. Στο ίδιο μήκος κύματος, η πόλη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διάρκεια της επαναστάσεως του 1821, με αποτέλεσμα να πυρποληθεί δύο φορές από τον Ιμπραήμ, το 1826 και το ’27.
Συκεκριμένα, λέγεται πως ο απελευθερωτικός αγώνας του 1821 κηρύχθηκε στον ιερό ναό της Αγίας Λαύρας, με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να υψώνει το λάβαρο της επαναστάσεως, ψέλνοντας με περηφάνια «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ». Κάτω από κλίμα συγκίνησης και ομοψυχίας, οι Έλληνες ορκίζονται πως θα αγωνιστούν για την ελευθερία τους, σε μία σκηνή έντονης συναισθηματικής φόρτισης, που έχει, αναπόδραστα, αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τον καλλιτεχνικό κόσμο και φορέα δύναμης και κουράγιου για κάθε άνθρωπο. Σύμφωνα, βέβαια, με σύγχρονες ιστορικές μελέτες ο «θρύλος της Αγίας Λαύρας» δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια, αποτελώντας, έτσι, ζήτημα αντιπαράθεσης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, επρόκειτο για μία ιστορία που για χρόνια βοηθούσε τους Έλληνες να επιδείξουν αντοχή μπροστά στις δεινές καταστάσεις που αντιμετώπιζαν, και με υπερηφάνεια να συνεχίσουν να μάχονται για την απελευθέρωσή τους.
Η περιοχή των Καλαβρύτων χαρακτηρίζεται σήμερα ως «μαρτυρικός οικισμός», ονομασία που οφείλεται σε μία από τις «μαύρες σελίδες της ιστορίας μας». Πιο συγκεκριμένα, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, τα Καλάβρυτα δέχθηκαν τα ναζιστικά αντίποινα, με την εκτέλεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ανδρικού πληθυσμού. Μάλιστα, οι περισσότερες σχετικές αναφορές επισημαίνουν πως ο αριθμός των νεκρών ξεπερνούσε τους 800. Ο γερμανικός στρατός κατοχής δεν περιορίστηκε στη σφαγή των κατοίκων, αλλά έκαψε ολοσχερώς ολόκληρη την πόλη, με ελάχιστα καλοχτισμένα κτίρια να καταφέρνουν να σωθούν.
Σήμερα, ο οικισμός, έχοντας κατορθώσει να βγει αλώβητος από τη μακρά του ιστορία, αποτελεί πόλο έλξης των τουριστών και αγαπημένο προορισμό των χειμερινών εκδρομέων. Ο Οδοντωτός Σιδηρόδρομος Διακοπτού-Καλαβρύτων είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η περιοχή είναι ευρέως διαδομένη. Πρόκειται, μάλιστα, για τον ορεινότερο σιδηρόδρομο της Ελλάδος που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1896 και καλύπτει συνολικά απόσταση 22 χιλιομέτρων. Δεδομένου του έτους κατασκευής του, είναι εύκολο να αντιληφθούμε πως υπήρξε ένα ιδιαίτερα δύσκολο και δαπανηρό εγχείρημα, το οποίο κατασκευάστηκε με την τεχνική της «οδόντωσης», στην οποία οφείλει και το όνομά του. Ο σιδηρόδρομος εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα, διεκπεραιώνοντας μία απαράμιλλης ομορφιάς διαδρομή.
Η ιστορική ιερά μονή της Αγίας Λαύρας, που αναφέρθηκε παραπάνω, αποτελεί ένα ακόμη αξιοθέατο των Καλαβρύτων. Πιο αναλυτικά, ο ναός κατασκευάστηκε το 961 μ.Χ., με τον αριθμό των μοναχών να ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία για 6 συναπτούς αιώνες. Ήταν το 1585 που ο ναός πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, με τα χρόνια που ακολούθησαν να είναι ακόμη δυσκολότερα για το μοναστήρι που επλήγησε από σεισμούς και άλλες επιθέσεις. Η δυσμενής περίοδος της παρακμής του διήρκησε μέχρι το 1828, οπότε ξαναχτίστηκε, προσπαθώντας να βρει τον δρόμο προς τη χαμένη του αίγλη. Η τελευταία, όμως, καταστροφή που υπέστη ήταν στο πλαίσιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο προαναφερθέν Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Σήμερα, στην ιερά μονή φυλάσσονται σημαντικά κειμήλια, μείζονος ιστορικής σημασίας, μεταξύ των οποίων το «Λάβαρο της ορκωμοσίας των αγωνιστών του 1821» και τα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Το Σπήλαιο των Λιμνών είναι ένα ακόμη σημαντικό αξιοθέατο, η επίσκεψη στο οποίο θα είναι μοναδική εμπειρία για όποιον βρεθεί εκεί. Ειδικότερα, επρόκειτο για μία παλαιά κοίτη χθόνιου ποταμού που -μεταξύ άλλων- παρουσιάζει και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον, αφού στον χαμηλότερο όροφο βρέθηκαν απολιθωμένα οστά ανθρώπων, αλλά και ζώων. Αξίζει να επισημανθεί πως το σπήλαιο είναι μοναδικό στο είδος του, καθώς διαθέτει αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες, που προκαλούν το δέος και τον θαυμασμό των επισκεπτών.
Τα Καλάβρυτα, λοιπόν, αποτελούν μία ακόμη ιστορική περιοχή της Ελλάδος, με στιγμές απέραντης θλίψης αλλά και θριάμβου. Μία περιοχή που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, εξαιτίας των μοναδικών εμπειριών που δύναται να προσφέρει στους επισκέπτες, ένας πανέμορφος φθινοπωρινός προορισμός!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Μυθικό «Σπήλαιο των Λιμνών», kastriacave.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας-Καλάβρυτα, monastiria.gr, διαθέσιμο εδώ
