Της Κωνσταντίνας Μουμτζή,
Σε όλους μας έχει τύχει κάποια στιγμή, κατά την καθημερινότητά μας, να αισθανθούμε έναν αιφνίδιο πόνο, είτε στιγμιαία είτε συνεχόμενα μέσα στην ημέρα. Αυτός ο πόνος συχνά θα επιμένει. Ωστόσο, η αιτία φαντάζει άγνωστη εκείνη τη χρονική στιγμή και όσο εμμένει, τόσο περισσότερο δυσχεραίνει τη ζωή του ατόμου, με αποτέλεσμα φυσικά να αναζητά ιατρική βοήθεια. Κατά την παροχή της ιατρικής βοήθειας, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη απάντηση, ουσιαστικά δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο βιολογικό αίτιο, το οποίο να αιτιολογεί τη συγκεκριμένη «πάθηση». Κάπου εκεί θα μπουν στη μέση οι ψυχολογικοί παράγοντες και ένας γιατρός θα επονομάσει τον εκάστοτε πόνο «ψυχολογικό».
Πρόκειται για ψυχοσωματικά συμπτώματα, τα οποία επιδεινώνονται από τους ψυχολογικούς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση, από άτομο σε άτομο αυτός ο ψυχοσωματικός πόνος εκδηλώνεται αλλιώς και σε διαφορετική ένταση. Όμως, πρόκειται για προϋπάρχοντα πόνο. Σαφέστερα, ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να διατυπωθεί είναι αυτό στο οποίο το άτομο έχει ευαισθησία στο στομάχι του. Για να μιλήσουμε για ψυχοσωματικό πόνο, θα πρέπει να έχουμε μία περίπτωση κατά την οποία αυτός ο πόνος εντείνεται, όταν το άτομο βιώνει δυσάρεστα συναισθήματα, όπως το άγχος ή η θλίψη.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και η σωματοποίηση. Κατά τη σωματοποίηση, το δυσάρεστο συναίσθημα (π.χ. το άγχος, η θλίψη) μεταφράζεται σε πόνο. Πιο συγκεκριμένα, κάποιος που θα αγχωθεί, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βιώνει κάποιον πονόκοιλο ή πονοκέφαλο. Μπορεί να πρόκειται και για κάποια δύσκολη περίοδο εν γένει που διανύει το άτομο και έτσι, να εμφανίσει κάποιο σύμπτωμα σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα (π.χ. φαγούρα).
Σίγουρα, η ιδανική αντιμετώπιση των δυσκολιών που εμφανίζονται στον δρόμο μας είναι η άμεση επαφή και διαχείριση των δυσάρεστων συναισθημάτων μας. Συνήθως, όμως, θα υιοθετηθεί μια παθητική στάση, που τα δυσάρεστα συναισθήματα θα αποσιωπώνται ή θα αποφεύγονται. Κάποια στιγμή, αυτά έρχονται στην επιφάνεια με δυσάρεστο τρόπο, καθώς επηρεάζουν άμεσα πλέον και τη σωματική υγεία, πέρα από την ψυχική.
Το στρες είναι ένα από τα δυσάρεστα συναισθήματα που βιώνουμε όλοι. Για τον καθένα, διαφορετικά γεγονότα θεωρούνται στρεσογόνα. Σε όλες τις περιπτώσεις, όταν κάτι αποτελέσει παράγοντα στρες, δηλαδή όταν κάτι είναι επικίνδυνο ή απειλητικό, το άτομο περνάει σε μία φάση ετοιμότητας για «μάχη». Έτσι, καταλήγει να είναι ευάλωτο, ενώ παράλληλα το ανοσοποιητικό του σύστημα εξασθενεί. Φαίνεται πως πολλές ιώσεις και άλλες ασθένειες αποτελούν αποτέλεσμα τέτοιων καταστάσεων.
Αυτή η άποψη, της σύνδεσης σώματος και ψυχής, είναι κάτι το οποίο έχει τις βάσεις του στην αρχαιότητα. Από τότε, πίστευαν πως χαρακτηριστικά των ανθρώπων συνδέονται με όργανα του σώματος τους, π.χ. θεωρούσαν ότι η καλοσύνη και η σοφία συνδέονται με τον εγκέφαλο ή ότι το πάθος συνδέεται με την καρδιά. Ο Ιπποκράτης, μάλιστα, είχε τονίσει πως το σώμα συσχετίζεται με την ψυχή και πως το άτομο είναι ένα ενιαίο σύνολο. Η ψυχολογική κατάσταση των ασθενών έχει εξίσου άμεση σχέση ισχύος προς την πορεία της νόσου και της θεραπείας.
Εν κατακλείδι, μέσα στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας και τις προκλήσεις στις οποίες όλοι χρειάζεται να ανταποκριθούμε επαρκώς, οφείλουμε στον εαυτό μας να παίρνουμε τις αποστάσεις μας και να του δίνουμε ένα διάλειμμα. Πρόκειται για κάτι το οποίο πολλοί δεν θεωρούμε σημαντικό, με αποτέλεσμα να εξωθούμε τον εαυτό μας στα άκρα, χωρίς κανένα όριο. Η υγεία πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν σύνολο και όχι μεμονωμένα. Η ψυχική υγεία και η σωματική υγεία είναι αλληλένδετες. Όση αξία έχει το σώμα μας, άλλη τόση έχει και η ψυχή μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γιατί αρρωσταίνω συχνά;, psychologynow.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν αγχωνόμαστε;, psychologynow.gr. Διαθέσιμο εδώ
