Της Μαρίας Μπότη,
Όσο τα χρόνια περνούν, τόσο οι αντιλήψεις των ανθρώπων αλλάζουν και προσαρμόζονται στα νέα, πιο σύγχρονα δεδομένα. Μπορεί για μερικούς να φαντάζει δύσκολη αυτή η μετάβαση σε πιο φιλελεύθερες απόψεις, ωστόσο οι περισσότεροι φαίνεται πως έχουν κάνει ένα βήμα πιο κοντά σε έναν πιο «ανοιχτόμυαλο» τρόπο σκέψης και δράσης.
Έτσι, αναδύονται ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι με σύγχρονο τρόπο σκέψης και καινοτόμες ιδέες, οι οποίοι τολμάνε να πουν τη γνώμη τους, να διαφωνήσουν, να ρισκάρουν και να ζήσουν απελευθερωμένοι από κάθε είδους ταμπέλες, προκαταλήψεις και ταμπού. Σε έναν κόσμο που κυριαρχεί η διαφορετικότητα, νιώθουν έτοιμοι να αποτινάξουν οτιδήποτε οπισθοδρομικό και τυποποιημένο σε κάθε τομέα της καθημερινής ζωής.
Αγνοώντας την «κοινωνική κατακραυγή» που υφίστανται σε πολλές περιπτώσεις, δεν παύουν να παλεύουν για τις αξίες και τα ιδανικά που θεωρούν θεμελιώδη για την ευημερία τους, όπως η ελευθερία σκέψης και έκφρασης, η ισότητα, η πρόοδος, η ενσυναίσθηση. Χάρη στη παγκοσμιοποίηση, στην εξέλιξη της τεχνολογίας, στη μόρφωση, οι άνθρωποι είναι πλέον σε θέση να ενημερώνονται, να εξελίσσονται, να «αγκαλιάσουν» το καινοτόμο και να εντάσσουν στην κουλτούρα τους διαφορετικές αντιλήψεις. Ωστόσο, πόσοι είναι έτοιμο να «σβήσουν» πραγματικά όσα ταμπού μαστίζουν τη σημερινή κοινωνία;
«Αν αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τα πράγματα που βλέπεις θα αλλάξουν»– Wayne W. Dyer, 1940-2015, Αμερικανός συγγραφέας αυτοβοήθειας
Ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τη σημερινή κοινωνία και πολλές φορές φανερώνουν κατάλοιπα του παρελθόντος είναι ο ρόλος των δύο φύλων. Όσο πιο πολύ ανατρέξει κάποιος στο παρελθόν, θα εντοπίσει «έντονες» διαχωριστικές γραμμές που καθορίζουν τα δικαιώματα, τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις για άντρες και γυναίκες. Εκείνες οι διαχωριστικές γραμμές «πασχίζουν» να ξεθωριάσουν με το πέρασμα των χρόνων και να πορευτούν στον ίδιο δρόμο˙τον δρόμο της ισότητας και της ελευθερίας. Φυλετικές διακρίσεις στον εργασιακό κλάδο, άτομα ΛΟΑΤΚΙ+, ανύπαντρες μητέρες, άντρες που ασχολούνται με τη φροντίδα των παιδιών και τις οικιακές δουλειές είναι μερικά από τα παραδείγματα που «ξεφεύγουν» – σύμφωνα με τις αντιλήψεις πολλών – από τα παρωχημένα πρότυπα και συχνά βρίσκονται δακτυλοδεικτούμενοι, αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν την κοινωνική κατακραυγή.
Ωστόσο, εν έτει 2022 η πρόοδος που διαφαίνεται είναι αρκετά σημαντική, με τις φυλετικές διακρίσεις να δίνουν τη θέση τους σταδιακά στην αποδοχή και στην αυθεντικότητα. Έτσι, περισσότερες γυναίκες κατακτούν ανώτερες θέσεις εργασίας, ομοφυλόφιλα άτομα εντάσσονται πιο εύκολα στην κοινωνία, μητέρες αποκτούν παιδιά εκτός γάμου, άντρες αφιερώνουν χρόνο στα παιδιά και βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού.
Παράλληλα, η ψυχική υγεία είναι ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα που μαστίζουν την κοινωνία, καθώς μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων αντιμετωπίζει ψυχικές διαταραχές και ψυχολογικές μεταπτώσεις. Οι ραγδαίες εξελίξεις σε κάθε τομέα, το άγχος και τα προβλήματα που διογκώνονται διαρκώς δημιουργούν μία συνθήκη που τροφοδοτεί το σώμα και το πνεύμα μας με αρνητικά συναισθήματα και δημιουργεί ψυχολογικές διακυμάνσεις. Η αναζήτηση βοήθειας στο πρόσωπο ενός ειδικού παύει πλέον να αποτελεί ταμπού και αποτελεί τη μοναδική δίοδο διαφυγής από τον φαύλο κύκλο της ψυχικής ταλαιπωρίας.
Επιπλέον, η συζήτηση γύρω από τη σεξουαλική επαφή, την έμμηνο ρήση, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα εντάσσεται περισσότερο στην καθημερινότητα των ανθρώπων, χωρίς να αποτελεί πλέον ταμπού. Η σωστή ενημέρωση και η κατάλληλη διαπαιδαγώγηση από την πλευρά της οικογένειας και του σχολείου είναι οι βασικοί πυλώνες που συνδράμουν στην εξάλειψη της ντροπής και του φόβου.
Ένας ατελείωτος κατάλογος που διαφοροποιείται διαρκώς είναι τα θέματα που αποτελούσαν ταμπού και ξεπεράστηκαν, αλλά και που συνεχίζουν να αποτελούν έως σήμερα. Η αέναη εξέλιξη σε κάθε τομέα σηματοδοτεί τη διαρκή διαφοροποίηση της νοοτροπίας των ανθρώπων.
Τα ταμπού είναι για να ξεθωριάζουν. Και αν αυτό φαντάζει πολλές φορές δύσκολο, μία αναδρομή στο παρελθόν φανερώνει ότι είναι απολύτως εφικτό. Τα χρόνια περνούν και παίρνουν μαζί τους καθετί οπισθοδρομικό και παρωχημένο. Η νέα εποχή χαρακτηρίζεται από σύγχρονες αντιλήψεις, καινοτόμες ιδέες και φιλελεύθερα πνεύματα. Ταμπού υπήρχαν, υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Ωστόσο, κάθε βήμα μπροστά σηματοδοτεί μία νέα διαδρομή προς το μέλλον˙ ένα μέλλον φτιαγμένο με αγάπη, ισότητα, ελευθερία και ελπίδα.