Του Δημήτρη Κόλια,
Με το πέρας κάθε καλοκαιριού τα αποτελέσματα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, αλλά και της γενικότερης κατάχρησης και καταστροφής του φυσικού μας περιβάλλοντος είναι ολοένα και πιο εμφανή. Συνεχείς καύσωνες, σε συνδυασμό με λειψυδρία και ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, έχουν οδηγήσει πλωτά ευρωπαϊκά ποτάμια, όπως ο Ρήνος, σε ιστορικά χαμηλές στάθμες και περιοχές στις οποίες σημειώθηκαν σοβαρές πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια να βρίσκονται στο χείλος της πλήρους ερημοποίησης. Το φαινόμενο αυτό της ερημοποίησης, δυσχεραίνει κάθε προσπάθεια αναδάσωσης στα τοπία αυτά, με την έλλειψη βροχοπτώσεων πολλές φορές να σκοτώνει τα νέα φυτά. Λύση στο πρόβλημα αυτό, τουλάχιστον στο περιβάλλον των Κανάριων Νήσων και της Πορτογαλίας, έρχονται να δώσουν δύο project.
Το πρώτο, με το όνομα “Life Νieblas” (nieblas είναι η λέξη για την ομίχλη στα Ισπανικά), χρησιμοποιεί συλλέκτες ομίχλης για να διευκολύνει προσπάθειες αναδάσωσης στο νησί Γκραν Κανάρια, το τρίτο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος. Οι συλλέκτες ομίχλης είναι για κάθετα πλαστικά πλέγματα, που τοποθετούνται σε σημεία από τα οποία διέρχονται ρεύματα αέρα. Στην περιοχή αυτή ο αέρας περιέχει υψηλά ποσοστά υγρασίας, η οποία έπειτα συμπυκνώνεται στα πλέγματα και οι σταγόνες νερού που σχηματίζονται συλλέγονται με την σειρά τους σε δεξαμενές. Το νερό αυτό ύστερα χρησιμοποιείται για την άρδευση των αναδασώσεων.
Η τεχνολογία αυτή δεν είναι καινούργια, χρησιμοποιείται, ωστόσο, με μεγάλη επιτυχία στις Κανάριες Νήσους, καθώς τα αυτόχθονα δάση της περιοχής αποτελούνταν κυρίως από είδη δάφνης και μυρτιάς, δέντρα τα οποία έχουν σκληρά κηροειδή φύλλα, που συλλέγουν το νερό με πολύ παρόμοιο τρόπο, με τους τεχνητούς συλλέκτες.
Το δεύτερο project στην περιοχή, το “Land Life”, από μία δανέζικη εταιρία έρχεται ως συμπληρωματικό στο πρώτο. Η εταιρία αυτή έχει δημιουργήσει μια συσκευή, την οποία αποκαλεί «κουκούλι». Το κουκούλι είναι ουσιαστικά ένα βιοδιασπώμενο «βαθύ πιάτο», στο κέντρο του οποίου φυτεύεται το νέο δέντρο. Το κουκούλι έχει χωρητικότητα 25 λίτρα νερό, το οποίο στην περίπτωση της Πορτογαλίας και των Κανάριων Νήσων προέρχεται από τους προαναφερθέντες συλλέκτες. Το νερό αυτό αποδεσμεύεται αργά, έτσι ώστε το φυτό στο κέντρο να ποτίζεται κατά τον πρώτο χρόνο της φύτευσης του, που είναι και ο πιο κρίσιμος.
Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως καταφύγιο για το φυτό από καιρικά φαινόμενα και μικρά φυτοφάγα ζώα. Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία της εταιρίας, το 60% των δέντρων που φυτεύονται στο κουκούλι επιβιώνουν μετά από ένα χρόνο. Το ποσοστό αυτό αποτελεί μεγάλη βελτίωση από το 40% που είναι ο μέσος όρος επιβίωσης των φυτών γενικότερα. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός πως η ίδια εταιρία έχει συμβάλλει και σε δενδροφυτεύσεις στην Ελλάδα, κυρίως στην περιοχή της Πτολεμαΐδας. Στις δενδροφυτεύσεις αυτές, από τα περίπου 5000 δέντρα, που φυτεύτηκαν επιβίωσε ένα εκπληκτικό ποσοστό, που αγγίζει το 99%.
Οι τεχνολογίες αυτές είναι κάθε άλλο παρά καινούργιες ή πρωτοποριακές. Αυτό δεν εμποδίζει, όμως, την χρήση τους σε σημεία που εμφανίζουν, μπορώ να πω, τρομερή αποτελεσματικότητα. Project σαν και αυτά είναι η απόδειξη πως ναι μεν μπορεί να έχουμε διαχειριστεί κάκιστα την κλιματική κρίση, αλλά τίποτα δεν μας εμποδίζει, βήμα βήμα, να διορθώσουμε τα λάθη μας και των γενεών πριν από εμάς, με στόχο ένα πιο ισορροπημένο και υγιές περιβάλλον, ή έστω ένα περιβάλλον που δεν θα εκτοπίσει δισεκατομμύρια από εμάς και θα σκοτώσει εκατομμύρια άλλους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Green Link – Results, Greenlink.eu, διαθέσιμο εδώ
- Life Neiblas – The Project, lifenieblas.com, διαθέσιμο εδώ
- Dealing with drought: how fog collectors are providing trees with water in Spain, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Fog can give a second chance to desertified land, Creaf, διαθέσιμο εδώ
