Του Δημήτρη Καρυδάκη,
Στο σημερινό άρθρο «βουτάμε βαθιά» στους κόλπους της Σκανδιναβικής Μυθολογίας. Με τον μεγάλο πόλεμο να μαίνεται ανάμεσα στις φατρίες των Εσίρ (θεοί που διαμένουν στην Άσγκαρντ, μεταξύ τους ο Όντιν, ο Θωρ και ο Λόκι) και των Βανίρ (θεοί της ευφορίας και της γονιμότητας που διαμένουν στο Βάναχαϊμ, ανάμεσά τους ο Φρέιρ, η Φρέγια και ο Νιόρντ, ισοδύναμοι με τους Εσίρ) και την κάθε πλευρά να έχει υποστεί μεγάλες απώλειες, οι θεοί αποφασίζουν την κατάπαυση του πυρός. Μαζεύονται, λοιπόν, στην Άσκγαρντ μπροστά από μια μεγάλη χύτρα και διαδοχικά φτύνουν μέσα σε αυτήν ως ένδειξη της συμφωνίας τους για τη λήξη του πολέμου. Από το ανακατεμένο σάλιο των θεών προκύπτει ο Κβαζίρ, ο «σοφότερος των θεών». Ο Κβαζίρ ήταν τόσο σοφός που μπορούσε να απαντήσει σε κάθε ερώτηση, είτε αυτή γινόταν από άνθρωπο είτε από κάποιον θεό. Λίγος καιρός μόνο πέρασε από τη γέννηση του Κβαζίρ και ο τελευταίος ανακοινώνει στους Θεούς ότι θέλει να φύγει για να ταξιδέψει. Τόσος κόσμος χρειαζόταν τη σοφία του και άλλα τόσα ερωτήματα παρέμεναν αναπάντητα ή ακόμα και μη εξεφρασμένα.
Γυρνώντας πλέον από περιοχή σε περιοχή, ο Κβαζίρ πήγαινε όπου τον χρειάζονταν και βοηθούσε όλους όσοι τον είχαν ανάγκη, δίνοντάς τους χρήσιμες συμβουλές και απαντώντας στα ερωτήματά τους. Με τη φήμη του «σοφότερου των θεών» να καλπάζει, δεν άργησε να γίνει αντιληπτός από δύο πανούργους νάνους, τον Φιάλαρ και τον Γκάλαρ. Αυτοί τον προσκαλούν στο παραθαλάσσιο κάστρο τους, για να του κάνουν, με τη σειρά τους, τις δικές τους ερωτήσεις. Στο εργαστήρι τους, οι νάνοι εξαπατούν τον Κβαζίρ και τον σκοτώνουν, κόβοντάς του το λαρύγγι και έπειτα τον κρεμάνε ανάποδα από τα πόδια, έτσι ώστε το αίμα του να στάξει μέσα στις τρεις μεγάλες χύτρες τους, την Όντρεριρ, τη Σον και τη Μποντν. Αναμειγνύοντας το αίμα του Κβαζίρ με μέλι και μούρα, οι νάνοι από το Σβάρλταχαϊμ δημιουργούν το «υδρόμελο της ποίησης και της σοφίας», ένα ποτό το οποίο όποιος το έπινε γινόταν τρανός ποιητής και στοχαστής. Σμίλευε εκ νέου ποιήματα, άγνωστα μέχρι τότε, και έγραφε ύμνους που ούτε και οι καλύτεροι των βάρδων δεν είχαν διανοηθεί να γράψουν.
Μετά τον θάνατο του Κβαζίρ, οι νάνοι καλούν στο κάστρο τους τον γίγαντα Γκίλινγκ και τη γυναίκα του, με την πρόθεση να ξεκαθαρίσουν κάποιες υποχρεώσεις απέναντί τους. Αφού, λοιπόν, οι παμπόνηροι νάνοι πηγαίνουν τον Γκίλινγκ για βαρκάδα, ανατρέπουν σκόπιμα τη βάρκα, με τον γίγαντα να πνίγεται λόγω της αδυναμίας του να κολυμπήσει. Με τα νέα για τον θάνατο του Γκίλινγκ να μαθαίνονται από τη γυναίκα του, εκείνη σφαδάζει στο κλάμα μέχρι οι νάνοι, θέλοντας να την ξεφορτωθούν και αυτήν, να σβήσουν, δηλαδή, κάθε υποχρέωση απέναντι στο ζευγάρι των γιγάντων, της λένε αν θέλει να της δείξουν το σημείο, όπου πνίγηκε ο άντρας της. Καθώς ο Φιάλαρ της έδειχνε το σημείο, ο Γκάλαρ της έριξε μια πέτρα στο κεφάλι, θανατώνοντάς την.
Λίγο καιρό μετά από τη θανάτωση του ζευγαριού, ο Σούτουνγκ, ο γιος του ζεύγους, απαγάγει τους νάνους και τους δένει στο ίδιο σημείο, όπου πνίγηκε ο πατέρας του για εκδίκηση. Σε μια απεγνωσμένη απόπειρα για τη ζωή τους, οι νάνοι δωροδοκούν τον Σούτουνγκ με το υδρόμελο της ποίησης και διατηρούν τη ζωή τους. Μετά από το συμβάν αυτό, ο Σούτουνγκ αποθηκεύει τις τρεις δεξαμενές με το υδρόμελο στο βουνό Χνίντμπιοργκ, βαθιά μέσα στο Γιότουνχαϊμ, τη χώρα των γιγάντων, με τις δεξαμενές να φυλάσσονται από την κόρη του Σούτουνγκ, τη Γκούνλοντ.
Με τα νέα για το υδρόμελο της ποίησης και της σοφίας να έχουν φτάσει και στα αφτιά του «Πατέρα των Πάντων», μέσω των κορακιών του, του Χούγκιν (Σκέψη) και του Μούνιν (Μνήμη), αλλά και την ανησυχία των θεών για τη μοίρα του Κβαζίρ, ο Όντιν, επονομαζόμενος πλέον ως «Μπόλβερκρ», μαθαίνει ότι ο Κβαζίρ εθεάθη για τελευταία φορά μαζί με τους δύο νάνους, φτάνει στην πόρτα τους και τους ρωτάει για τον θανόντα. Εκείνοι του λένε ότι ο Κβαζίρ πέθανε, πνιγμένος από την ίδια του τη γνώση, επειδή οι νάνοι –σαν «αδαείς και ανόητοι» που ήταν– του έκαναν τόσο βλακώδεις ερωτήσεις, που ο σοφότερος των θεών αδυνατούσε να τις απαντήσει.
Ο Όντιν, τότε, φεύγει άμεσα για τα χωράφια του Μπάουγκι, του αδερφού του Σούτουνγκ. Εκεί, κοροϊδεύει τους εννέα υπηρέτες του Μπάουγκι προσπαθώντας να τους δώσει το θεϊκό του ακόνι πετώντας το ψηλά και με τους εννέα γίγαντες να αλληλοσκοτώνονται με τα δρεπάνια τους, καθώς πηδούσαν για να δουν ποιος θα το πιάσει. Με τον Μπάουγκι να είναι θλιμμένος για την απώλεια των εργατών του, εκείνος κλείνει συμφωνία με τον Όντιν, με τους όρους του τελευταίου να είναι πως αν δουλέψει για αυτόν και βγάλει δουλειά αντίστοιχη με εκείνη των εννέα σκλάβων του, θα όφειλε τότε ο Μπάουγκι να δείξει στον «Μπόλβερκρ» πού βρισκόταν το υδρόμελο. Ο Όντιν, δουλεύοντας ακούραστα για καλοκαίρια και χειμώνες, βγάζει τη δουλειά όχι απλά εννέα, αλλά δεκαοχτώ υπηρετών, και μαθαίνει από τον Μπάουγκι ότι το υδρόμελο το έχει ο αδερφός του, ο Σούτουνγκ, κρυμμένο στο όρος Χνίντμπιοργκ.
Φτάνοντας στο βουνό, ο Όντιν μεταμορφώνεται σε φίδι και μπαίνει μέσα μόνο και μόνο για να αντικρίσει την κόρη του Σούτουνγκ. Φοβερή και τρομερή, αλλά, ταυτοχρόνως, παράφορα όμορφη και σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη γυναικεία φύση της, η Γκούνλοντ λυγίζει, χαμηλώνοντας το βλέμμα της και κοκκινίζοντας, μπροστά στο κρεσέντο κοπλιμέντων που δέχεται από τον Όντιν. Εκείνος της υπόσχεται, επίσης, ότι θα της γράψει ύμνους και ποιήματα για την ομορφιά της, το μαλακό της δέρμα, τα χείλη της και τα μαλλιά της, αν τον αφήσει να γευτεί μια γουλιά από καθεμία από τις τρεις χύτρες του υδρόμελου της ποίησης και της σοφίας. Τραβώντας την κοντά του και υπό το απαλό σκοτάδι της σπηλιάς και του χαμηλού φωτός των παγοκρυστάλλων, ο Όντιν χαϊδεύει τρυφερά τα μαλλιά της Γκούνλοντ και τη φιλάει στα χείλη όσο της κάνει τρεις φορές έρωτα.
Με το πέρας των ερωτοτροπιών, ο Όντιν ξεγελάει τη Γκούνλοντ και καθώς αδειάζει και τις τρεις χύτρες με το υδρόμελο, μεταμορφώνεται τότε σε αετό και πετάει γρήγορα για την Άσγκαρντ. Μαθαίνοντας για την κλοπή, ο Σούτουνγκ μεταμορφώνεται και εκείνος σε αετό και καταδιώκει τον Όντιν. Σύμφωνα με τον μύθο, την ώρα που πετούσε ο Όντιν προς το παλάτι των θεών, λίγες σταγόνες από το υδρόμελο έπεσαν στη Μίντγκαρντ (τον κόσμο των ανθρώπων), προκαλώντας, έτσι, την εμφάνιση των πρώτων ποιητών, βάρδων και στοχαστών. Ο μύθος δίνει απάντηση και στο ερώτημα «Τότε γιατί υπάρχουν κακοί ποιητές και στοχαστές;», λέγοντας ότι παράλληλα με τις σταγόνες από το υδρόμελο, κατά τη διάρκεια της καταδίωξης, ο Όντιν… αφόδευσε ένα μέρος του υδρόμελου, το οποίο απώθησε τόσο τον Σούτουνγκ που τον καταδίωκε αλλά και έπεσε στη γη, κάνοντας και τους κακούς ποιητές και στοχαστές να εμφανιστούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- The Mead of Poetry, skjalden.com, Διαθέσιμο εδώ
- Gaiman, Neil (2017), Σκανδιναβική Μυθολογία, Εκδόσεις SΕΛΙΝΙ
- The Aesir-Vanir war, norse-mythology.org, Διαθέσιμο εδώ
