Της Λυδίας Μπελαούρη,
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως ο τουρισμός φέτος έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, από άποψη προσέλευσης, αφού κοντεύει να ισοφαρίσει ακόμη και τη «χρυσή χρονιά» του 2019. Συγκεκριμένα, για να μιλήσουμε και με αριθμούς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Fraport, σε περίοδο επταμήνου (Ιανουάριος – Ιούλιος) διακινήθηκαν μέσω των ελληνικών αεροδρομίων 16,21 εκατ. επιβάτες. Μόνο για την Αθήνα, τον Αύγουστο οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις από το εξωτερικό είναι 1,146 εκατ., όταν τον Αύγουστο του 2021 ήταν 971.000, ενώ το 2019 ήταν 1,212 εκατομμύρια. Ωστόσο, και ο Σεπτέμβριος φαίνεται πως θα είναι πολύ καλός μήνας επιδόσεων για την Αθήνα, αφού οι διαθέσιμες θέσεις να αγγίζουν τις 1,052 εκατομμύρια, όταν το 2019 ήταν 1,073 εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί πως το 2019 τα έσοδα για τη χώρα έφτασαν πάνω από 18 δισ. ευρώ και δεχτήκαμε περισσότερες από 30 εκατομμύρια αφίξεις από το εξωτερικό.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά και δείχνουν πως είναι ώρα για πανηγυρισμούς, αφού ο τουρισμός αποτελεί το κυριότερο μέσο εσόδων για το ελληνικό κράτος. Οπότε όλα είναι τέλεια, έτσι δεν είναι;
Η απάντηση είναι πως όχι. Η αύξηση του τουρισμού έχει ως φυσικό επακόλουθο πολλά προβλήματα, τα οποία θα γίνονται όλο και μεγαλύτερα αν συνεχίσει αυτή η τάση. Δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κάποιος πως – ειδικά τα νησιά του Αιγαίου – έχουν γεμίσει με νεόδμητα ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών, τα οποία ναι μεν αυξάνουν τα διαθέσιμα καταλύματα για τους επισκέπτες των νησιών, αλλά, ταυτόχρονα, καταστρέφουν τη γραφικότητα του τόπου, δηλαδή τα όμορφα μικρά άσπρα σπιτάκια με τις μπλε λεπτομέρειες που κοσμούν τις κάποτε αφιλόξενες πλαγιές των νησιών. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που φυσικά τοπία έχουν αλλοιωθεί για τους τουρίστες ή – ακόμη χειρότερα – από τους τουρίστες. Βασικό παράδειγμα η ροζ παραλία στο Ελαφονήσι της Κρήτης, η οποία πλέον δεν είναι ροζ, αφού τα μικροσκοπικά ροζ όστρακα που κάποτε την απάρτιζαν και προσέφεραν αυτό το πανέμορφο θέαμα τα πήραν οι επισκέπτες της ως σουβενίρ από την Κρήτη.
Επιπλέον, η αύξηση των επισκεπτών μεταφράζεται και στην αύξηση των απορριμμάτων, η οποία μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στους μικρούς τόπους και να τα καταστήσει απλησίαστα, αφού οι υπάλληλοι καθαριότητας δεν προλαβαίνουν να ανταποκριθούν στις ολοένα και περισσότερο αυξανόμενες ανάγκες. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως τα αστικά κέντρα, είναι η κατακόρυφη αύξηση της κίνησης στους δρόμους. Τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν οι τουρίστες, σε συνδυασμό με τα λεωφορεία που χρησιμοποιούνται για τις ξεναγήσεις των επισκεπτών, έχουν καταστήσει το κέντρο της Αθήνας απροσπέλαστο για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, ενώ η στάθμευση στην πόλη φαντάζει… όνειρο θερινής νυκτός.
Όλα αυτά με ποιο κόστος; Δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για τα οφέλη της αύξησης του τουρισμού στη χώρα μας, αν, δηλαδή, η οικονομία επωφελείται από αυτή την ξαφνική άνθιση. Ξέρουμε σίγουρα πως αριθμητικά οι τουρίστες έχουν αυξηθεί δραματικά σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια της πανδημίας του κορωνοϊού. Αυτό που δεν ξέρουμε, όμως, είναι πόσοι από αυτούς έχουν αφήσει χρήματα που θα βοηθήσουν την ελληνική οικονομία. Για παράδειγμα, έχουν πολλαπλασιαστεί οι μονάδες Airbnb, οι οποίες είναι στην ιδιοκτησία ξένων επενδυτών, και οι οποίοι, με τη σειρά τους, φορολογούνται και ξοδεύουν τα χρήματα που εισέπραξαν από τα ακίνητά τους στην Ελλάδα σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά έσοδα από τη διαμονή των επισκεπτών να μην πηγαίνουν στα χέρια του ελληνικού κράτους. Επιπλέον, οι τουρίστες πραγματοποιούν την πλειοψηφία των αγορών τους σε καταστήματα – αλυσίδες ξένων πολυεθνικών εταιριών. Παραδείγματος χάρη, το εμπορικό πάρκο στα Σπάτα δέχεται χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά, όμως οι επιχειρήσεις που είναι ελληνικής ιδιοκτησίας και, κατ’ επέκταση, φορολογούνται και προσφέρουν έσοδα στη χώρα, είναι μετρημένες στα δάκτυλα.
Με βάση τα προαναφερθέντα, φτάνει κανείς στο συμπέρασμα πως τα μειονεκτήματα της αύξησης του τουρισμού είναι πολλά περισσότερα από τα πλεονεκτήματα. Το καλοκαίρι, όμως, δεν έχει τελειώσει ακόμη. Μένει να δούμε την πορεία του τουρισμού τους επόμενους μήνες και να κάνουμε έναν απολογισμό για την ποιότητα των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα μας φέτος, καθώς και τις θετικές αποβάσεις της επίσκεψής τους στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μια Ελλάδα δίχως καλοκαίρι;, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τουρισμός: Οι επιδόσεις του Αυγούστου φέρνουν πιο κοντά νέο ρεκόρ εσόδων, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Φάκελος: Τουρισμός – Τα ρεκόρ και οι φόβοι της επόμενης ημέρας, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
