Της Δανάης Τομαροπούλου,
Καθημερινά διαβάζουμε και μαθαίνουμε πληροφορίες για τη διεξαγωγή τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνων του ιού Sars-Cov-2, που προκαλεί τη νόσο Covid-19, σε δείγματα ανθρώπινων ρινοφαρυγγικών επιχρισμάτων. Εξοικειωνόμαστε με όρους που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα των τεστ, όπως η ευαισθησία και η ειδικότητα, μαθαίνουμε για την ύπαρξη rapid test, μοριακών τεστ και τεστ αντισωμάτων. Ας θυμηθούμε, όμως, πριν την εκδήλωση της νόσου Covid-19, πότε χρησιμοποιούσαμε ως επί το πλείστον τα τεστ. Τα χρησιμοποιούσαμε για να εξακριβώσουμε μία πιθανή κύηση. Πρόκειται για τα τεστ εγκυμοσύνης παρόμοιας λειτουργίας με τα rapid test, με την ειδοποιό διαφορά ότι στα τεστ εγκυμοσύνης γίνεται ανίχνευση της ορμόνης χοριακής γοναδοτροπίνης, ενώ στα rapid test γίνεται ανίχνευση αντιγόνων-πρωτεϊνών στην επιφάνεια του ιού, με την ερμηνεία του αποτελέσματος να γίνεται βάσει του αριθμού των χρωματικών ζωνών. Τι είναι, όμως, τα τεστ εγκυμοσύνης; Πώς λειτουργούν; Ποιο το ποσοστό της εγκυρότητάς τους; Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που ακούμε καθημερινά.
Τι είναι τα τεστ εγκυμοσύνης;
Πρόκειται για τεστ ταχείας ανίχνευσης της β- χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG) στα ούρα ή στο αίμα της γυναίκας, μίας ορμόνης που παράγεται από κύτταρα της τροφοβλάστης που περιβάλλουν το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η λειτουργία του βασίζεται σε μονοκλωνικά αντισώματα που προσδένονται στη β-υπομονάδα της hCG, εξαλείφοντας την πιθανότητα αντίδρασης με την ωχρινοτρόπο ορμόνη της υπόφυσης (LH). Το αντίσωμα για τη β- υπομονάδα αντιδρά με το άθικτο hCG και με θραύσματα της β-υπομονάδας (πρόκειται για την κύρια μορφή της hCG στα ούρα). Τα περισσότερα τεστ εγκυμοσύνης έχουν σχήμα και μέγεθος όσο ένα στυλό, στη μύτη του οποίου υπάρχει συνήθως κάποιο αντίσωμα, το οποίο είναι ευαίσθητο στη β-hCG και όταν έρθει σε επαφή με την ορμόνη, αλλάζει χρώμα.
Πού στηρίζεται η λειτουργία των τεστ εγκυμοσύνης;
Το αποτέλεσμα της σύντηξης ενός ώριμου ωοκυττάρου και ενός σπερματοζωαρίου είναι ο σχηματισμός του ζυγωτού, ενός διπλοειδούς κυττάρου που προέρχεται από τη συνένωση ενός θηλυκού και ενός αρσενικού προπυρήνα. Μέσα σε 24 ώρες από τη γονιμοποίηση, αρχίζουν οι πρώτες μιτωτικές διαιρέσεις του ζυγωτού, καθώς αυτό κινείται στον ωαγωγό. Την τρίτη ημέρα, στο στάδιο του μοριδίου (12-16 κύτταρα), υπάρχουν δύο κατηγορίες κυττάρων, αυτά που συμμετέχουν στον σχηματισμό της έξω εμβρυικής μάζας-τροφοβλάστη και παράγουν τη β-hCG και αυτά που συμμετέχουν στον σχηματισμό της έσω εμβρυικής μάζας (εμβρυοβλάστη). Την τέταρτη ημέρα γίνεται ο σχηματισμός της βλαστοκύστης, μιας ομάδας 58 κυττάρων. Αφού ολοκληρωθεί η πρώτη εμβρυική εβδομάδα, αρχίζει η εμφύτευση. Tη 10η -12η ημέρα το έμβρυο βρίσκεται εξ’ ολοκλήρου μέσα στο ενδομήτριο. Ο πλακούντας, το όργανο που είναι υπεύθυνο για την οξυγόνωση και τη θρέψη του εμβρύου, παράγει μία ομάδα ορμονών, ανάμεσα στις οποίες είναι και η β-hCG, που μπορεί να ανιχνευθεί στο αίμα και στα ούρα της γυναίκας. Η ορμόνη β- hCG ανιχνεύεται για πρώτη φορά στο μητρικό αίμα, κατά μέσο όρο 6-8 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, με τα επίπεδα της ορμόνης να αυξάνονται συνεχώς και να μεγιστοποιούνται στις 7-10 εβδομάδες.
Πόσο αξιόπιστα είναι;
Tα περισσότερα τεστ εγκυμοσύνης ανιχνεύουν την ορμόνη β-hCG στα ούρα και εμφανίζουν θετικά αποτελέσματα 3-4 ημέρες μετά την εμφύτευση, ενώ στις 7 ημέρες κατά 98% το αποτέλεσμα θα είναι θετικό. Το ποσοστό των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων είναι πολύ μικρό και αυτό, διότι τα τεστ εγκυμοσύνης έχουν πλέον ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο ευαισθησίας και ειδικότητας.
Πώς γίνεται το τεστ εγκυμοσύνης;
Η διενέργεια του τεστ συνιστάται κατά τις πρωινές ώρες με τα πρώτα πρωινά ούρα, διότι η συγκέντρωση της ορμόνης είναι υψηλότερη.
Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για τη σωστή διενέργεια του τεστ είναι τα ακόλουθα:
- Αφαιρέστε το πλαστικό καπάκι.
- Τοποθετήστε το απορροφητικό χαρτί στη ροή των ούρων σας ή σε ένα συλλεγμένο δείγμα ούρων (το άκρο που αλλάζει χρώμα θα γίνει κατευθείαν ροζ).
- Περιμένετε 3-5 λεπτά για το αποτέλεσμα.
Ερμηνεία αποτελεσμάτων
Τα πιθανά αποτελέσματα είναι δύο:
- Θετικό τεστ που αποτελεί έγκυρη ένδειξη ότι υπάρχει αναπτυσσόμενη κύηση σε περίπτωση παρατήρησης δύο έγχρωμων γραμμών.
- Αρνητικό τεστ εγκυμοσύνης σε περίπτωση παρατήρησης μίας έγχρωμης γραμμής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pregnancy Test Instructions, med.unc.edu. Διαθέσιμο εδώ
- Pregnancy Test, medlineplus.gov. Διαθέσιμο εδώ
- Clearblue Τεστ εγκυμοσύνης, gr.clearblue.com. Διαθέσιμο εδώ
- Pregnancy tests: a review, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Διαθέσιμο εδώ
