Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Ο Πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi, στην 75η επέτειο ανεξαρτησίας της χώρας από τον βρετανικό ζυγό, δεσμεύτηκε να αλλάξει ριζικά την οικονομία της και να λάβει τα μέτρα που θα οδηγήσουν στο να χαρακτηριστεί «ανεπτυγμένη». Η συγκεκριμένη δήλωση, αν μη τι άλλο, προκάλεσε τις εντυπώσεις, με τους επιστήμονες να αναρωτιούνται εάν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί η δέσμευση του αισιόδοξου Πρωθυπουργού.
Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος δήλωσε πως μέχρι το 2047 η εικόνα του κράτους θα είναι τελείως διαφορετική από τη σημερινή. Στην προσπάθεια αυτή, δήλωσε πως θα προσπαθήσει να διευρύνει τις διεθνείς επαφές της χώρας, με σκοπό να θωρακίσει την αυτοδυναμία της. Παράλληλα, δεσμεύτηκε να καταπολεμήσει τη διαφθορά και τον νεποτισμό της πολιτικής σκηνής, ενώ ενθάρρυνε την ανάπτυξη ενός πνεύματος ενότητας μεταξύ του λαού. Παραδόξως, δεν αναφέρθηκε καθόλου στη διχόνοια που ενυπάρχει με το γειτονικό Πακιστάν, ούτε στον γενικό ανταγωνισμό που επικρατεί με την Κίνα. Η Ινδία με το Πακιστάν, είναι χρόνιοι «εχθροί» και εποφθαλμιούν αμφότεροι την περιοχή του Κασμίρ, που θεωρητικά ανήκει στην Ινδία. Εκπρόσωποι της τελευταίας, κατηγορούν τις πακιστανικές αρχές για εισχώρηση πακιστανών αυτονομιστών στην περιοχή, κατηγορία που οι τελευταίες αρνούνται δια ροπάλου. Το συγκεκριμένο γεγονός, ίσως να ταυτίζεται με τη σύγχρονη περίπτωση των Ρώσων αυτονομιστών στην περιοχή του Ντονμπάς. Πώς θα μπορούσε η Ινδία να ελπίζει στην ανέλιξή της σε «ανεπτυγμένη» οικονομία, όταν δυνητικά ένας πόλεμος καραδοκεί;
Συν τοις άλλοις, ο Πρωθυπουργός Modi στην ομιλία του ανέφερε πως το πρόγραμμα ανάπτυξης της Ινδίας, θα εστιάσει σε τρείς πυλώνες: την άμυνα της χώρας, την ενέργεια και τη διεύρυνση της ψηφιακής τεχνολογίας. Γι’ αυτό τον λόγο, σκοπεύει να επενδύσει σημαντικά ποσά στην τεχνολογία της πληροφορικής και την πυρηνική ενέργεια. Η χώρα διατηρεί εγκαταστάσεις πυρηνικών και πραγματοποιεί δοκιμές αρκετά συχνά. Ακόμη, δήλωσε ότι θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα του διαστήματος και στην φαρμακευτική βιομηχανία. Ειδικά στον τομέα των φαρμάκων, η επενδύσεις είναι επιτακτικές αν αναλογιστεί κανείς την υψηλή θνησιμότητα που χαρακτηρίζει την ινδική επικράτεια και το σχετικά χαμηλό προσδόκιμο ζωής. Την ώρα που στις ανεπτυγμένες χώρες το προσδόκιμο ζωής ξεπερνά τα 80 έτη, στην Ινδία μέχρι και σήμερα κυμαίνεται μόλις μέχρι τα 69 έτη. Καταλαβαίνουμε πως τουλάχιστον στο κομμάτι της υγείας, η Ινδία έχει ακόμη αρκετό δρόμο και πολλές χρηματικές και εκπαιδευτικές επενδύσεις πρέπει να συμβούν, ούτως ώστε να υπάρξει βελτίωση.
Ποια είναι όμως τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί μία χώρα ως «ανεπτυγμένη»; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα μας βοηθήσει να δούμε κατά πόσο ο δείκτης εγγύτητας ευνοεί την Ινδία.
Για να χαρακτηριστεί λοιπόν μία χώρα ως ανεπτυγμένη, πρέπει πρωτίστως να παρουσιάζει οικονομική ανάπτυξη με σταθερούς δείκτες και υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο: ενώ η οικονομική μηχανή της χώρας «τερματίζει» στην έκτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, ποσοστό που δηλώνει μία ιδιαίτερα ισχυρή οικονομία, το κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας είναι εξαιρετικά χαμηλό. Σύμφωνα με στοιχεία του προηγούμενου έτους, ο μέσος Ινδός αμείβεται με 2.277 δολάρια τον μήνα, την ώρα που ο Κινέζος πολίτης αμείβεται με 12.556 δολάρια Αμερικής. Το κενό μεταξύ αυτών των δύο τιμών ενέχει μία απόκλιση της τάξεως των 10.000 δολαρίων. Θα μπορέσει αυτό το έλλειμμα να καλυφθεί μέσα σε 25 χρόνια;
Προς τούτοις, οι ανεπτυγμένες χώρες χαρακτηρίζονται και από σταθερά αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο και καλές αποδόσεις στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Αυτό συνεπάγεται υψηλά επίπεδα αλφαβητισμού και ένα δυνατό εκπαιδευτικό σύστημα. Και σε αυτό το κομμάτι η εικόνα της χώρας είναι «διπολική». Ενώ διαθέτει ένα ευρύ σύστημα πανεπιστημίων και κολλεγίων, μαστίζεται ταυτόχρονα από ένα τεράστιο κύμα αναλφαβητισμού. Συγκεκριμένα, στη χώρα λειτουργούν πάνω από 1.000 πανεπιστημιακά ιδρύματα και κολλέγια, γεγονός που υποδηλώνει ένα άκρως δυνατό αριθμητικά σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης. Ωστόσο, η Ινδία είναι και η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό αναλφαβητισμού στον κόσμο καθώς το 25% του πληθυσμού της, ο οποίος ανέρχεται στα 1,4 δισεκατομμύρια πολίτες, είναι αναλφάβητοι. Ταυτόχρονα, διακρίνουμε και υψηλά ποσοστά ανισότητας στο κομμάτι αυτό. Το 82% του ανδρικού πληθυσμού γνωρίζει γραφή και ανάγνωση, έναντι μόλις το 66% των γυναικών. Οι ανισότητες που λαμβάνουν χώρα σε όλο το φάσμα της ινδικής καθημερινότητας, αποτελούν μείζον πρόβλημα της χώρας και δεν ευνοούν σε καμία περίπτωση την παγκόσμια εικόνας της.
Από τη στιγμή της αποτίναξης του βρετανικού ζυγού το 1947, η Ινδία χαρακτηρίστηκε ως «τριτοκοσμικό» κράτος. Παρ’ όλα αυτά, έχει σημειώσει αλματώδη βελτίωση σε σχέση με το παρελθόν, με τον δείκτη Α.Ε.Π. της χώρας να αγγίζει πλέον περί τα 2,7 τρις δολάρια. Εξίσου «δυνατό χαρτί», αποτελεί επίσης το γεγονός πως ο πληθυσμός της αναμένεται το 2023 να ξεπεράσει τον πληθυσμό της Κίνας, καθιστώντας την Ινδία έναν ολοένα ανταγωνιστικότερο παίκτη για το Πεκίνο. Επίσης, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν πως μέχρι το 2050, η χώρα θα διαθέτει την τρίτη δυνατότερη οικονομία παγκοσμίως, μετά τις Η.Π.Α. και την Κίνα.
Η ανοδική της εξέλιξη γίνεται εμφανής και από ένα άλλο στοιχείο. Την χώρα έχει ξεκινήσει χρόνια πριν να προσεταιρίζεται η Αμερική. Ο Joe Biden, χαρακτήρισε την Ινδία ως «απαραίτητο συνεργάτη» των Η.Π.Α. και εξέφρασε την επιθυμία σύσφιξης των δεσμών των δύο κρατών. Με την προσέγγιση τόσο της Ινδίας, καθώς επίσης και της Ταιβάν και της Νότιας Κορέας, ανοίγει τον δρόμο στην Αμερική στο να παρεμβαίνει στις εξελίξεις της Ασίας και να επιφέρει ανησυχία στην Κίνα και στη Ρωσία.
Συνοψίζοντας, οι στόχοι του Narendra Modi, από κάποιους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ουτοπία και από κάποιους άλλους προσεχής πραγματικότητα. Η Ινδία έχει αρκετά εφόδια για να «πρωταγωνιστήσει» στη διεθνή πολιτική σκηνή, όμως οι κινήσεις των κυβερνώντων της είναι αυτές που εν τέλει θα καθορίσουν εάν θα καταφέρει να αποσπάσει τον τίτλο της «ανεπτυγμένης οικονομίας».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
- India at 75: Modi says country eyeing ‘developed’ tag in 25 years, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- How long before India becomes a developed country?, The Economic Times, διαθέσιμο εδώ
