Της Ελένης Μανουδάκη,
Ο Ανρί Ματίς γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1869 σε μια επαρχία της Βόρειας Γαλλίας και θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Γάλλους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.
Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Παρισιού και αφού απέκτησε τη δικηγορική άδεια, εργάστηκε για ένα διάστημα ως συμβολαιογράφος στη γενέτειρά του. Το 1891 έπαθε σκωληκοειδίτιδα και αναγκάστηκε να παραμείνει στο κρεβάτι, οπότε στο διάστημα της ανάρρωσής του άρχισε να μαθαίνει πώς να ζωγραφίζει.
Στην αρχή, αντέγραφε ζωγραφιές που υπήρχαν στα κουτιά των υλικών ζωγραφικής που του έδινε η μητέρα του και σύντομα άρχισε να διακοσμεί τους τοίχους του σπιτιού του και των συγγενών του. Παραιτήθηκε από τη δουλειά του και εγκατέλειψε την καριέρα του στη νομική, για να γίνει επαγγελματίας καλλιτέχνης. Σπούδασε στην Ακαδημία Τεχνών Julian και στα μαθήματά του, ο δάσκαλός του, Οντιλόν Ρεντόν θεωρούνταν πολύ «ακαδημαϊκός». Αυτό σημαίνει ότι διδάχτηκε και ζωγράφιζε μόνο ρεαλιστικά έργα.
Ο Ματίς είχε πειραματιστεί με διάφορα κινήματα ζωγραφικής. Στην αρχή, ξεκίνησε ζωγραφίζοντας τοπία με τον παραδοσιακό τρόπο. Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι σε αυτό το σημείο της καλλιτεχνικής του ζωής δεν χρησιμοποιούσε έντονα χρώματα. Το 1892 έφυγε από τη σχολή και διδάχτηκε από τον Γκουστάβ Μορώ, που ήταν πιο ανεκτικός και ενθάρρυνε τους μαθητές του να χρησιμοποιήσουν διαφορετικά στυλ και έντονα χρώματα.
Λίγα χρόνια αργότερα, πήρε μέρος στην πρώτη του έκθεση ζωγραφικής, όπου παρουσίασε τέσσερα έργα του. Μετέπειτα, ταξίδεψε σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και εξέθεσε, επίσης, πολλά έργα του σε Μόσχα, Βερολίνο, Μόναχο και Λονδίνο. Το 1905 πέρασε το καλοκαίρι του σε ένα μικρό αλιευτικό λιμάνι στη Μεσόγειο και, εμπνευσμένος από τον ήλιο, άλλαξε το στυλ που ζωγράφιζε ξανά, επιχειρώντας να μιμηθεί τον Πουαντιγισμό.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, έκανε έντονες πινελιές, χρησιμοποιούσε ανοιχτά και σύγχρονα χρώματα. Δύο γνωστά έργα από αυτή την έμπνευσή του είναι το “Open window” και το “Woman with the hat”, το οποίο ήταν ένα πορτρέτο της γυναίκας του. Αυτά τα έργα εκτέθηκαν στη Salon d’ Automne μαζί με άλλους καλλιτέχνες που πειραματίζονταν με παρόμοιο στυλ και έντονα χρώματα. Ένας Γάλλος κριτικός Τέχνης, ο Louis Vauxcelles χαρακτήρισε τα έργα “Les fauves”, που σημαίνει «τα άγρια ζώα». Από εκεί, το στυλ αυτό ονομάστηκε “fauvism”, στα ελληνικά «Φωβισμός» και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα.
Παρόλο που το κίνημα των Φωβιστών, του οποίου αποτελεί ιδρυτική φιγούρα, χάνει την αίγλη του κυρίως μετά το 1906, ο ίδιος ο Ματίς αποκτά σημαντική καλλιτεχνική αναγνώριση με τα έργα που παράγει κατά την περίοδο 1906-1917, τα οποία ξεφεύγουν από τα όρια του Φωβισμού. Στο στυλ του χρησιμοποιούσε λίγες έως καθόλου σκιές, βαριές γραμμές, ελάχιστες λεπτομέρειες και ποτέ δεν είχε σταθερή οπτική γωνία.
Το 1920 σχεδίασε τα κοστούμια για το μπαλέτο Le chant du Rossignol και άρχισε να τον ενδιαφέρει η γλυπτική, η χαλκογραφία, η λιθογραφία, ενώ κυκλοφόρησε μερικά prints. Έφτιαξε 29 χαλκογραφίες για τον ποιητή Stefan Mahlem Ray και το 1940 έγινε ένας ενεργός γραφίστας, σχεδιάζοντας για πολλά βιβλία. Αργότερα, δημοσίευσε το δικό του βιβλίο με σχέδια, σχέδια που έκανε με την τεχνική που ονομάζεται «ζωγραφική με ψαλίδια». Σε αυτή έκοβε κομμάτια σε χοντρό χαρτί και τα ένωνε μεταξύ τους για να δημιουργήσει εικόνες. Σε κάποια άλλα έργα πάνω στο χαρτί έβαφε με τέμπερα, για να πετύχει το χρώμα που ήθελε.
Tα τελευταία χρόνια της ζωής του υπέφερε από διάφορες αρρώστιες και θέματα υγείας που τον δυσκόλευαν στο να κινείται. Παρ’ όλ’ αυτά, ήθελε να συνεχίσει το έργο του και δούλευε χρησιμοποιώντας ένα μακρύ κοντάρι που στην άκρη του υπήρχε μια κηρομπογιά. Τα προβλήματά του δεν τον εμπόδιζαν από το να παραμείνει δημιουργικός και μερικοί λένε ότι κάποια από τα τελευταία έργα του είναι τα καλύτερα. Στις 3 Νοεμβρίου του 1954 πέθανε και σήμερα είναι γνωστός ως ο πατέρας του κινήματος του Φωβισμού και παραμένει μια από τις φιγούρες με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Μοντέρνα Τέχνη του 20ού αιώνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Henri Matisse, britannica.com, διαθέσιμο εδώ.
- HENRI MATISSE: Art History – Biography and Portrait Drawing, youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
