Της Στέλλας Πετρακάκη,
Η παρατεταμένη πολεμική σύγκρουση, που εξερράγη στις αρχές του 2022 μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας φέρνει στο φως ολοένα και περισσότερες ανησυχίες σχετικά με την πολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη. Είναι γεγονός πως ποτέ μια σύγκρουση δεν αφορά μόνο τις εμπλεκόμενες χώρες, αλλά επίσης τις γείτονες χώρες, τις ηπείρους, και κατ’ επέκταση τον πλανήτη. Δεν είναι τυχαίο που ο πληθωρισμός έχει φτάσει σε όρια που δεν έχει συναντήσει ο κόσμος ποτέ ξανά έως τώρα, τη στιγμή που μελετώνται και αναλύονται τα γεγονότα του πολέμου. H Ανατολική Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ακόμα κρίση σχετικά με την αυτονομία της Κριμαίας, της οποία τα ψήγματα φαίνεται ακόμα να μην έχουν διασπαστεί, ενώ τη διαδέχθηκε ο πόλεμος που ξεκίνησε η Ρωσία στην Ουκρανία, του οποίου οι συνέπειες ήδη διαφαίνονται σφοδρότερες.
Από την αρχή του πολέμου οι πρώτες δηλώσεις του Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin ήταν εμφανής η αποστροφή του, ή θα έλεγε κανείς η απέχθεια του, προς τις βάσεις του ΝΑΤΟ και προς την, κατά την άποψή του, παρεμβατικότητα του οργανισμού στις υποθέσεις των κρατών που διατηρούν νατοϊκές βάσεις στα εδάφη τους. Κατέστησε σαφές πως κινήσεις για ένταξη δορυφόρων κρατών της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ θα έχουν τις ανάλογες συνέπειες, καθώς ο ίδιος θεωρεί πως το ΝΑΤΟ έχει ως μοναδικό και συνεχή στόχο την παρακολούθηση της Ρωσίας και των εσωτερικών της υποθέσεων, μέσω τοποθέτησης βάσεων σε γειτονικά της κράτη. Εξ’ ου και το ξέσπασμα του πολέμου. Η βίαια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία αυτοπροσδιορίστηκε ως ειρηνευτική δύναμη για να αντιμετωπίσει τυχόν έκτροπα γεγονότα μετά την ανακήρυξη της ανάγκης αυτονομίας της περιοχής του Donbass, κατέληξε να καίει μία μία τις περιοχές της Ουκρανίας.
Παρακολουθώντας στενά τα γεγονότα και σχεδιάζοντας εκδοχές για την όσο γίνεται ταχύτερη νηνεμία του πολέμου, ήρθε και ένα άλλο ενδεχόμενο στην επιφάνεια των συζητήσεων: η πιθανή αποσταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων, παρά την σχετικά μεγάλη χιλιομετρική απόσταση που χωρίζει τη χερσόνησο από την Ουκρανία. Με γνώμονα αυτό το ενδεχόμενο, η απόφαση της Γερμανίας στο πλαίσιο της ειρηνευτικής δύναμης EUFOR-Althea ανακοινώθηκε, ύστερα από διαβουλεύσεις, και περιλαμβάνει την αποστολή στρατιωτών προκειμένου να εξασφαλίσουν την σταθερότητα και την αρμονία στο έδαφος της Βοσνίας. Συγκεκριμένα, ένα απόσπασμα περίπου δώδεκα γερμανικών στρατευμάτων έφτασε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στις 16 Αυγούστου, ένα ταραγμένο κράτος των Βαλκανίων, λαμβάνοντας και την στήριξη του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg.
Η επιστροφή των γερμανικών στρατευμάτων στην αποστολή EUFOR για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία αντανακλά την ανησυχία της Δύσης για φυγόκεντρες εθνοτικές και πολιτικές δυνάμεις και πιθανές γεωπολιτικές συνέπειες από τον πόλεμο της Ουκρανίας. Η EUFOR ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την ανάπτυξη έως και 50 στρατιωτών της Bundeswehr στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία, η οποία παραμένει χωρισμένη σε μια Βοσνιακή και Κροατική ομοσπονδία και μια οντότητα, κυρίως σερβική, γνωστή ως “Republika Srpska”, σύμφωνα με τους όρους της κατάπαυσης του πυρός του 1995, γνωστής ως Συμφωνία του Dayton. Στις 16 Αυγούστου, χαρακτήρισε την άφιξη περίπου 30 στρατευμάτων «μια περαιτέρω απόδειξη της δέσμευσης της Ε.Ε για ένα σταθερό, ευημερούν και ευρωπαϊκό μέλλον για όλους τους πολίτες» της Βοσνίας.
Φυσικά, δεν έλειψαν οι πρώτες αντιδράσεις, τόσο από τη Ρωσική Πρεσβεία της Βοσνίας όσο και από τον ηγέτη των αυτονομιστών Σέρβων, Milorad Dodik, ο οποίος δεν έχασε ευκαιρία να εκφράσει τη βαθύτατη λύπη του για την παράταση της EUFOR στο βοσνιακό έδαφος. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το αυτονομιστικό κίνημα των Βόσνιων-Σέρβων έχει τη σιωπηρή υποστήριξη από το Κρεμλίνο. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Bisera Turkovic, απάντησε στις ρωσικές δηλώσεις λέγοντας ότι η Μόσχα είχε προηγουμένως υποστηρίξει τον νόμο για την άμυνα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ο οποίος παρείχε ένα νομικό πλαίσιο για τη χώρα ώστε να λάβει μέτρα προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ. «Τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν είναι «στρατεύματα κατοχής», όπως υποστηρίζει η ρωσική πρεσβεία στο σχόλιό της που δημοσιεύτηκε στα κοινωνικά δίκτυα», ανέφερε ο Turkovic. Είπε, επίσης, ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι από τις χώρες, που υποστηρίζουν την ειρηνευτική συμφωνία του Dayton να απόσχουν από δηλώσεις, που δεν συμβάλλουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα, «συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς αγνώστων “προκλήσεων”». Υποστήριξε, μάλιστα, ότι αυτή η δήλωση της Ρωσίας αποδεικνύει την ανάγκη για συνεχή παρουσία διεθνών στρατιωτικών δυνάμεων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Ο φόβος που εύλογα έχει γαλουχηθεί σχετικά με την ανάγκη παράτασης της διαμονής της EUFOR-Althea στη Βοσνία εμπεριέχει και την ανάγκη να απαγκιστρωθεί η ρωσική επιρροή από τα Δυτικά Βαλκάνια, είτε αυτή είναι εγκατεστημένη είτε είναι ακόμα στα σπάργανα. Από την άλλη, ο φόβος της Ρωσίας για σταδιακή ΝΑΤΟποίηση της Βοσνίας ενδέχεται να πηγάζει από το γεγονός πως το 2004 τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ αντικαταστάθηκαν, από την στρατιωτική υποστήριξη της EUFOR, γεγονός που φυσικά, δεν δικαιολογεί την τόσο υπέρμετρη απέχθεια προς τον ειρηνευτικό σκοπό της τελευταίας. Πρέπει να τονιστεί πως ο σημαντικότερος σκοπός της EUFOR αυτή τη στιγμή είναι να διασφαλίσει το ακλόνητο, ανεξάρτητο και καθαρό αποτέλεσμα των επερχόμενων βουλευτικών και προεδρικών εκλογών που πρόκειται να διενεργηθούν στην Βοσνία τον Οκτώβριο του 2022, χωρίς να υπάρχει κάποια εξωγενής επιρροή, και κυρίως η ρωσική. Εξαιτίας αυτού, η Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Annalena Baerbockμ επέκρινε την παραμέληση των Δυτικών Βαλκανίων τα τελευταία χρόνια τόσο από την Ε.Ε. όσο και από την ίδια την χώρα της, την Γερμανία.
Σε καιρό πολέμου, κάθε χώρα οφείλει να προστατεύει το έδαφος και τους πολίτες της με όποιον τρόπο συμφέρει την ίδια. Αυτό σημαίνει, πως από τη στιγμή, που οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης ανήκουν στην Ε.Ε., η μεταξύ τους αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια μπορούν να κάνουν θαύματα, ειδικά καθώς παρατηρείται και αλληλοβοήθεια μεταξύ χωρών της Ένωσης και χωρών που δεν έχουν ενταχθεί ακόμα σε αυτή, όπως πολλά κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, περιοχή η οποία αποτελεί ακόμα την αχίλλειο πτέρνα των ευρωπαϊκών στόχων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Russian Embassy Accuses West of ‘NATOisation’ of Bosnia, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία: Στέλνει στρατιώτες στη Βοσνία – Ανησυχία λόγω Ουκρανίας – Ρωσίας, Οικονομικός Ταχυδρόμος, διαθέσιμο εδώ
- German Troops Rejoin EU’s Bosnian Mission, Sparking Russian Anger, Radio Free Europe, διαθέσιμο εδώ
