Της Αριστονίκης Ντάλντα,
«Φίλοι, υπάρχει ακόμη στο γοργό καράβι φαγητό, πιοτό· μακριά λοιπόν τα χέρια από τα βόδια, να μη μας βρει κι άλλο κακό μεγάλο· γιατί τα βόδια αυτά και τα θρεμμένα πρόβατα ανήκουν στον αμείλικτο θεό, τον Ήλιο, που βλέπει από ψηλά τα πάντα και τα πάντα ακούει».
-Ομήρου Οδύσσεια, Ραψωδία μ (στ. 320-324), μτφ. Δ. Ν. Μαρωνίτης
Στο έλεος των κυμάτων, της κακοκαιρίας και της οργής του Ποσειδώνα, ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του πλησίαζαν κοντά στο νησί του θεού Ήλιου, τη Θρινακία. Η απώλεια μερικών αντρών μετά το αναπόφευκτο θανατηφόρο στενό πέρασμα, αλλά και η εξάντληση που ένιωθαν, έπεισαν τον Οδυσσέα, παρά τις προειδοποιήσεις της Κίρκης, αλλά και του Τειρεσία, να κάνουν μια στάση στο νησί. Οι άντρες του έλαβαν μια πολύ σημαντική εντολή που δεν θα έπρεπε να παραβούν: πάρα τις οποιεσδήποτε αντίξοες συνθήκες, την πείνα ή τις κακουχίες τους, δεν θα έπρεπε να αγγίξουν τα βόδια του Θεού Ήλιου. Η στάση στο νησί δεν ήταν σύντομη, καθώς οι αντίθετοι σε φορά άνεμοι έπνεαν για έναν ολόκληρο μήνα και εμπόδιζαν την αναχώρηση των αντρών από το ιερό νησί. Πλέον, όλες οι προμήθειες είχαν εξαντληθεί και στο νησί δεν υπήρχε τίποτα άλλο εκτός από τα κόκκινα, ιερά βόδια του Ήλιου. Ο Οδυσσέας αποφάσισε να προσευχηθεί στους ναούς, προκειμένου να επιτρέψουν σε εκείνον και στους άντρες του ένα ασφαλές πέρασμα μέσα από τη θάλασσα.
Ο Οδυσσέας δεν μπορούσε να φανταστεί, όμως, τι συνέβαινε εκείνη τη στιγμή στο σημείο που βρίσκονταν οι άντρες του. Ο Ευρύλοχος πείθει τους συντρόφους του να σφάξουν τα βόδια, ώστε να φάνε και να θυσιάσουν το καλύτερο στους θεούς. Ο Οδυσσέας επιστρέφει, βλέποντας μια εικόνα καταστροφής, ενάντια στις διαταγές του. Οι σύντροφοι θέλησαν να παραμείνουν στο νησί, να γλεντήσουν και να φάνε, πράγμα που απογοήτευσε ακόμα περισσότερο τον Οδυσσέα, που γεμάτος φόβο δεν μπορούσε να φανταστεί τι επρόκειτο να συμβεί.
Ο Ήλιος, γιος του Υπερίωνα, παρουσιάζεται στο ομηρικό έργο ως ένας θεός που βλέπει και γνωρίζει ό,τι συμβαίνει, εκτός, όμως, από αυτό που συνέβη στο κοπάδι με τα πρόβατά του. Για τον λόγο αυτό, οι δυο κόρες του παρέμεναν στο μικρό αυτό νησί της Σικελίας, παρατηρώντας και προσέχοντας το ιερό κοπάδι του πατέρα τους. Ο Ήλιος, κατά τον Όμηρο, δεν ήταν μια απτή, ούτε για τους ανθρώπους ούτε, ακόμη, και για τους θεούς, οντότητα. Υψώνονταν στα Ανατολικά πίσω από τον ωκεανό, φτάνοντας στο πιο ψηλό σημείο του ουρανού και, στη συνέχεια, κατεβαίνει και χάνεται μέσα στον ωκεανό, φέρνοντας το σκοτάδι της Δύσης. Ο θεός συγχέεται με τον Απόλλωνα λόγω της προφητικής φύσης του. Ο Όμηρος ήταν από τους πρώτους ποιητές που μίλησαν για τη Δύση. Άλλοι ποιητές μίλησαν για ένα παλάτι του Ήλιου, μέσα από το οποίο ξεπρόβαλε τις ακτίνες του. Σε πολύ πρώιμο χρόνο είχαν χτιστεί πολλοί ναοί προς τιμήν του Ήλιου, αλλά και έγιναν πολλές θυσίες ζώων. Στον ήλιο πρόσφεραν αγριογούρουνα, κατσίκες, ταύρους, αρνιά, λευκά άλογα και μέλι.
Οι κόρες του Ήλιου φρόντιζαν περίπου 700 αγέραστα βόδια. Από τον Όμηρο, τα βόδια περιγράφονται ως όμορφα, με φαρδιά φρύδια και χοντρά και ίσια κέρατα. Με την άφιξη του Οδυσσέα και των αντρών του, οι κόρες κρύβονται, ώστε να μην γίνουν αντιληπτές ακόμα και μέχρι την αναχώρησή τους από το νησί. Μόλις οι άντρες σφάξουν τα ιερά ζώα, η μια κόρη τρέχει να πληροφορήσει τον πατέρα της για το τι συνέβη και για το θράσος τους να θυσιάσουν το καλύτερο στους θεούς. Η οργή του Ήλιου, ακούγοντας τα νέα, ήταν τόσο μεγάλη και αμέσως έσπευσε να ζητήσει από τον Δια μια μεγάλη τιμωρία για την συμπεριφορά και την ασέβεια που έδειξαν οι σύντροφοι του Οδυσσέα προς το πρόσωπό του. Ο Ήλιος απείλησε τον Δία ότι θα κατέβει για πάντα στον Άδη και θα φωτίζει εκεί τις ψυχές, αν δεν πάρουν την κατάλληλη τιμωρία για το κακό που έκαναν στο ιερό κοπάδι.
Ο Δίας δεσμεύεται να τιμωρήσει τους ασεβείς άντρες που προκάλεσαν αυτή τη θλίψη στον Θεό Ήλιο. Πράγματι, κατά την αναχώρησή τους από το νησί, ο Δίας έριξε κεραυνούς στο πλοίο, καταστρέφοντάς το. Κανένας από τους άντρες δεν κατάφερε να επιβιώσει, με εξαίρεση τον Οδυσσέα, που πάνω σε μια σανίδα και, στη συνέχεια, κολυμπώντας κατάφερε να πατήσει στο χώμα της Ωγυγίας. Χρησιμοποιώντας τον παντοδύναμο κεραυνό του, ο Δίας υποδηλώνει τη σημασία του θυμού του Ήλιου και τη σημασία της εκδίκησης για τους συγγενείς του. Με αυτό, έδειξε μεγάλη εύνοια στον Ήλιο και, έτσι, κατέπνιξε την οργή του νεαρού τιτάνα. Ο θεός Ήλιος στην Οδύσσεια προκαλεί τη μεγαλύτερη καταστροφή που αντιμετώπισε έως τότε στο μακρινό ταξίδι της επιστροφής του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ancient-literature.com, Helios in The Odyssey: The God of Sun. Διαθέσιμο εδώ
- Theoi.com, HELIOS. Διαθέσιμο εδώ
- Jstor.org, Odysseus as a Sun-God. Διαθέσιμο εδώ
- Study.com, Who Is Helios in The Odyssey?. Διαθέσιμο εδώ
