Του Θοδωρή Μπουλούμπαση,
Μολονότι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας βρίσκονται στο ναδίρ, λόγω των συνεχόμενων προκλήσεων της γειτονικής χώρας σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το διμερές εμπόριο δείχνει να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, καταγράφοντας αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Σημειώνεται, επίσης, το γεγονός ότι δεν πρόκειται για μία πρόσκαιρη τάση, αλλά η πλειοψηφία των οικονομικών συναλλαγών αποτελεί εμπορική σχέση πολλών ετών.
Συγκεκριμένα, το ποσό των εμπορικών συμφωνιών, αλλά και των επιμέρους επενδύσεων των δύο χωρών, εμφανίζουν χρόνο με τον χρόνο όλο και μεγαλύτερες επιδόσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 η αγορά της Τουρκίας βρέθηκε στην 5η θέση μεταξύ των πελατών των ελληνικών εξαγωγών, ενώ στο σύνολο της περσινής χρονιάς, η γειτονική χώρα κατέλαβε την 4η θέση. Από την άλλη, η Τουρκία το 2020 κατατασσόταν στη 13η θέση, ανάμεσα στις χώρες που συνθέτουν τις ελληνικές εισαγωγές. Αξίζει να αναφερθεί ότι το ποσό των περσινών συναλλαγών ανήλθε στα 4,6 δις ευρώ, καταγράφοντας σημαντική ποσοτική αύξηση συγκριτικά με το 2020, που η αξία των διμερών εμπορικών συναλλαγών ήταν 2,9 δις ευρώ.
Αναφορικά με το εμπορικό ισοζύγιο των δύο χωρών, τα στοιχεία που αντλούνται από την ετήσια έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στην Άγκυρα, αναφέρουν ότι διαμορφώθηκε με έλλειμμα της τάξεως των 438 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως για τουλάχιστον μία δεκαετία, από το 2009, το εμπορικό ισοζύγιο διαμορφωνόταν υπέρ της χώρας μας, με εξαίρεση μόνο το 2016. Όμως, το πλεονασματικό ισοζύγιο αντιστράφηκε λόγω του κράματος των εξαγωγών μας, καθώς διαχρονικά το διμερές εμπόριο χαρακτηριζόταν από υψηλή συμμετοχή των προϊόντων διύλισης πετρελαίου, σε ποσοστό που κυμαινόταν από 50% έως 70%. Η ζήτηση για ελληνικές εξαγωγές αυτών των ειδών στην Τουρκία μειώθηκε λόγω συγκεκριμένων επενδύσεων που πραγματοποιούνται στον κλάδο. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη λειτουργία του διυλιστηρίου STAR στην περιοχή της Σμύρνης, μία επένδυση της κρατικής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει ως τροχοπέδη στις ελληνικές εξαγωγές πετρελαιοειδών στο μέλλον, μολονότι την περσινή χρονιά παρουσίασαν θεαματική αύξηση της τάξεως του 89,2 %.
Άλλα προϊόντα που πρωταγωνιστούν στις ελληνικές εξαγωγές αποτελούν τα φαρμακευτικά είδη (με μεγάλη αύξηση τον τελευταίο χρόνο), σκάφη αναψυχής, χάλκινοι σωλήνες, βαμβάκι, λιπάσματα, ρύζι κ.ά. Τα κύρια αγαθά που εισάγει η Ελλάδα από την Τουρκία είναι: υφάσματα, νωπά ιχθυηρά, οχήματα, προϊόντα σιδήρου/χάλυβα, ψυγεία, αργίλιο, λάδια πετρελαίου κ.ά.
Μία σειρά από γνωστές ελληνικές εταιρείες διαθέτουν παρουσία στην αγορά της Τουρκίας. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι: η Chipita στον χώρο των τροφίμων, η ΤΙΤΑΝ στον κλάδο των κατασκευαστικών υλικών, τα Πλαστικά Κρήτης, η Intersport, η Καρέλια, η ISOMAT, η ALUMIL και άλλες. Ορισμένες από αυτές διαθέτουν και παραγωγικές μονάδες, ενώ η διαρκής υποτίμηση της τούρκικης λίρας τούς προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα, καθώς, από τη μία, μειώνει κατά πολύ τα λειτουργικά έξοδα και κόστη παραγωγής, αλλά από την άλλη, μειώνει την αγοραστική δύναμη του καταναλωτικού κοινού.
Τέλος, μεγάλα brand names της γειτονικής χώρας διαθέτουν παρουσία στη χώρα μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε την κρατική τράπεζα Ziraat Bank, με καταστήματα σε Αθήνα και Θράκη από τις αρχές του 2008, την Doğuş Group, η οποία έχει προχωρήσει σε μία σειρά από σημαντικές επενδύσεις στη Μαρίνα Φλοίσβου, Ζέας και Λευκάδας, την Istikbal με αρκετά καταστήματα ανά την επικράτεια και ολοένα αυξανόμενη παρουσία στην εγχώρια αγορά επίπλων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ελληνοτουρκικό εμπόριο: Τι εισάγουμε – Τι εξάγουμε – Περισσότερες οι ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελλάδα – Τουρκία: Business as usual παρά τις διπλωματικές κόντρες, businessdaily.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελλάδα-Τουρκία: Η οικονομία «δένει» τις δυο πλευρές με 4,6 δισ., reporter.gr, διαθέσιμο εδώ
