Της Σοφίας Πεχλιβανίδου,
Ο Αύγουστος, διαχρονικά, είναι ο μήνας που έχει τραγουδηθεί περισσότερο από όλους, έχουν γραφτεί ποιήματα και μελωδίες για εκείνον, είναι συνδεδεμένος με την πανσέληνο, τους καλοκαιρινούς έρωτες και γενικότερα χαρακτηρίζεται από μια διάθεση ρομαντικοποίησης των γεγονότων. Μοιάζει σαν να προσπαθούμε όλοι, κάθε Αύγουστο, να αποκαλύψουμε –ή να ανακαλύψουμε– τη ρομαντική μας πλευρά, εκείνη που κοιτάζει το φεγγάρι και ερωτεύεται, εκείνη που είναι ξέγνοιαστη σε μια παραλία και κοιτά τα μάτια που ποθεί, χωρίς να φοβάται να παραδεχτεί με ειλικρίνεια και ευαισθησία ότι αγαπάει, ρισκάρει και αν της βγει και σε κακό –όπως στον «Αύγουστο» του αείμνηστου Νίκου Παπάζογλου– θα υπάρχει ένας ακόμη Αύγουστος την επόμενη χρονιά που μπορεί να πάει καλύτερα. Ο Αύγουστος, με άλλα λόγια, είναι ο μήνας εκείνος που, παρότι ολοκληρώνει το καλοκαίρι, μας κάνει να ελπίζουμε σε κάτι ομορφότερο και συναισθηματικά βαθύτερο που μπορεί να υπάρξει για τον καθένα.
Συνήθως τα τραγούδια που αφορούν τον Αύγουστο αφήνουν μια πικρή αίσθηση και καταλήγουν στο ότι ο έρωτας μένει ανεκπλήρωτος, τον ζούμε και μας βγαίνει σε κακό, το τραγούδι παραμένει λυπητερό και, τελικά, ενώ είναι καλοκαίρι που είναι η αγαπημένη εποχή των περισσοτέρων, πληγωνόμαστε και πονάμε, κοιτώντας μια πανσέληνο που δεν έφερε αυτό που επιθυμούσαμε.
Στον «Αύγουστο» του Μανώλη Φάμελλου, ωστόσο, που ερμηνεύει μοναδικά ο Πάνος Μουζουράκης τα πράγματα κυλούν διαφορετικά, κυλούν ψυχοθεραπευτικά ίσως, γιατί ο ρομαντισμός του Αυγούστου απενοχοποιείται και αυτό που μένει από τους στίχους του τραγουδιού είναι η ύπαρξη της αγάπης μέσα στο κάθε τι, ανεξαρτήτως μήνα και εποχής. Η αλήθεια είναι ότι ο Φάμελλος, όπως συνηθίζει στους στίχους του και τη μουσική του, είναι πάντα ο ειλικρινής ρομαντικός που, αντί να δραματοποιεί τον έρωτα που μας προκαλεί πόνο και θλίψη μένοντας ανεκπλήρωτος, μάς θυμίζει ότι το ταξίδι μας είναι μια ρόδα που κυλά, ο χρόνος περνά, οι αγάπες έρχονται και φεύγουν ανεξέλεγκτα και πάντα θα υπάρχουν νύχτες Αυγούστου ανάμεσα στις νύχτες όλου του χρόνου. Δεν χρειαζόμαστε τον Αύγουστο για να βιώσουμε τα συναισθήματα που μας λείπουν, δεν χρειαζόμαστε καλοκαίρι για να ξεπεράσουμε τις «συννεφιές» μας και σίγουρα δεν πειράζει αν χαθεί μια αγάπη που θεωρούσαμε ότι θα κρατήσει για πολύ, αφού υπάρχει αγάπη παντού, αρκεί να έχουμε μάτια ανοιχτά σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, σε όλες τις εποχές για να τη δούμε.
Αυτός ο Αύγουστος, λοιπόν, που δεν φέρει ευθύνη για τον έρωτα ή τη διάψευσή του, που δεν μας αναγκάζει να ερωτευτούμε κοιτώντας την πανσέληνο ή τις Περσίδες του καλοκαιριού, αποτελεί την ανακούφιση που αποζητάμε κάθε χρόνο για κάθε τι στραβό, άσχημο και άβολο που μας συμβαίνει, χωρίς να πρέπει να στεναχωρηθούμε για αυτό, επειδή είναι καλοκαίρι, και το καλοκαίρι όλα οφείλουν να πηγαίνουν καλά για κάποιον ανεξήγητα ρομαντικό λόγο. Αυτό που μοιράζονται ο Φάμελλος και ο Μουζουράκης, επομένως, είναι η λυτρωτική αλήθεια του ότι ο έρωτας μπορεί να σε βρει στο πιο σκοτεινό σημείο, χωρίς φεγγάρι και χωρίς αστέρια, χωρίς θάλασσα, χωρίς αυγουστιάτικο ρομάντζο, χωρίς την άβολη υποχρέωση του να νιώθεις συγκεκριμένα συναισθήματα σε συγκεκριμένες εποχές του χρόνου, εκπληρώνοντας τα στερεότυπα που υποδεικνύουν ότι «όλοι οι έρωτες μας χρωστάνε έναν Αύγουστο» και «μια πετυχημένη καλοκαιρινή ιστορία αγάπης».
Είναι, ενδεχομένως, το πιο αισιόδοξο και απελευθερωτικό τραγούδι που αφορά τον μήνα της πανσελήνου και των ερώτων, διότι σε αυτόν τον Αύγουστο εκφράζεται στην απόλυτη συνειδητότητά του το γεγονός ότι η αγάπη υπάρχει παντού και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι το μυαλό μας δεν κολλά στα ίδια. Ο Αύγουστος αποχαιρετά το καλοκαίρι και δεν πειράζει, αφού πάντα έρχεται κάτι καινούριο, ακόμη και όταν νομίζουμε ότι όλα παραμένουν στάσιμα και λίγο βαρετά.
Τελικά, μήπως ο ρομαντισμός χρειάζεται περισσότερο ρεαλισμό, για να λειτουργήσει εντός του πλαισίου της ζωής μας; Δεν έχω απάντηση, αλλά σίγουρα προτιμώ στην αποψινή Πανσέληνο του Αυγούστου να κοιτώ το φεγγάρι που γέμισε για ακόμη μία φορά και να σκέφτομαι ότι οι αγάπες που έρχονται και φεύγουν είναι κομμάτι της διαδρομής και οι έρωτες περνούν από φάσεις ολόγιομες και μισές, παραμένοντας μοναδικοί και πολύτιμοι, ο καθένας για τον δικό του λόγο και με τον δικό του τρόπο. Άλλωστε, όταν αλλάζεις φάση, όπως η Σελήνη, αναγκάζεσαι να κινηθείς και το μόνο βέβαιο, όταν κινείσαι, είναι ότι πάντα κάτι αλλάζει, κάτι καινούριο έρχεται να σε ταρακουνήσει και αυτό είναι που αξίζει να διεκδικούμε ως οντότητες. Αθεράπευτα ρομαντική, συνεπώς, όπως ο Φάμελλος, έτσι θα περιμένω κι εγώ νύχτες Αυγούστου «μέσα στου χρόνου το άγνωστο», παρατηρώντας την αγάπη που βρίσκεται μέσα σε ό,τι υπάρχει, σε ό,τι ζει, σε ό,τι νιώθουμε, σε ό,τι δημιουργούμε, ακόμη και σε ό,τι παύει να υπάρχει πια. Είναι όμορφο να κοιτάς το φεγγάρι με τέτοιες σκέψεις, εστιάζοντας στον ορίζοντα και ό,τι έρθει στο πέρασμα του χρόνου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πάνος Μουζουράκης – Αύγουστος (Official Music Video), youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
- Στίχοι: Αύγουστος – Πάνος Μουζουράκης, stixos.eu, διαθέσιμο εδώ.
