Της Δήμητρας Τσατζαλή,
Μία αγαπημένη συνήθεια των ανθρώπων και φυσική ανάγκη του οργανισμού είναι ο ύπνος. Η φράση «βρίσκεται στην αγκαλιά του Μορφέα» έρχεται να μας αποδείξει ότι δεν είναι τυχαία. Ο Μορφέας είναι μια προσωπικότητα που εμφανίζεται στην αρχαία ελληνική μυθολογία, για να μας παρουσιάσει τη συμβολή του σε σημαντικά γεγονότα. Ήταν ένας θεός και συγκεκριμένα των Ονείρων. Η Πασιθέα ήταν η μητέρα του και ο Ύπνος ο πατέρας του. Συγγενής του ήταν επίσης η Νύξ, δηλαδή η Νύχτα. Τα αδέλφια του, οι Φοβήτωρ και Φάντασος, ήταν γνωστοί ως «Όνειροι».
Μέλημα του Μορφέα ήταν να λειτουργεί ως αγγελιοφόρος. Μέσα από τα όνειρα επισκέπτονταν τους ανθρώπους και τους μετέφερε είτε προφητείες είτε κάποια μηνύματα των θεών. Αυτοί δεν ήταν τυχαίοι ή απλοί θνητοί αλλά βασιλιάδες και ήρωες. Από την άλλη, τα δύο αδέλφια είχαν αναλάβει άλλον ρόλο. Ο Φοβήτωρ δημιουργούσε τους εφιάλτες, αφού πρώτα μεταμορφωνόταν σε ζώο ή τέρας, ενώ ο Φάντασος μεταμορφωνόταν σε άλλα αντικείμενα με σουρεαλιστικό τρόπο, π.χ. σε πέτρα ή ξύλο. Χρησιμοποιούσαν φτερά και οι τρεις μιας και οι δύο τελευταίοι πετούσαν γρήγορα, ενώ ο Μορφέας τα κατείχε για να διασώζει και τον πατέρα του. Αξίζει να τονιστεί ότι αυτός δεν ήταν από τους βασικούς 12 θεούς ούτε και ημίθεος, αλλά αρκετά δυνατότερος από τα αδέλφια του για να μπορεί να παίρνει άλλες μορφές.
Όταν ο Μορφέας παραδινόταν στον ύπνο, κοιμόταν πάνω σε κρεβάτι από έβενο που διέθετε τριγύρω παπαρούνες. Κάθε νύχτα έβγαιναν και οι τρεις από την σπηλιά και πετούσαν μακριά με τα μαύρα φτερά τους, για να κάνουν επίσκεψη στους ανθρώπους μέσα από τα όνειρα. Το Έρεβος φιλοξενούσε δύο πύλες. Η μία ήταν κατασκευασμένη από κέρατο. Όταν διέρχονταν από αυτή, αυτό σήμαινε ότι έφεραν όνειρα με προφητείες. Η δεύτερη πόρτα ήταν από ελεφαντόδοντο και είχε σχέση με όνειρα που δεν βασίζονταν σε καμία λογική.
Η επίσκεψή του στα όνειρα των ανθρώπων γινόταν με στόχο να τους καθοδηγήσει. Η παρουσία ήταν πάντα στο ανδρικό φύλο και είχε την ικανότητα να μιμείται κάποιον άλλον. Αυτό το πετύχαινε σε απόλυτο βαθμό, καθώς μιμούνταν τη φωνή, την συμπεριφορά και είχε την ίδια εμφάνιση με αυτή που τον ενδιέφερε κάθε φορά. Η παρουσία του στον μύθο για τη δημιουργία των αλκυονίδων ημερών ήταν καθοριστική. Η Αλκυόνη όταν έχασε τον άνδρα της, τον Κήυκα, μετά από πνιγμό στην θάλασσα, ο Μορφέας μεταμορφώθηκε σε αυτόν και την επισκέφθηκε στα όνειρά της. Στο άκουσμα ότι πέθανε ο άντρας της δεν άντεξε τη θλίψη και έπεσε και αυτή στην θάλασσα να πνιγεί. Οι θεοί λυπήθηκαν για το τραγικό γεγονός των δύο αγαπημένων συντρόφων και τους μετέτρεψαν σε πουλιά.
Όσον αφορά τις ερωτικές του περιπέτειες, ο Μορφέας δεν απασχόλησε την μυθολογία με έρωτες και κυνήγια νέων κοριτσιών. Πιθανόν να μην είχε σύζυγο, άλλη εκδοχή τον τοποθετεί μαζί με την Ίριδα, η οποία είχε αναλάβει σημαντική δουλειά, καθώς ήταν η προσωποποίηση του ουράνιου τόξου και οι θεοί της ανέθεταν να μεταφέρει μηνύματα. Τέλος, μία ενδιαφέρουσα θεωρία είναι ότι υπάρχει περίπτωση να δόθηκε το όνομά του στο φάρμακο μορφίνη, η οποία βρίσκεται στο φυτό παπαρούνας (Papaver somniferum) και έχει αναλγητικές ιδιότητες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- mixanitouxronou.gr, Μορφέας, ο θεός των Ονείρων. Αυτός ενημέρωσε την Αλκυόνη για τον θάνατο του άνδρα της και η ερωτευμένη κοπέλα αυτοκτόνησε. Οι θεοί τους μετέτρεψαν σε πουλιά και έγιναν οι αλκυονίδες μέρες… Διαθέσιμο εδώ
- Britannica.com, Morpheus. Διαθέσιμο εδώ
