Της Μαρίας Κελεπούρη,
Ας κάνουμε ένα πείραμα. Αν έχεις ήδη διανύσει κάποια χρόνια από τη στιγμή που ενηλικιώθηκες τυπικά –ίσως όχι συναισθηματικά–, μπορείς τώρα να κοιτάξεις πίσω στον χρόνο. Όχι, δεν χρειάζεται να φτάσεις στα παιδικά παιχνίδια. Αρκεί εκεί γύρω στο Γυμνάσιο. Όταν η εφηβεία σε καλωσόριζε και εσύ ανυπομονούσες να μεγαλώσεις. Για να μεταβείς, όμως, στο στάδιο του ανεξάρτητου ενήλικα, έπρεπε πρώτα να περάσεις από ‘κει. Κι αυτή η «πίστα» αποδείχθηκε πιο δύσκολη από όσο φανταζόσουν.
Αντικρύζοντας σήμερα τον εφηβικό σου εαυτό, τι γνώμη έχεις για εκείνον; Είσαι εσύ αλλά με μια παραπάνω δόση εκνευρισμού και θλίψης ή οι διαφορές δεν είναι και τόσο μεγάλες; Φυσικά, η ηλικία έναρξης της εφηβείας δεν είναι σταθερή. Ποικίλλει ανάλογα με το φύλο και τις συνθήκες διαβίωσης. Ούτε οι τρόποι εκδήλωσής της είναι κοινοί για όλους. Είναι φυσικό να καθορίζονται από μία σειρά βιολογικών μεταβολών, αλλά και από το στενό και κοινωνικό περιβάλλον του εφήβου. Πρόκειται για αλλαγές που επιδρούν στον ψυχισμό και στον συναισθηματικό του κόσμο, με αποτέλεσμα να αμφισβητούνται εκείνα που ως τώρα θεωρούνταν δεδομένα.
Η μετάβαση από την παιδική αθωότητα στις υποχρεώσεις ενός δυνάμει ενήλικα μπορεί να μην αναιρεί τα δικαιώματα, αλλά αποδεικνύει το αντίβαρό τους. Κι έτσι, το άγχος ή η ανησυχία για το πώς όλα αυτά θα καταστούν διαχειρίσιμα ασκούν πιέσεις και προκαλούν αδικαιολόγητες συναισθηματικές διακυμάνσεις ή εκρήξεις. Είσαι εσύ που για ώρες ήθελες να είσαι μόνος ή εσύ που έφερνες αντίρρηση σε κάθε πρόταση; Όσο παράξενα κι αν φαίνονται αυτά τώρα, είναι εκείνα που διαμόρφωσαν την ταυτότητά σου. Αυτό που είσαι σήμερα. Και ίσως ήταν απαραίτητο να γίνουν.
Απαραίτητο για να διαπλάσουν τον χαρακτήρα ενός ενήλικα που έχει ανταπεξέλθει στα δύσκολα συναισθήματα της εφηβείας και μάλλον η υπερπήδηση αυτών ήταν εκείνη που συνέβαλε στη σταδιακή ωρίμαση. Κατά πόσο ο εφηβικός μας εαυτός ανταποκρίνεται σε αυτό που είμαστε σήμερα; Μήπως, τελικά, κάποια παιδικά μας χαρακτηριστικά επανέρχονται μετά το πέρας της εφηβείας; Και πότε θεωρείται το τέλος της; Αυτά είναι ερωτήματα που ο καθένας οφείλει να απαντήσει στον εαυτό του. Δεν επιδέχονται γενικεύσεις. Και στη ροή αυτού του παιχνιδιού πιθανόν να ανακαλύψει κοινά και διαφορές με το παρελθόν ή να αναγνωρίσει τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά του παρόντος.
Κάθε ερέθισμα ή εμπειρία κατά τη διάρκεια της ευαίσθητης περιόδου της εφηβείας μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα και σκέψεις ή να κατασταλάξει στον ψυχισμό και να επιδράσει στη διαμόρφωση της προσωπικής και κοινωνικής μας ταυτότητας. Ως νέοι ενήλικες, είμαστε οι αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων και οι εμπειρίες των εφηβικών. Ευχάριστες ή δυσάρεστες όλες παίζουν τον ρόλο τους αρκεί να έχουμε τη συνείδηση και, κατ’ επέκταση, να καλλιεργούμε την ικανότητα να τις διαχειριζόμαστε ορθά για τον εαυτό μας. Είναι ένας πρόλογος των ενήλικων επιλογών μας και της μετέπειτα πορείας μας.
Και φυσικά, δεν αναλογιζόμαστε μόνο τα προσωπικά μας συναισθήματα, αλλά και τον βαθμό στον οποίο αυτά είχαν επίδραση στις σχέσεις μας με την οικογένειά μας ή τους φίλους μας. Σήμερα θα μπορούσαμε ποτέ να έχουμε αυτήν τη συμπεριφορά; Ίσως, αποδειχθεί ωφέλιμο να το σκεφτούμε, για να συνειδητοποιήσουμε τον δρόμο που ως τώρα έχουμε διανύσει και πιθανές αλλαγές που θα μπορούσαν να μας ωφελήσουν. Δεν μιλώ ως ειδικός, δεν θα μπορούσα άλλωστε, μιλώ ως μια πρώην έφηβη, νυν ενήλικη, και προσδοκώ παντοτινά σκεπτόμενη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εφηβεία: Πώς οι γονείς – έφηβος την αντιμετωπίζουν, paidiatros.com, διαθέσιμο εδώ
- Πώς διαμορφώνουμε την ταυτότητά μας;, sinaisthisi.gr, διαθέσιμο εδώ
