Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Αναταραχές και ανησυχία έχουν ξεσπάσει στην καναδική κοινωνία μετά την είδηση από τις αστυνομικές αρχές πως παρακολουθούνται οι συσκευές των πολιτών. Με πρόσχημα την ασφάλεια αλλά και τη δυσκολία που παρουσιάζει η κρυπτογράφηση, ο φορέας της καναδικής «έννομης βίας», ισχυρίζεται πως η παρακολούθηση είναι πλέον καθημερινή ρουτίνα.
Συγκεκριμένα, επικαλούνται τη χρήση ισχυρού spyware λογισμικού. Παρόμοια περιστατικά παρακολούθησης αναφέρονται πολλάκις σε όλο τον κόσμο και αφορούν τόσο γνωστές προσωπικότητες του δημόσιου βίου, όσο και απλούς πολίτες. Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου, για πρώτη φορά, η εθνική αστυνομία του Καναδά περιέγραψε πώς χρησιμοποιεί λογισμικό υποκλοπής spyware για να διεισδύσει σε κινητές συσκευές και να συλλέξει δεδομένα. Σε μια αξιοσημείωτη παραδοχή, η αστυνομική δύναμη αποκάλυψε ότι παρακολουθεί τις συσκευές, ενεργοποιώντας εξ αποστάσεως την κάμερα και το μικρόφωνο κυρίως των τηλεφώνων και των φορητών υπολογιστών ενός υπόπτου.
Ειδικότερα, οι αστυνομία παραδέχεται πως μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε πολύ προσωπικές πληροφορίες. Ενδεικτικά, αποκάλυψε πως έχει στη διάθεσή την παρακολούθηση μηνυμάτων, e-mails, φωτογραφίες, video, αρχεία ήχου, εγγραφές ημερολογίου καθώς και οικονομικά αρχεία που έχει ο καθένας στο κινητό του. Η βασιλική καναδική έφιππη αστυνομία, ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιεί τέτοια εργαλεία μόνο στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, όταν οι λιγότερο παρεμβατικές τεχνικές είναι ανεπιτυχείς. Ακόμη, η αυξανόμενη χρήση κρυπτογραφημένης επικοινωνίας καλεί την αστυνομία να κατέχει νέα εργαλεία για να συμβαδίσει. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι σε λιγότερο από μια γενιά, ένας μεγάλος αριθμός Καναδών μετέφερε τις καθημερινές του επικοινωνίες από έναν μικρό αριθμό μεγάλων παρόχων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, οι οποίοι παρείχαν περιορισμένες και κεντρικά ελεγχόμενες υπηρεσίες στους πελάτες, σε αμέτρητους οργανισμούς στον Καναδά και αλλού που παρέχουν μυριάδες ψηφιακές υπηρεσίες προς πελάτες. Το παραπάνω χωρίο, αναφέρεται στο έγγραφο που αναγνώστηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων έπειτα από ερώτηση επιφυλακτικού βουλευτή. «Αυτή η αποκέντρωση, σε συνδυασμό με την ευρεία χρήση κρυπτογραφημένων υπηρεσιών ανταλλαγής μηνυμάτων φωνής και κειμένου από άκρο σε άκρο, καθιστούν εκθετικά πιο δύσκολη για το RCMP (συντομογραφία της βασιλικής έφιππης αστυνομίας) τη διεξαγωγή ηλεκτρονικής επιτήρησης, εξουσιοδοτημένη βέβαια από το δικαστήριο».
Προς τούτοις, η αστυνομία μπορεί να απαιτήσει από τους παρόχους κινητών τηλεφώνων να παραδίδουν τα γραπτά μηνύματα ενός υπόπτου. Βεβαίως, αν το άτομο χρησιμοποιεί μια κρυπτογραφημένη υπηρεσία μηνυμάτων, η εξεύρεση στοιχείων είναι πιο δύσκολη. Η χρήση spyware επιτρέπει στην αστυνομία να υποκλέψει μηνύματα και άλλα δεδομένα προτού κρυπτογραφηθούν και σταλούν ή αφού ληφθούν και αποκρυπτογραφηθούν. Αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνται μόνο κατά τη διάρκεια σοβαρών εγκληματικών ερευνών και ερευνών εθνικής ασφάλειας και απαιτούν πάντα εξουσιοδότηση από δικαστή.
Πέρυσι, μια συλλογική έρευνα με την ονομασία Pegasus Project αποκάλυψε, ότι το spyware με άδεια χρήσης από την ισραηλινή εταιρεία NSO Group προς κυβερνήσεις για την παρακολούθηση εγκληματιών, χρησιμοποιήθηκε επίσης για να παραβιάσει smartphones που ανήκαν σε δημοσιογράφους και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα συγκεκριμένα περιστατικά, έγειραν ανησυχίες και διαμαρτυρίες μεταξύ των πολιτών και προβλημάτισαν την κοινή παγκόσμια γνώμη συλλήβδην. Τον Φεβρουάριο, η Washington Post ανέφερε ότι το FBI είχε δοκιμάσει το spyware της ομάδας NSO για πιθανή χρήση σε ποινικές έρευνες, αν και η υπηρεσία ισχυρίστηκε πως δεν είχε χρησιμοποιηθεί σε καμία έρευνα. Είναι ανησυχητικό το γεγονός, ότι οι κυβερνητικές υπηρεσίες επωφελούνται από ευπάθειες στο λογισμικό που χρησιμοποιούν οι πολίτες τους, δίχως να παρέχονται τα απαραίτητα κίνητρα προς διόρθωση. Στο OffLine Post, έχουμε αναφερθεί σε παρόμοιες περιπτώσεις παρακολούθησης υπόπτων. Ενδεικτικά, αναφέρουμε το παράδειγμα της Πολωνίας, που ανησύχησε ενδελεχώς ευρωπαίους αναλυτές, λόγω και της συμμετοχής της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συμπερασματικά, καταλήγουμε πως οι τεχνολογίες παρακολούθησης κάθε άλλο παρά αθώες μπορούν να θεωρηθούν, ακόμη και αν υποθετικά αφορούν αγαστούς σκοπούς. Άλλωστε, το κάθε κέρμα έχει δύο όψεις. Επομένως, καλά να πλέκουμε το εγκώμιο στις θετικές πτυχές, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να μεριμνούμε και για τις αναπάντεχες αρνητικές εξελίξεις που μπορούν να επιφέρουν τα τεχνολογικά εργαλεία. Ειδικά όταν πρόκειται για την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τα οποία έχουν μοχθήσει μυριάδες διαδηλωτών στο παρελθόν, για να τα καταπατούμε εμείς αβίαστα στο παρόν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Experts concerned as Canada’s national police force admits use of spyware to hack phones, wionews.com, διαθέσιμο εδώ
- Canada’s national police force admits use of spyware to hack phones, Politico, διαθέσιμο
