Της Σύλιας Δόσπρα,
Παίρνοντας την σκυτάλη από τον Βρετανό Πρωθυπουργό Boris Johnson, την Πέμπτη 21 Ιουλίου ο Ιταλός Πρωθυπουργός Mario Draghi υπέβαλλε για δεύτερη συνεχόμενη φορά την παραίτησή του, η οποία έγινε εν τέλει δεκτή από τον Πρόεδρο της Ιταλίας, Sergio Mattarella. Έπειτα από μια σειρά διενέξεων και εσωτερικών διαφορών εντός του ιταλικού Κοινοβουλίου, ο Ιταλός Πρωθυπουργός, μη έχοντας λάβει τη στήριξη τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, προχώρησε στην επίσημη υποβολή της παραίτησής του, σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη της πολιτικής αβεβαιότητας για τη χώρα του.
Εδώ και μήνες, το ιταλικό Κοινοβούλιο και ο κυβερνητικός συνασπισμός βρίσκονταν σε μια φάση διχασμού, η οποία όλο και εντείνονταν όσο πλησίαζαν οι εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος. Ταυτόχρονα, ο πόλεμος στην Ουκρανία, και κατ’ επέκταση η ενεργειακή κρίση που αναμένεται να ακολουθήσει, έφεραν την Ιταλία αντιμέτωπη με ακόμα περισσότερες διαιρέσεις που σχετίζονται άμεσα με τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας. Η κυβέρνηση Draghi το τελευταίο εξάμηνο είχε να αντιμετωπίσει μια ευρεία γκάμα ζητημάτων, όπως η ενεργειακή κρίση, η στάση της απέναντι στη Ρωσία, η βοήθεια στην Ουκρανία, η έξαρση της πανδημίας, η αύξηση του πληθωρισμού και πολλά άλλα ζητήματα, τα οποία τα οποία δημιούργησαν έντονα σημάδια κοινωνικής δυσαρέσκειας και πολιτικής κρίσης. Ωστόσο, μέχρι σήμερα ο Draghi φαίνεται να αντιμετώπιζε αυτά τα ζητήματα με αποτελεσματικότητα, μιας και είχε συμβάλει στη σκληρή στάση που κράτησε η Ευρώπη απέναντι στη Ρωσία και συγχρόνως είχε καταφέρει να ενισχύσει τη θέση της Ιταλίας στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η απώλεια του Draghi από το τιμόνι της ιταλικής ηγεσίας αναμένεται να έχει αντίκτυπο τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην παρουσία και συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. H Ιταλία αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και αυτή τη στιγμή ασθενεί. Κάτι τέτοιο δεν θα έχει μόνο επιπτώσεις στους πολίτες και στην οικονομία του εσωτερικού της, αλλά θα επηρεάσει σημαντικά και τις διεθνείς επενδύσεις για τις οποίες είχε εγγυηθεί προσωπικά ο μέχρι πρότινος Πρωθυπουργός. O Draghi, ως πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με την παραίτηση του στερεί από τη χώρα του έναν έμπειρο ηγέτη. Τον ίδιο ηγέτη όμως στερεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια στιγμή ιδιαίτερα κρίσιμη για την ίδια και τα κράτη μέλη της.
Ο Ιταλός Πρωθυπουργός αποτελούσε για την Ευρωπαϊκή Ένωση έναν από τους πιο έμπειρους και έγκυρους ηγέτες της. Η ιδεολογία του «ευρωπαϊσμού» ήταν ιδιαίτερα διακριτή στις πολιτικές αποφάσεις και ιδέες του Draghi, με αποτέλεσμα η Ιταλία να είναι μια από τις χώρες που πρωτοστάτησαν σε άκρως σημαντικές αποφάσεις της Ένωσης που σχετίζονταν τόσο με την πανδημία όσο και με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η έλλειψη του από την ηγετική ομάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πιθανό να προκαλέσει ρήγμα στα σχέδια ολοκλήρωσής της και στις μεταρρυθμίσεις των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωζώνης.
Ποια θα είναι, όμως, η επόμενη μέρα για την Ιταλική και συνάμα την Ευρωπαϊκή ηγεσία;
Οι εκλογές για τη γειτονική χώρα ήδη ορίστηκαν για τις 25 Σεπτεμβρίου. Αυτό σημαίνει πως απομένουν μόνο δύο μήνες για την προεκλογική εκστρατεία. Αυτή τη φορά τα συντηρητικά κόμματα φαίνεται να κερδίζουν έδαφος, με πρωταγωνιστές τους Αδελφούς της Ιταλίας υπό την ηγεσία της Giorgia Meloni. Συγκεκριμένα, το κόμμα της Meloni, έχοντας εκτοξεύσει τα ποσοστά του τους τελευταίους μήνες και όντας το μόνο κόμμα που δεν συμμετείχε στο συνασπισμό του Draghi, ενδέχεται να αποκτήσει την πολυπόθητη ιταλική ηγεσία, δίνοντας έτσι το έναυσμα για την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα. Αν οι εκτιμήσεις βγουν αληθείς, το κόμμα αναμένεται να κερδίσει την πλειοψηφία και θα πάρει έναν σημαντικό αριθμό εδρών στο Κοινοβούλιο, ικανό να προκαλέσει πονοκέφαλο τόσο στη Ρώμη όσο και στις Βρυξέλλες, που θα δουν τις αγορές σε απόγνωση και τις συζητήσεις για το Italexit να αναζωπυρώνονται.
Οι εξελίξεις του φετινού καλοκαιριού έχουν αναδείξει την αστάθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες, ελλείψει πραγματικής νομιμοποιητικής βάσης στην κοινωνία, αδυνατούν να βρουν ισχυρές λύσεις στις αντίξοες συνθήκες, που επιβάλλουν τα γεγονότα στα κράτη του ευρωπαϊκού χώρου. Οι προκλήσεις του πολέμου είναι πολλές και η Ευρώπη ως άμεσα επηρεαζόμενη έχει ανάγκη από ηγέτες, που θα φέρουν στο τραπέζι αξιόλογες διακυβερνητικές προτάσεις που θα συσπειρώσουν τα κράτη μέλη. Αντ΄αυτού, προς το παρόν, βλέπουμε πως οι συγκυρίες και τα προβλήματα, που προκύπτουν «διαιρούν» τους εθνικούς πολιτικούς σχηματισμούς, επηρεάζοντας έτσι και τη λειτουργία των ευρωπαϊκών. Η πολιτική κρίση στην Ιταλία με την παραίτηση του Draghi έκανε ακόμα πιο σαφές στη διεθνή κοινότητα πως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταφέρει πια να επηρεάσει τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Αυτό που μένει να δούμε είναι το αν η περίπτωση της Ιταλίας προοικονομεί πολιτικές κρίσεις και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιταλία: Εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου – Η επόμενη ημέρα της παραίτησης Ντράγκι, Ot.gr, διαθέσιμο εδώ
- Italy’s Draghi resigns, spelling trouble for nation, Europe, Abcnews.com, διαθέσιμο εδώ
- Draghi si è dimesso, il presidente Mattarella ha sciolto le Camere: l’Italia al voto il 25 settembre, rainews.it, διαθέσιμο εδώ
