Του Άγγελου Μεταλλίδη,
Το διάστημα μεταξύ 1900-1920 αποτελεί για τις Η.Π.Α. μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Ήδη, τα προηγούμενα χρόνια η απεριόριστη δύναμη των μεγαλοεταιρειών, οι μεγάλες ταξικές διαφορές και οι άθλιες συνθήκες στα εργοστάσια και στις πόλεις, όπου ζούσαν μετανάστες, προκαλούσαν σοβαρές ανησυχίες. Ιερείς που εμφορούνταν από μεταρρυθμιστικές ιδέες, κήρυτταν αυτό που οι ίδιοι ονόμαζαν Κοινωνικό Ευαγγέλιο, επιμένοντας ότι οι διδαχές του Ιησού, αν, πράγματι, εισακούονταν, σήμαιναν μέριμνα για τους φτωχούς και τα θύματα εκμετάλλευσης. Ο Βρετανός μεταρρυθμιστής, William Stead, στο βιβλίο Αν ο Χριστός ερχόταν στο Σικάγο (If Christ Came to Chicago, 1893) προκαλούσε τους μεσοαστούς που ζούσαν άνετα και εκκλησιάζονταν, να αντικρίσουν τη ζοφερή όψη της αμερικάνικης ζωής. Το ίδιο και ο Charles Sheldon, ένας ιεροκήρυκας του Kansas, στο best-seller μυθιστόρημά του Στα βήματά Του: Τι θα έκανε ο Ιησούς;.
Άλλες μεταρρυθμίσεις σε πολιτειακό και εθνικό επίπεδο επικεντρώθηκαν στην προστασία των εργατών και σε ρυθμίσεις για τη λειτουργία των επιχειρήσεων, μέτρα ασφαλείας στα εργοστάσια, απαγόρευση της παιδικής εργασίας, περιορισμό της ρύπανσης από τα φουγάρα, τα οποία έβγαζαν καπνό. Μετά την πυρκαγιά στο Triangle, η πολιτεία της Νέας Υόρκης πέρασε αρκετούς νόμους που απέβλεπαν στην προστασία των εργατών. Άλλες μεταρρυθμίσεις σε επιμέρους πολιτείες περιλάμβαναν νόμους για αποζημίωση των εργατών (Maryland 1902), δεκάωρη εργασία για τις γυναίκες (Oregon 1903) και κατώτατο μισθό (Μασαχουσέτη 1912).
Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της εκβιομηχάνισης όχι μόνο στην κοινωνία, αλλά και στη φύση, ο Roosevelt προώθησε την ιδέα των εθνικών πάρκων και την προστασία των φυσικών πόρων. Προστάτευσε εκατομμύρια εκτάρια δημόσιας γης από την αλόγιστη υλοτομία και την εξόρυξη και στήριξε, επίσης, τον Νόμο περί Εγγειοβελτιώσεων (1902), με τον οποίο τα εισοδήματα από πωλήσεις δημόσιας γης κατευθύνονταν στην κατασκευή αρδευτικών έργων. Δύο συνταγματικές τροπολογίες που επικυρώθηκαν το 1913 αντικατόπτριζαν το μεταρρυθμιστικό πνεύμα: η δέκατη έκτη, που ενέκρινε έναν ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος, και η δέκατη έβδομη, που προέβλεπε την άμεση εκλογή των Γερουσιαστών αντί της εκλογής τους από τα πολιτειακά νομοθετικά σώματα, όπου αφθονούσαν οι δυνατότητες δωροδοκίας και εξυπηρέτησης επιχειρηματικών συμφερόντων.
Μεταρρυθμιστικές κινήσεις συνέχισαν να σημειώνονται και εκτός της Washington. Το γυναικείο κίνημα, επικεντρωμένο περισσότερο στο δικαίωμα ψήφου, δυνάμωνε, καθώς εντάσσονταν στους κόλπους του νεότερες απόφοιτες κολλεγίων και επαγγελματίες. Υπό την ηγεσία της Carrie Chapman Catt, η Εθνική Ένωση Αμερικανίδων για το Εκλογικό Δικαίωμα επικεντρώθηκε σε εκστρατείες για το δικαίωμα ψήφου σε πολιτειακές εκλογές (μεταξύ των οποίων και μία που στέφθηκε με επιτυχία στην California το 1911).
Η αντίπαλη οργάνωση της Alice Paul, μιμούμενη τις Βρετανίδες σουφραζέτες, επικεντρώθηκε στο να πείσει το Κογκρέσο να υιοθετήσει μια συνταγματική τροπολογία για την ψήφο των γυναικών. Μέσω του τύπου και της πολιτικής δράσης, προσπαθούσαν οι προοδευτικοί μεταρρυθμιστές να αντιπαλέψουν τα κοινωνικά προβλήματα που προέκυψαν από την εκβιομηχάνιση και την ανεξέλεγκτη εξουσία των μεγάλων επιχειρήσεων. Δεκαετίες αργότερα, η πολιτική του New Deal θα αντλήσει έμπνευση από το προηγούμενο που δημιούργησε η δυναμική του προοδευτισμού.
Πολύ αργότερα, οι αρχές του TR για την προστασία του περιβάλλοντος θα εμπνεύσουν το οικολογικό κίνημα. Όμως, τούτοι οι μεταρρυθμιστές των αρχών του εικοστού αιώνα, κυρίως λευκοί, γηγενείς και μεσοαστοί, μοιράζονταν πολλές από τις προκαταλήψεις της εποχής τους και τις σκοτεινές της πτυχές. Μερικοί κατηγορούσαν τους μετανάστες για τα προβλήματα της εκβιομηχάνισης. Μάλιστα, μέλη της ελίτ της Βοστόνης, το 1894, ίδρυσαν την Ένωση για τον Περιορισμό της Μετανάστευσης και το 1911, μια έκθεση του Κογκρέσου διαλαλούσε τα υποτιθέμενα σωματικά και ηθικά ελαττώματα των νέων μεταναστών. Στο “Passing of the Great Race” ο Madison Grant, ένας επιφανής υποστηρικτής της προστασίας του περιβάλλοντος, πρόβαλε ψευδο-επιστημονικά στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει την ανωτερότητα της «βορειοευρωπαϊκής» φυλής έναντι των Εβραίων, των Αφροαμερικανών και των Νότιων και Ανατολικοευρωπαίων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Boyer, Paul, Ιντζέ, Γεωργία-Θεοδώρα & Καρβουναράκης, Θεοδόσιος (2015), Αμερικανική ιστορία: μια σύντομη εισαγωγή, Αθήνα: Εκδ. Θύραθεν
- Μαγουλάς, Αντώνιος (1997), Η ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής: οι ρίζες του αμερικανικού ονείρου 1600-1990, Αθήνα: Εκδ. Ακίδα
- Rémond, René (1967), Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, Αθήναι: Εκδ. Ζαχαρόπουλος
