Του Μάριου Δόγκα,
Αρκετές φορές έχει επιχειρηθεί από έναν συγγραφέα να δημιουργήσει ένα βασικό και εισαγωγικό εγχειρίδιο για κάποιον τομέα, το οποίο να παρουσιάζει όσο το δυνατόν εκτενέστερα τον συγκεκριμένο κλάδο. Πράγματι, πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, αφού διαρκώς προκύπτει το ερώτημα του εύρους των περιεχομένων και των λεπτομερειών της ανάλυσης. Ειδικά όταν πρόκειται για έναν κλάδο με ιστορία 2.500 ετών, που έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική σκέψη και ακολουθεί μια αδιάλειπτη πορεία έως σήμερα, όπως είναι η πολιτική σκέψη. Τις συγκεκριμένες δυσκολίες φαίνεται να ξεπερνά το βιβλίο του John Morrow, Ιστορία της δυτικής πολιτικής σκέψης των Εκδόσεων Επίκεντρο, το οποίο αποτελεί ένα ιδανικό εγχειρίδιο για μία εισαγωγική επαφή με την πολιτική σκέψη ανά τους αιώνες, τόσο για προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές της Πολιτικής Φιλοσοφίας και των Πολιτικών Επιστημών όσο, φυσικά, και για τον απλό αναγνώστη.
Το συγκεκριμένο βιβλίο επιχειρεί να παρουσιάσει με συνοπτικό και κατανοητό τρόπο την ιστορική διαδρομή που αφορά τους στοχαστές, τα ζητήματα και τις δημόσιες συζητήσεις γύρω από τους βασικούς άξονες τις δυτικής πολιτικής σκέψης. Η σημαντική του διαφορά, ωστόσο, με άλλα παρόμοια πονήματα είναι ότι δεν ακολουθεί την τυπική χρονολογική αφήγηση-παρουσίαση της σκέψης των μεγαλύτερων και πιο σημαντικών στοχαστών, αλλά αναπτύσσεται σε έναν θεματικό άξονα και παρουσιάζει τα περιεχόμενα μέσα από τις διάφορες υποενότητες. Μ’ αυτόν τον τρόπο, καθίσταται δυνατή η παρουσίαση στοχαστών και κειμένων της Πολιτικής Επιστήμης, που είναι λιγότερο γνωστοί στο ευρύ κοινό και τη βιβλιογραφία, αλλά, επίσης, είναι και μία ευκαιρία ανάδειξης των θεματικών μοτίβων που διέπουν την ανάπτυξη του κλάδου.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει διάφορες υποενότητες, όπου και παρουσιάζεται με χρονολογική προτεραιότητα το περιεχόμενο κάθε θεματικής. Το πρώτο μέρος αφορά τους σκοπούς της πολιτικής και ερευνά τη συσχέτιση που αυτή μπορεί να έχει με έννοιες, όπως η τάξη, η αρετή, η ελευθερία, η ευτυχία και η ευημερία.
Στο δεύτερο μέρος, τίθεται ένα από τα βασικότερα ερωτήματα της Πολιτικής Επιστήμης που αφορά τη θέση της πολιτικής εξουσίας και το ποιος οφείλει να κυβερνά. Η παρουσίαση ξεκινά από τους πολιτικούς στοχαστές και τις πραγματείες που προάγουν την εξουσία του ενός, καλύπτοντας ένα ευρύ χρονικό φάσμα, ενώ η επόμενη ενότητα αφιερώνεται στην πραγμάτευση του ζητήματος της άσκησης της εξουσίας από τους λίγους. Τέλος, όπως είναι φυσικό, αναλύεται και η πολιτική σκέψη που προτάσσει την άσκηση της εξουσίας από τους πολλούς, εκκινώντας από την αρχαιότητα και καταλήγοντας, με γέφυρα τη νεωτερικότητα της εποχής των επαναστάσεων στα τέλη του 18ου αιώνα, στη μοντέρνα έρευνα.
Το τρίτο μέρος ερευνά την άσκηση της πολιτικής εξουσίας και τις θεμελιώδεις έννοιες που οικοδομούν τα εκάστοτε πολιτικά συστήματα. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται η σημασία του όρου «φύση-φυσικό», το ζήτημα της διάκρισης των εξουσιών ή προβλήματα, όπως η απολυταρχική διακυβέρνηση. Η τελευταία θεματική του τρίτου μέρους αφιερώνεται στην έννοια του κράτους δικαίου και της έννομης τάξης, που τόσο έχει απασχολήσει, συνεχίζοντας μέχρι και σήμερα, τόσο τη βιβλιογραφία όσο και την κοινωνική συζήτηση.
Στο τέταρτο μέρος θίγεται το ζήτημα της πολιτικής ανυπακοής και της αμφισβήτησης της πολιτικής εξουσίας. Εδώ, ο συγγραφέας επιλέγει να ξεκινήσει από την παρουσίαση του πολιτικού στοχασμού, που αφορά την αντίσταση σε άδικους ηγέτες και μετέπειτα να συνεχίσει στην επαναστατική πολιτική σκέψη, που περιλαμβάνει και τον στοχασμό, που συνιστά το θεωρητικό υπόβαθρο της αναρχίας.
Το συγκεκριμένο βιβλίο του John Morrow έχει τύχει θερμής υποδοχής στο εξωτερικό από το αναγνωστικό κοινό και τους εξειδικευμένους επιστήμονες του κλάδου της Πολιτικής Φιλοσοφίας και της Πολιτικής Επιστήμης. Η προσωπική μου εκτίμηση συμβαδίζει με αυτή την ευρεία αποδοχή, αφού επιτυγχάνει στο έπακρο τον στόχο του: να παρουσιάσει τις βασικές θεματικές και τα επιχειρήματα των σημαντικότερων στοχαστών της δυτικής πολιτικής σκέψης, με έναν τρόπο κατανοητό σε όλους και απαλλαγμένο από την αυστηρή ορολογία, που, ταυτόχρονα, όμως, δεν στερείται επιστημονικού κύρους. Αναμφίβολα, πρόκειται για το ιδανικό βιβλίο για τον αναγνώστη που επιθυμεί μία εισαγωγή στα ζητήματα της πολιτικής.
