Της Ιωάννας Λυμιώτη,
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος καταλαβαίνουμε ότι η καλοκαιρινή σεζόν είναι εδώ, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει, μικροί και μεγάλοι πλημμυρίζουν τις ελληνικές παραλίες, οι πρώτοι τουρίστες καταφτάνουν στους προορισμούς τους και, φυσικά, τo feed μας στο Instagram γεμίζει σχεδόν αποκλειστικά με φωτογραφίες και βίντεο από τις λαμπερές διακοπές διάσημων και μη προσώπων.
Η εποχή αυτή φαίνεται να είναι η αγαπημένη των Influencers, οι οποίοι δεν παραλείπουν μέρα να μας τροφοδοτούν με νέα και φωτογραφικό υλικό από τα ταξίδια τους και την πολυτελή καθημερινότητά τους. Στον ινσταγκραμικό κόσμο του “influencing”, κάθε μέρα από την πρώτη Ιουνίου έως και την τελευταία μέρα του Αυγούστου είναι μέρα χαράς, διασκέδασης ή έστω ανάπαυλας και χαλάρωσης. Η καθημερινή μετάδοση των διακοπών αυτών –μακράς διάρκειας– έρχεται χωρίς διάλειμμα, εκτός, φυσικά, εάν περιλαμβάνεται «κάλυψη» και της επιστροφής στην πόλη, με μόνο στόχο, όμως, την ολιγοήμερη ανασύνταξη και προετοιμασία των επομένων διακοπών.
Μέσα στην όλη αυτή καλοκαιρινή ατμόσφαιρα και το συνεχές πάρτι, οι followers των παραπάνω προσώπων θα έπρεπε να χαίρονται και να διασκεδάζουν, βλέποντας τους αγαπημένους τους Celebrities να περνάνε όμορφα τον χρόνο τους, προσφέροντάς τους ιδέες και έμπνευση για το δικό τους καλοκαίρι. Αντίθετα, οποιαδήποτε εκδήλωση αρνητικής στάσης απέναντι σε αυτό το φαινόμενο είναι ένδειξης ζήλιας και κακίας. Είναι, όμως, όντως τα πράγματα τόσο ξεκάθαρα και πρέπει απλά να μάθουμε να «χαιρόμαστε με τις χάρες του αλλού»;
Στην πραγματικότητα, η αδιάκοπη προβολή της «καλοκαιρινής» καθημερινότητας των influencers από τα Social έχει δυο όψεις. Από τη μια πλευρά, είναι, πράγματι, ευχάριστο να βλέπεις άτομα που ακολουθείς –είτε λόγω ταύτισης μαζί τους είτε λόγω απλού ενδιαφέροντος– να περνάνε καλά και να μοιράζονται τις προσωπικές τους στιγμές, προκειμένου να συνδεθούν περισσότερο με τους followers τους. Πολλές φορές, μάλιστα, η δημοσίευση φωτογραφιών από τις ιδιωτικές πτυχές των διακοπών των διάσημων δεν γίνεται με σκοπό την επίδειξη πλούτου ή τη διαμόρφωση ενός “glamorous” προφίλ, αλλά για να ικανοποιήσει τους ίδιους τους followers, οι οποίοι συχνά επιζητούνε την καθημερινή επαφή με τους influencers, γιατί μέσα από αυτή δημιουργείται μια αίσθηση οικειότητας και επικοινωνίας.
Ακόμα, το υλικό που ανεβαίνει και κυκλοφορεί στα Social από παραδεισένια τοπία, εστιατόρια, και τοπικά μαγαζιά αποτελεί πηγή έμπνευσης για την οργάνωση των διακοπών πολλών διαδικτυακών χρηστών, παρέχει ενδιαφέρουσες ιδέες και συνιστά έναν ζωντανό και άμεσο τρόπο ενημέρωσης για το τι έχει προσφέρει κάθε προορισμός. Έτσι, ενώ παλαιοτέρα η μόνη πληροφόρηση παρεχόταν από άρθρα περιοδικών και τηλεοπτικά ρεπορτάζ, τώρα από τα social media είναι πολύ πιο εύκολο και έμπιστο να επιλέξουμε τον προορισμό των διακοπών μας, αφού σχεδόν τον βλέπουμε μπροστά μας.
Από την άλλη πλευρά, όμως, ακόμα και αυτή η αίσθηση της αμεσότητας των Social και η ταύτιση που αυτόματα κάνουμε μεταξύ δημοσιευμένων φωτογραφιών και πραγματικότητας μπορεί να μας ξεγελάσει. Προτού ανεβάσουν το οποιοδήποτε οπτικοακουστικό μέσο, στην πλειοψηφία τους οι Influencers προβαίνουν σε ενδελεχή επεξεργασία του. Από τη χρήση φίλτρων μέχρι την αλλαγή χρωμάτων και τοπίων, η τελική εικόνα που διαμορφώνεται μπορεί να απέχει πολύ από την αρχική. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που ανεβαίνουν τελικά στο διαδίκτυο καταλήγουν να έχουν ένα κινηματογραφικό περίβλημα: όλα αστράφτουν και λαμπυρίζουν, ο ουρανός είναι φωτεινός, τα χρώματα φαίνονται σχεδόν ζωγραφισμένα.
Έχοντας συνηθίσει σε αυτήν τη φτιαχτή εικόνα, οι προσδοκίες που δημιουργούμε για το τι θα αντικρίσουμε από κοντά είναι αρκετά διαφορετικές από το τι ισχύει στην πραγματικότητα, γεγονός που καθιστά αδύνατη την εκπλήρωσή τους. Τελικά, καταλήγουμε να μην μπορούμε να εκτιμήσουμε την πραγματική ομορφιά και τη γνησιότητα ενός τοπίου, αφού βάζουμε σε προτεραιότητα την καλύτερη δυνατή ινσταγκραμική απεικόνισή του.
Εκτός, όμως, από τη δημιουργία υψηλών προσδοκιών, η συνεχής προβολή των καλοκαιρινών αποδράσεων από τα πρόσωπα των Social έχει άμεσα αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις σε όσους δεν έχουν την ευκαιρία για έστω ολιγοήμερες καλοκαιρινές διακοπές (οι οποίοι στις μέρες μας δεν είναι και λίγοι). Για όσους, λόγω εργασίας ή οικονομικής δυσχέρειας, οι διακοπές δεν είναι επιλογή φέτος, το να βλέπουν καθημερινά Stories και posts από ξενοδοχεία, παράλιες, πλοία, εστιατόρια και μαγαζιά επιφορτίζει αρνητικά τα συναισθήματά τους. Η διάθεση, κατά συνέπεια, πέφτει κατακόρυφα και η ανταπόκριση στις καθημερινές υποχρεώσεις καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής. Η σύγκριση αυτή της ατομικής πραγματικότητας με τις εικόνες που προβάλλονται στα Social δημιουργεί αισθήματα μειονεξίας, ανασφάλειας και κατωτερότητας, ενώ μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε εκδήλωση συμπτωμάτων εποχικής κατάθλιψης.
Αυτό, δηλαδή, που υπεραπλουστευτικά χαρακτηρίζεται ως «ζήλια» του μέσου ανθρώπου απέναντι στο Lifestyle των influencers, στην πραγματικότητα στηρίζεται σε πολύπλοκες ψυχολογικές αίτιες, οι οποίες δεν συνδέονται τόσο με την ιδιά την ζωή των Celebrities όσο με την υπερπροβολή της και τον καταιγισμό ομοίων μεταξύ τους –αλλά και ταυτόχρονα ξένων προς τον μέσο πολίτη– εικόνων από διακοπές.
Η λύση, όμως, μπορεί να προέλθει από τους ιδίους τους Influencers; Στο μεγαλύτερο μέρος όχι, ιδιαίτερα όσον αφορά το δεύτερο σκέλος του προβλήματος. Τόσο οι instagramers, όπως και κάθε άλλος χρήστης πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, έχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και της ελεύθερης έκφρασης μέσω του προφίλ του. Συνεπώς, θα ήταν τουλάχιστον άδικο να αναμένουμε ο οποιοσδήποτε να περιορίσει τον αριθμό ή τη συχνότητα που επιθυμεί να δημοσιεύσει προσωπικές του στιγμές, ιδιαίτερα δε όταν οι αναρτήσεις αυτές σχετίζονται με το επάγγελμά του.
Θα πρέπει, όμως, ταυτόχρονα, να υπάρχει περισσότερη κατανόηση ως προς τις αρνητικές αντιδράσεις και την εκδήλωση δυσαρέσκειας ιδίως σε τέτοιες δύσκολες περιόδους, που οι διακοπές για πολλούς συνιστούν απρόσιτη πολυτέλεια. Αυτό που εμείς οι ίδιοι μπορούμε να κάνουμε είναι να είμαστε περισσότερο επιλεκτικοί ως προς ποια προφίλ ακολουθούμε, δίνοντας προτεραιότητα σε σελίδες και ανθρώπους που μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ψυχικής μας ισορροπίας.
Πάντως, αυτό που είναι στο χέρι όσων ασχολούνται επαγγελματικά με τα social media είναι να μην διαστρεβλώνουν με φίλτρα και επεξεργασία την εικόνα των προορισμών και των αγαθών που μοιράζονται στο διαδίκτυο, φροντίζοντας, έτσι, για τη μετάδοση μιας γνήσιας καλοκαιρινής εμπειρίας. Άλλωστε, οι πολυάριθμοι ελληνικοί προορισμοί δεν χρειάζονται κανένα φίλτρο, για να αναδείξουν τη διαχρονική ομορφιά τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Have Instagram Influencers Ruined Travel For An Entire Generation?, forbes.com, διαθέσιμο εδώ
- An Overview of Summer Depression, verywellmind.com, διαθέσιμο εδώ
