Της Χρυσάνθης -Ίριδας Ανεμογιάννη,
Τι ορίζουμε ως ποιότητα ζωής; Όσο και αν προσπαθούμε να ορίσουμε τι περιλαμβάνει η ευημερία, πρόκειται για μια πολυδιάστατη έννοια. Σχετικοί προβληματισμοί υπάρχουν εδώ και αρκετά χρόνια, με τον Αριστοτέλη να αναφέρεται στην «ευδαιμονία», την οποία συνδέει με τον σκοπό που έχει ο καθένας στη ζωή του και την πορεία προς την επίτευξή του.
Πλέον, οι επιστήμονες, αν και δεν έχουν καταλήξει σε ακριβή ορισμό ή σε κάποιον τρόπο μέτρησής της, συμφωνούν πως η ποιότητα ζωής συνδέεται με την ψυχολογική κατάσταση, τα κίνητρα και τα συναισθήματα των ατόμων, τον βαθμό ικανοποίησης από τη ζωή. Έτσι, αν οι βασικές ανάγκες έχουν καλυφθεί, η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής και, γενικότερα, του ευ ζην αποτελεί ατομική υπόθεση και καθορίζεται από τις προτεραιότητες που θέτουμε.
Η αντίληψη του ατόμου, λοιπόν, για τη θέση του στη ζωή σε σχέση με τους στόχους, τις προσδοκίες και τα πρότυπά του, που επηρεάζονται από χαρακτηριστικά του περιβάλλοντός του, αποτελεί τη βάση, για να χτίσει κάνεις το επιθυμητό επίπεδο ζωής του. Ενώ βασική προϋπόθεση αποτελεί ο καθορισμός των προτεραιοτήτων του καθενός, αλλά και η ικανότητα τροποποίησής τους, εφόσον προηγουμένως έχουν αξιολογηθεί και ιεραρχηθεί.
Γίνεται με αυτό τον τρόπο αντιληπτό πως δεν υπάρχει ένα πρότυπο ζωής· ένας σωστός τρόπος- οδηγός. Δεν υπάρχει ένα κοινό μοτίβο που οφείλουμε να ακολουθούμε. Κι όμως, νιώθουμε μια πίεση, πιθανώς και εσωτερικευμένη, να κάνουμε πράγματα για τη ζωή μας, επειδή πρέπει, τη στιγμή που πρέπει. Αυτό το «πρέπει» αντικατοπτρίζει μια κοινωνική επιταγή, μια ηθική ανάγκη τελειότητας. Και έτσι, ακολουθούμε όλοι έναν κοινό δρόμο.
Σε κανέναν δεν αρέσει να του επιβάλλονται άλλοι ή να του επιβάλλουν τι θα κάνει, ειδικά αν πρόκειται για τον τρόπο που επιλέγει να ζει. Το γεγονός ότι μπορεί να μην το καταλαβαίνουμε δεν σημαίνει πως δεν συμβαίνει. Μπορεί να εμφανίζεται κρυμμένο μέσα σε κοινωνικά πρέπει για να γίνουμε αποδεκτοί, για να μας θεωρούν οι άλλοι ευτυχισμένους.
Έχει διαφορά να επιλέγουμε να κάνουμε πράγματα, από το να νομίζουμε πως τα επιλέγουμε και, στην πραγματικότητα, αυτά να προέρχονται από προτεραιότητες που θέτουν άλλοι. Πιθανώς στοχευμένα να προσπαθούν να μας οδηγήσουν σε μια υποτιθέμενη ευημερία. Δεν θα λειτουργήσει όμως. Και αυτό δεν θα συμβεί απαραίτητα, επειδή θα διαφέρουν από τις επιλογές του ατόμου, αλλά επειδή πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να γίνει από το ίδιο το άτομο. Οι προτεραιότητες είναι αυτές που θα καθορίσουν αυτή την πορεία και η «επιτυχία της ή μη», η οποία θα κριθεί από το ίδιο το άτομο, θα καθοριστεί από την ικανότητά του να μπορεί να τροποποιήσει την αξιολόγηση, την ιεράρχηση και τον προγραμματισμό της υλοποίησής τους.
