Του Θάνου Κουλουβάκη,
Κάπως απότομα, κάποια στιγμή στη ζωή, ίσως φτάσεις σε μία περίεργη συνειδητοποίηση. Ίσως συλλογιστείς ότι τίποτα δεν κρατάει για πάντα –ούτε καν η ίδια η ζωή– και αισθανθείς ένα κενό ή μία μελαγχολία. Αρχικά, ηρέμησε· δεν είσαι ο μόνος άνθρωπος που ένιωσε έτσι. Ούτε είναι ο ρεαλισμός κακός, αρκεί να μάθουμε να τον διαχειριζόμαστε, για να μην μας καταστρέφει ψυχολογικά. Επί της ουσίας, η συνειδητοποίηση στην οποία αναφέρθηκα στην αρχή, όπως όλοι καταλάβαμε, είναι ότι όλοι και όλα πεθαίνουν.
Μπορεί να ακούγεται τόσο κοινότυπο, ωστόσο, έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τον θάνατο σαν κάτι πολύ μακρινό στο μυαλό τους. Ή δεν το βάζουν καθόλου στο μυαλό τους και πασχίζουν να το ξεχνούν κάθε τόσο που τους έρχεται μια τέτοια σκέψη. Φανταστείτε μέσα σε τι φόβο ζουν αυτοί οι άνθρωποι, για να νιώθουν την ανάγκη να κρυφτούν από τη μοναδική πορεία που με βεβαιότητα θα χαράξει ο άνθρωπος.
Και θα μου πείτε, εσύ θέλεις να πεθάνεις; Δεν σε τρομάζει το άγνωστο του θανάτου; Δεν θα προκαλέσω τον θάνατό μου, όμως τον περιμένω. Αφού εδώ και πολλά χρόνια ξέρω ότι θα έρθει. Και –για να απαντήσω, ταυτόχρονα, και στο δεύτερο ερώτημα– δεν είναι ότι περιμένω τον θάνατο με ανοιχτές αγκάλες, όμως, δεν τον φοβάμαι. Τον αντιμετωπίζω σαν μια λογική συνέχεια της ζωής, σαν μία εξέλιξη της έμβιας ύπαρξης. Όλα αυτά τα γράφω όχι για να παραθέσω μόνο το δικό μου βίωμα, αλλά για να προσπαθήσω να περάσω ένα μήνυμα· ότι ο θάνατος, που τόσο πολύ μας τρομάζει και μας ταλαιπωρεί πριν καν έρθει, θα έρθει, όπως και να αισθανόμαστε γι’ αυτόν. Είναι αναπόφευκτο. Επομένως, ποιο το νόημα στο να τον δαιμονοποιούμε; Ας τον αφήσουμε να μας επισκεφτεί –όταν έρθει η ώρα– και τότε βλέπουμε.
Όμως, ως τότε αν στην παραμικρή αναφορά σε αυτόν «παγώνουμε» ή αν κάποια σκέψη που τον αφορά έρθει στο μυαλό μας και μας αδρανοποιεί, τότε πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά ότι ενδεχομένως έχουμε τόσο μεγάλη εμμονή και φοβία με τον θάνατο, που, εν τέλει, ο φόβος μας γι’ αυτόν δεν μας επιτρέπει να απολαύσουμε τη ζωή. Στο κάτω κάτω, αυτή είναι η ουσία· μέχρι να φύγουμε από αυτόν τον κόσμο, να ζήσουμε όσο πιο όμορφα και απελευθερωμένα από σκέψεις δυσοίωνες γίνεται.
Σίγουρα δεν είναι πάντοτε εύκολο να συμβεί όλο αυτό που περιγράφω. Ιδίως αν συλλογιστούμε ότι η κοινωνία –ως σύνολο– έχει φτάσει σε ένα σημείο να μισεί τον θάνατο και να προσπαθεί συνέχεια να τον υπερνικήσει. Όμως, πιστεύω ακράδαντα ότι εμείς αξίζει να προσπαθήσουμε να τον αγκαλιάσουμε σαν ιδέα, σαν σκέψη και σαν ένα γεγονός που θα συμβεί. Νομίζω ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα, για να ζήσουμε ήρεμοι και απελευθερωμένοι.
