Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Οι οικονομίες παγκοσμίως ακόμα προσπαθούν να ανακάμψουν από τις επιβλαβείς επιπτώσεις που είχαν οι περιορισμοί, που επιβλήθηκαν από τις κυβερνήσεις, λόγω της πανδημίας που προκάλεσε ο Covid-19. Αυτή η δύσκολη «ανάρρωση», σε συνδυασμό με τον πόλεμο που ξέσπασε στην Ουκρανία, έχει προκαλέσει τεράστια αστάθεια και αβεβαιότητα στις αγορές όλων των χωρών. Γι’ αυτό, τον τελευταίο καιρό, πολλοί οικονομικοί και χρηματοοικονομικοί αναλυτές, επενδυτές και managers επιχειρήσεων έχουν στραφεί στον δείκτη PMI, ώστε να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις για τις επιχειρηματικές τους στρατηγικές.
Ο PMI (Purchasing Managers’ Index) είναι ένα μέτρο που υπολογίζει τις τρέχουσες και μελλοντικές οικονομικές τάσεις και συνθήκες που επικρατούν κυρίως στους τομείς της μεταποίησης, αλλά και των υπηρεσιών. Ουσιαστικά, τα αποτελέσματά του δείχνουν αν υπάρχει τάση για ανάπτυξη, συρρίκνωση ή στασιμότητα στις αγορές. Αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη που παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στις επιχειρήσεις και όχι μόνο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει αρκετές ομοιότητες με τους diffusion indexes, οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο σε αγορές μετοχών για τεχνική ανάλυση και παρουσιάζουν τις τάσεις σε ένα χρηματιστήριο.
Ο δείκτης PMI υπολογίζεται σε μηνιαία βάση από έρευνα που διεξάγεται από διάφορα ινστιτούτα. Συμμετέχοντες στην έρευνα είναι διευθυντές και υπεύθυνοι σε τμήματα εφοδιαστικών αλυσίδων επιχειρήσεων από 19 κλάδους μιας οικονομίας, οι οποίοι, βέβαια, σταθμίζονται βάσει της συνεισφοράς τους στο Α.Ε.Π. της εκάστοτε χώρας. Οι έρευνες που διεξάγονται για τον υπολογισμό του δείκτη, περιλαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με τις οικονομικές συνθήκες στην αγορά, αλλά και για τις αλλαγές που έχουν συμβεί από τον προηγούμενο μήνα.
Στηρίζεται κυρίως σε θεμελιώδη και λογιστικά μεγέθη μιας επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί έναν σταθμισμένο μέσο όρο, στον οποίο συμμετέχουν ο αριθμός νέων παραγγελιών που έχουν πραγματοποιηθεί ή προβλέπεται ότι θα γίνουν κατά 30%, τα επίπεδα αποθεμάτων που έχουν οι επιχειρήσεις από πρώτες ύλες και στοιχεία απαραίτητα για τη μεταποίηση των τελικών τους προϊόντων κατά 10%, ο ρυθμός και η κατεύθυνση στο επίπεδο παραγωγής κατά 25%, οι παραδόσεις των προμηθευτών κατά 15% και το επίπεδο της απασχόλησης κατά 20%. Η κλίμακα του δείκτη είναι από 0 έως 100. Όταν ο δείκτης βρίσκεται πάνω από το 50 (βάση), σημαίνει ότι υπήρξε ανάπτυξη στην αγορά σε σχέση με τον περασμένο μήνα, αν είναι κάτω από το 50 παρουσιάστηκε πτώση στην αγορά, ενώ αν είναι 50 δείχνει ότι παρέμεινε στάσιμη η κατάσταση.
Ο συγκεκριμένος δείκτης είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στις Η.Π.Α., καθώς αποτελεί έναν από τους πιο αξιόπιστους δείκτες για την αξιολόγηση της οικονομίας. O PMI για τις Η.Π.Α. δημοσιεύεται από την εταιρεία ISM και μαζί με την «Έκθεση για τις Επιχειρήσεις», που δημοσιεύει, επίσης, η συγκεκριμένη εταιρεία, παρακολουθούνται συνεχώς από επενδυτές και επαγγελματίες οικονομολόγους. Παρουσιάζει αποτελέσματα από 18 βιομηχανίες της χώρας, που περιλαμβάνουν κάθε μέρος του μεταποιητικού τομέα. Στον υπολογισμό του δείκτη για την αμερικανική οικονομία, πέρα των ανωτέρω που αναφέραμε, περιλαμβάνει τη μεταβολή του κόστους των δαπανών, τα αποθέματα των πελατών τους και τις εκκρεμείς παραγγελίες των επιχειρήσεων. Έπειτα από τη συγκέντρωση των δεδομένων από τους managers των εταιρειών, η δημοσίευση της αναφοράς από την ISM πραγματοποιείται την πρώτη εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα.
O PMI μπορεί να δώσει μια αρκετά καλή πρόβλεψη για την πορεία του Α.Ε.Π. στην οικονομία, καθώς προηγείται αρκετών μακροοικονομικών μέτρων. Βασικό αρνητικό του PMI είναι ότι μπορεί να παραλείπονται στη μέτρησή του σημαντικοί κλάδοι της οικονομίας. Για παράδειγμα, ο PMI για τις Η.Π.Α. καλύπτει μόνο τον βιομηχανικό τομέα, του οποίου η συμμετοχή στο Α.Ε.Π. της χώρας σημειώνει πτώση χρόνο με τον χρόνο. Ο ISM για να παρέχει πιο ολοκληρωμένα δεδομένα για την αγορά, έχει δημιουργήσει ακόμα έναν δείκτη, που αφορά τον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος συνεισφέρει περίπου στο Α.Ε.Π. των Η.Π.Α. κατά 80%. Μία ακόμα εταιρεία που υπολογίζει τον συγκεκριμένο δείκτη είναι η Markit. Με την ίδια διαδικασία μετρά τον PMI για περισσότερες από 30 χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων αρκετών της Ευρωζώνης.
Για να καταλάβουμε τη χρησιμότητα αυτού του δείκτη, ας αναλογιστούμε μία μεταποιητική επιχείρηση, η οποία κατασκευάζει ηλεκτρικές συσκευές. Παρατηρώντας τον PMI, οι προμηθευτές αυτής της εταιρείας (π.χ. επιχειρήσεις που προμηθεύουν μέταλλα, πλαστικά απαραίτητα για τις ηλεκτρικές συσκευές) μπορούν να μεταβάλουν τη δική τους παραγωγή, με βάση τις ανάγκες που θα υπάρξουν μέσα στον μήνα για τους πελάτες τους. Επιπλέον, οι επενδυτές και οι διαχειριστές χαρτοφυλακίων και κεφαλαίων γενικότερα θα συμβουλευτούν τον PMI, για να πάρουν μια εικόνα για την πορεία ενός κλάδου. Παρ’ όλα αυτά, πάντα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με τις ενδείξεις του δείκτη, πριν πάρουμε νέες αποφάσεις, ιδιαίτερα όταν σηματοδοτεί επέκταση στην οικονομία. Πόσο μάλλον, σε μια εποχή που υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα, οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν ήδη ξεκινήσει νομισματική «σύσφιξη», που, με τη σειρά τους, «θολώνουν» τις καθαρές θέσεις των περισσότερων επιχειρήσεων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Purchasing Managers’ Index (PMI), investopedia.com, διαθέσιμο εδώ
- Το καλύτερο λαγωνικό της ύφεσης είναι ο δείκτης ΡΜΙ, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
