Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Μια σημαντική συνιστώσα για την επιτυχή επιτέλεση της δημοκρατικής λειτουργίας της κοινωνίας αποτελεί σαφέστατα η ένταξη και η συμμετοχή των νέων στις συλλογικές διαδικασίες. Υπό το πρίσμα αυτό και λόγω της ανάγκης για περαιτέρω κινητοποίηση του νεότερου πληθυσμού στα κοινά, το 2006 ιδρύεται και στη χώρα μας ο θεσμός του Τοπικού Συμβουλίου Νέων. Σκοπός αυτών των συμβουλίων δεν ήταν άλλος από την ενεργό συμμετοχή και την ανάληψη πρωτοβουλιών των νέων ηλικίας 15 έως 28 ετών, ώστε να γνωμοδοτούν τόσο για θέματα που τους αφορούν άμεσα όσο και σε θέματα που αφορούν την ευρύτερη κοινωνία. Βασικό προαπαιτούμενο για τα παραπάνω, εκτός από την ηλικία του εκάστοτε συμμετέχοντα, είναι το να είναι εγγεγραμμένος στο δημοτολόγιο της περιοχής του.
Δεκατρία χρόνια αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 2019, το θέμα τέθηκε εκ νέου επί τάπητος, όταν με απόφαση του τότε Υπουργού Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου, τα Τοπικά Συμβούλια Νέων θα ήταν ένα σημαντικό σκαλοπάτι για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική. Σύμφωνα με τις τότε δηλώσεις του: «Η συμμετοχή των γυναικών στα κοινά από τη νεανική ηλικία, μπορεί να διασφαλιστεί από τη θεσμοθέτηση των Συμβουλίων Νέων σε κάθε Δήμο. Θα είναι ένα όργανο που θα είναι ενεργό και θα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα σε κάθε απόφαση του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου, που αφορά τους νέους. Αλλά ταυτόχρονα, θα είναι ένα όργανο που θα ανοίγει την πόρτα στην πολιτική. Θα εκλέγονται δηλαδή με καθολική ψηφοφορία στους Δήμους, ανάμεσα σε όσους έχουν δικαίωμα ψήφου και είναι έως 29 ετών και υποχρεωτικά το 50% των εκλεγμένων μελών –όχι των υποψηφίων– θα είναι γυναίκες».
Τα παραπάνω δείχνουν τη σημασία που έχει σε θεωρητικό επίπεδο ο συγκεκριμένος θεσμός. Βάσει της πρώτης απόφασης, αλλά και της πρόθεσης του τότε Υπουργού, αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την αύξηση της συμμετοχής των νέων στις κεντρικές αποφάσεις, αλλά και για την ενδυνάμωση της φωνής των γυναικών. Κατά πόσο, όμως, εν έτει 2022, τα συμβούλια νέων επιτελούν τον ρόλο τους στη χώρα μας; Τι συμβαίνει με αντίστοιχους θεσμούς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Σήμερα, στην Ελλάδα, με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο, θα δει κανείς ότι όλοι σχεδόν οι δήμοι της επικράτειας καλούν τους νέους δημότες τους να στελεχώσουν τα τοπικά συμβούλια. Ωστόσο, είναι σχεδόν αδύνατον να εντοπίσει κανείς αριθμητικά δεδομένα που να δείχνουν την υφιστάμενη κατάσταση. Στο εξωτερικό, τα δεδομένα δείχνουν ότι οι έτερες ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους τη συμμετοχή των νέων. Στη Γερμανία και τη Φιλανδία, για παράδειγμα, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό, δίνοντας τη δυνατότητα για ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων, οι οποίες έχουν αντίκτυπο και στη μετέπειτα επαγγελματική τους πορεία. Με δύο λόγια, στο εξωτερικό η ενεργός συμμετοχή των νέων στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα θεωρείται σημαντικός παράγοντας τόσο για την εκπαίδευση όσο και για τη δημόσια διοίκηση.
Καταληκτικά, παρόλο που τα τοπικά συμβούλια νέων αποτελούν θεσμό και για την Ελλάδα για περισσότερο από 15 έτη, ο ρόλος τους δεν είναι τόσο καίριος ακόμη όσο δείχνουν οι προθέσεις των αποφάσεων. Μια δημοκρατική κοινωνία χρειάζεται πολυφωνία και ενεργό συμμετοχή για να λειτουργεί όσο το δυνατόν καλύτερα, ενώ κάτι τέτοιο θα ήταν μάταιο, αν απουσίαζαν από τις αποφάσεις εκείνοι που κατά κύριο λόγο καθορίζονται από αυτές, δηλαδή οι νέοι. Για να ενισχυθεί η φωνή τους, λοιπόν, δεν αρκούν απλές αποφάσεις, αλλά χρειάζονται κυρίως κίνητρα, τα οποία πρέπει να δίνονται με γνώμονα το μέλλον, όπως στα παραδείγματα άλλων χωρών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Τα κέντρα αποφάσεων θα πρέπει εμπράκτως κάποια στιγμή να δείξουν πως θέλουν τη νεολαία στο πλάι τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γεώργιος Τοπαλίδης, Συμμετοχή των νέων στα τοπικά συμβούλια νέων και στην αυτοδιοίκηση (μεταπτυχιακή εργασία), Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 2012, διαθέσιμο εδώ
- ΥΠΕΣ: Συμβούλια νέων στους Δήμους – Υποχρεωτικά το 50% των εκλεγμένων να είναι γυναίκες, ypes.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τοπικά Συμβούλια Νέων, heraklion.gr, διαθέσιμο εδώ
