Της Χρυσούλας Παχή,
Η άμβλωση, ή αλλιώς έκτρωση του εμβρύου, γίνεται για να τερματιστεί προκλητά μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Δεν αποτελεί τρόπο αντισύλληψης. Αναλόγως το τρίμηνο που πραγματοποιείται, η διαδικασία ποικίλλει. Στην Ελλάδα, η διενέργειά της είναι νόμιμη και γίνεται κυρίως σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
Μια εγκυμοσύνη μπορεί να τερματιστεί με αρκετούς τρόπους. Αυτό, βέβαια, εξαρτάται από την εβδομάδα κύησης του εμβρύου, το νομοθετικό πλαίσιο, και την προτίμηση της γυναίκας. Οι εκτρώσεις χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις θεραπευτικές και τις εκλεκτικές.
Θεραπευτική έκτρωση γίνεται όταν η εγκυμοσύνη είναι επιβλαβής για τη γυναίκα ή/και το έμβρυο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του ή εάν το νεογνό αναμένεται να γεννηθεί με σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Η πλειονότητα των περιπτώσεων στη γυναίκα που αντιμετωπίζονται με άμβλωση είναι η έκτοπος κύηση, η αποκοπή του πλακούντα, η προχωρημένη προεκλαμψία και ο καρκίνος. Αντιθέτως, στο έμβρυο είναι η παρουσία χρωμοσωμικών ανωμαλίων (σύνδρομο Down, σύνδρομο Tuner, τρισωμίες 13 & 18), η υδροκεφαλία, η ανεγκεφαλία και οι καρδιακές ανωμαλίες. Συνήθως, τα έμβρυα με πολύ σοβαρές γενετικές ανωμαλίες πεθαίνουν μέσα στη μήτρα και αποβάλλονται αυτομάτως από αυτήν αμέσως μετά. Ωστόσο, εάν παραμείνουν μέσα, πρέπει να αφαιρεθούν το συντομότερο δυνατό, ειδάλλως η γυναίκα μπορεί να εμφανίσει σήψη, πράγμα που μπορεί να αποβεί μοιραίο.
Εκλεκτική ονομάζεται η άμβλωση η οποία εκτελείται από επιθυμία της γυναίκας, χωρίς να διατρέχουν ιατρικοί λόγοι. Πιο συγκεκριμένα, μια γυναίκα μπορεί να τερματίσει την εγκυμοσύνη της λόγω οικονομικών προβλημάτων, οικογενειακών προβλημάτων (διάσταση, πολυτεκνία, ενδοοικογενειακή βία), εάν η εγκυμοσύνη της προέκυψε από βιασμό ή απλά εάν επιθυμεί να μην κυοφορήσει.
Μέθοδοι προκλητής άμβλωσης
Υπάρχουν δύο τρόποι που μπορεί να τερματιστεί μια κύηση: με τη χρήση φαρμάκων ή με χειρουργείο. Στην Ελλάδα, το 90% των αμβλώσεων γίνονται με χειρουργικό τρόπο.
Στις εκτρώσεις έως 7 εβδομάδες κύησης, η φαρμακευτική άμβλωση γίνεται με συνδυασμό μιφεπριστόνης-μισοπροστόλης. Η μιφεπριστόνη είναι ένα αντιπρογεστεγόνο. Δρα αναστέλλοντας τις επιδράσεις της προγεστερόνης, κάνοντας τόσο τον τράχηλο όσο και τα αγγεία της μήτρας να διαστέλλονται και προκαλώντας συστολή της μήτρας. Το έμβρυο τότε ξεκολλάει από τα τοιχώματα της μήτρας και αποβάλλεται. Η μισοπροστόλη χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη μιφεπριστόνη, για να επιταχύνει τη διαδικασία και να αποτρέπει την παραμονή υπολειμμάτων μέσα στη μήτρα.
Η χρήση μιφεπριστόνης, ακολουθούμενη μετά από 24-48 ώρες από μισοπροστόλη, είναι κατά 98% αποτελεσματική έως την 9η εβδομάδα κύησης. Εάν η φαρμακευτική έκτρωση αποτύχει, τότε το έμβρυο αφαιρείται με χειρουργείο.
Από τη 15η εβδομάδα κύησης και μετά, η αναρρόφηση είναι η πιο συχνή χειρουργική μέθοδος για έκτρωση.
Η απόξεση ενδομητρίου αποτελεί επίσης μια εναλλακτική. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τη συγκεκριμένη μέθοδο, όταν η αναρρόφηση δεν είναι εφικτή.
Κατά το τρίτο τρίμηνο, η άμβλωση μπορεί να προκληθεί χειρουργικά είτε με διαστολή του κόλπου και αφαίρεση του εμβρύου και άλλων ιστών με χειρουργικά εργαλεία είτε με υστερεκτομή (αφαίρεση μήτρας).
Εναλλακτικές μέθοδοι
Πολλές γυναίκες, οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς αμβλώσεις, είτε λόγω νομοθεσίας και χρημάτων είτε λόγω έλλειψης σεξουαλικής αγωγής, στρέφονται σε άλλους τρόπους για να τερματίσουν την κύηση. Η πιο συχνή μέθοδος είναι η εισαγωγή χειρουργικών ή ξένων αντικειμένων στα εσωτερικά γεννητικά όργανα και η άσκηση βίας. Παλαιότερα, οι γυναίκες έπιναν ένα αφέψημα από λεβιθόχορτο το οποίο εικάζεται πως προκαλεί αποβολή εάν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν την ιδιότητα αυτή. Όλες αυτές οι μέθοδοι είναι πάρα πολύ επικίνδυνες, διότι μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές, όπως εσωτερική αιμορραγία.
Νομοθετικό πλαίσιο
Στην Ελλάδα, η έκτρωση επιτρέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ο Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 304 επιτρέπει την έκτρωση μόνο με τη συναίνεση της εγκύου και μόνο από γιατρό μαιευτήρα-γυναικολόγο, με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Μέχρι και τη 12 εβδομάδα κύησης, σε κάθε περίπτωση
- Μέχρι και την 24 εβδομάδα κύησης, αν υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που συνεπάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού
- Μέχρι και τη 19 εβδομάδα κύησης, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί.
Σε περίπτωση που η εγκυμοσύνη βάζει τη ζωή της γυναίκας ή τη σωματική της υγεία σε κίνδυνο, τότε η άμβλωση μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της κύησης. Σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνεται και το ενδεχόμενο τερματισμού της κύησης, εάν το έμβρυο παρουσιάζει σοβαρές δυσλειτουργίες που θα το καταθέτουν μη βιώσιμο αμέσως μετά τη γέννα.
Κλείνοντας, η άμβλωση είναι μια διαδικασία πολλές φορές απαραίτητη για την υγεία της γυναίκας, σωματική και ψυχική. Το να κυοφορήσει ένα έμβρυο εννέα μήνες είναι απαιτητικό, αφού προσλαμβάνει όλη την ενέργεια, τα υγρά και την τροφή του από τη μητέρα. Ζει μέσα από αυτή και συνεχίζει να εξαρτάται από εκείνη μέχρι και τα πρώτα χρόνια μετά τη γέννηση του.
Η μητρότητα δεν ταιριάζει σε όλες τις γυναίκες. Βλέπουμε γύρω μας καθημερινά την απόρροια της εξαναγκασμένης μητρότητας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο υπεύθυνο στον κόσμο από μια γυναίκα που αναγνωρίζει ότι δε θέλει, δεν μπορεί, δεν επιθυμεί να φέρει μια καινούρια ζωή στον κόσμο. Δεν είναι εγωισμός, αλλά αυτογνωσία. Ας επικεντρωθούμε πρώτα, ως κοινωνία, στη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας, την ενίσχυση των ιδρυμάτων για τα παιδιά χωρίς οικογένειες, πρώτου σπεύσουμε να κρίνουμε την επιλογή μιας γυναίκας. Ας διατηρήσουμε το δικαίωμα της επιλογής και της σωματικής ακεραιότητας, όπως και την πρόσβαση σε δομές υγείας οι οποίες θα παρέχουν μια ασφαλή άμβλωση και την κατάλληλη καθοδήγηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Secret Knowledge of Herb Women. Common Knowledge from the Past”, Dieter Beckmann, Barbara Beckmann, Das geheime Wissen der Kräuterhexen. Alltagswissen vergangener Zeiten 2nd edn, Munich, 1998.
- “Medical methods for first-trimester abortion”, Cochrane Database of Systematic Reviews (11): CD002855. Kulier, R; Kapp, N; Gülmezoglu, AM; Hofmeyr, GJ; Cheng, L; Campana, A (9 November 2011)
- “Making abortions safe: a matter of good public health policy and practice”, Berer M. Bull. World Health Organ. 78 (5): 580–92. (2000)
- “Manual vacuum aspiration for first-trimester abortion”, Arch Fam Med 7 (6): 559–62. (1998). PMID 9821831
