Του Μάριου Δόγκα,
Εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς τη σχέση του μέσου Έλληνα πολίτη με την αρχαιότητα, από τα πρώτα μάλιστα στάδια μιας συζήτησης. Οι περισσότεροι είμαστε περήφανοι για ένα ιστορικό παρελθόν που στην πραγματικότητα αγνοούμε ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, καταλαμβάνει χώρο στο συλλογικό μας υποσυνείδητο, εξωραϊσμένο και εμποτισμένο με κάθε λογής ιστορικές ανακρίβειες και υπεραπλουστεύσεις. Άλλωστε, οι στενοί δεσμοί με το παρελθόν ανέκαθεν αποτελούσαν σημαντικό πυλώνα κάθε εθνικού αφηγήματος, στην προσπάθειά του να διαμορφώσει μια στενή και αυστηρά περιοριστική εθνική ταυτότητα. Έτσι, η αρχαιότητα έχει τεθεί σε έναν προστατευτικό κλοιό, λαμβάνοντας αποκλειστικά το χρίσμα της αιώνιας κληρονομιάς και της θεσμικής ιστορικής παρακαταθήκης, με αποτέλεσμα η ενασχόληση μαζί της να συνοδεύεται μονίμως από μια σοβαρότητα και ενίοτε σοβαροφάνεια ή αλλιώς από μια αυστηρή επιστημοσύνη. Η αρχαιότητα, όμως, είναι κάτι παραπάνω από αυτά. Είναι η ζωή του παρελθόντος, με όλη τη σημασία της λέξης, κι αυτό το ξέρει καλύτερα ο Archaeostoryteller.
Ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Θόδωρος Παπακώστας είναι αρχαιολόγος και δημιουργός του project επικοινωνίας της επιστήμης “Archaeostoryteller”, με αντικείμενο την εκλαϊκευμένη Αρχαιολογία. Σπούδασε Αρχαιολογία στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ και έλαβε το μεταπτυχιακό του από το πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ, στην Προϊστορική Αρχαιολογία. Έχει εργαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και στην Αρχαιολογική Υπηρεσία Κιλκίς, ενώ το 2017 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην Κλασική Αρχαιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η ουσία, ωστόσο, είναι στον τρόπο με τον οποίο επιχειρεί να κάνει την Αρχαιολογία κοινό απόκτημα. Αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που, καλώς ή κακώς, κυριαρχούν στην καθημερινότητά μας, έρχεται να σπάσει όλα τα στερεότυπα και, με έναν άμεσο και απολαυστικά χιουμοριστικό τρόπο, να παρουσιάσει αρχαιολογικές πληροφορίες. Εστιάζοντας ταυτόχρονα και εξίσου τόσο στα μεγάλα ορόσημα της ιστορίας όσο και σε ιστορίες καθημερινών ανθρώπων της αρχαιότητας, που δεν διαφέρουν καθόλου από εμάς, δημιουργεί ένα περιεχόμενο που γεφυρώνει το χάσμα του δέους του μέσου ανθρώπου απέναντι στο ιστορικό παρελθόν και το μετατρέπει σε κτήμα του. Δίχως φόβο και ενοχές, ο Archaeostoryteller αναδιαμορφώνει το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων με έναν σύγχρονο τρόπο, που ταιριάζει στην εποχή, χωρίς να αξιώνει να τα αντικαταστήσει φυσικά. Στην πραγματικότητα, αυτό που κάνει, όπως άλλωστε δηλώνει και το όνομά του, είναι να λέει ιστορίες για την αρχαιότητα, οι οποίες μας συνδέουν άμεσα με το παρελθόν μας, αφού πάντα έχουν ως κέντρο τον άνθρωπο.
Εκτός από το project “Archaeostoryteller” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το επόμενο μεγάλο εγχείρημα του Θόδωρου Παπακώστα ήταν η συγγραφή του βιβλίου Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;, το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα best sellers της προηγούμενης χρονιάς στην κατηγορία του. Το πλαίσιο, φυσικά, δεν αλλάζει, καθώς πρόκειται για μια εκλαϊκευμένη και ευσύνοπτη παρουσίαση της ελληνικής αρχαιότητας με εύθυμο χαρακτήρα. Η υπόθεση του βιβλίου είναι η εξής: δύο άγνωστοι βρίσκονται κλεισμένοι μέσα σε ένα ασανσέρ που έχει σταματήσει, ένας εκ των οποίων είναι αρχαιολόγος. Προσπαθώντας να περάσουν κάπως τον χρόνο τους και εκκινώντας από το επάγγελμα του ενός, αρχίζει ένας διάλογος εντός του οποίου παρουσιάζεται η ελληνική αρχαιότητα σε συνέχεια, από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τη Ρωμαϊκή Εποχή. Επίσης, στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχει χώρος όπου δίνεται απάντηση στα πιο συχνά ερωτήματα που τίθενται σε αρχαιολόγους από «μη ειδικούς». Ασφαλώς, είναι αυτονόητο το γεγονός ότι στο βιβλίο δεν συμπεριλαμβάνονται πολλά ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα, καθώς ο σκοπός του είναι να λειτουργήσει ως ευχάριστο, διασκεδαστικό και μορφωτικό κείμενο για τον μέσο αναγνώστη, και όχι ως επιστημονικό εγχειρίδιο.
Τέλος, αξίζει να γίνει αναφορά και στο podcast “Archaeostoryteller”, καθώς φαίνεται πως αυτή η μορφή ενημέρωσης-ψυχαγωγίας ήρθε για να μείνει. Στα επεισόδια, λοιπόν, μπορεί το κοινό να ακούσει ιστορίες αγάπης, μίσους, πολέμου, μεγαλείου, αλλά και ταπεινότητας των ανθρώπων του παρελθόντος. Ιστορίες γνωστές και άγνωστες, που αποσυντίθεται και ανασυντίθεται κωμικά μπροστά στο μικρόφωνο από τον Archaeostoryteller, για να συντροφεύουν παντού τον ακροατή και να του θυμίζουν διαρκώς τη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης που παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Archaeostoryteller” με τον Θόδωρο Παπακώστα, pod.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τελικά «Χωράει όλη η αρχαιότητα σε ένα ασανσέρ;»- Ο συγγραφέας του απόλυτου best seller απαντά στο iefimerida, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
