Της Εμιλένας Πούπα,
Γνωστός σε μικρούς και μεγάλους για τα κατορθώματά του, τους γενναίους ιππότες που τον περιέβαλαν, τα εντυπωσιακά μεσαιωνικά κάστρα, τα ξίφη και το Άγιο Δισκοπότηρο, ο βασιλιάς Αρθούρος ήταν αυτός που προστάτεψε τη Μεγάλη Βρετανία από τους Σάξονες εισβολείς στα τέλη του 5ου αιώνα. Είναι αλήθεια, ότι η ιστορική αυθεντικότητα του βασιλιά Αρθούρου αμφισβητείται και για αυτό πολλοί κάνουν λόγο για ένα μυθικό πρόσωπο. Η ουαλική και η βρετανική λογοτεχνία και λαογραφία αποτελούν πηγές για τη ζωή του και έτσι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η ιστορική του βάση. Πάντως, αποτελεί κεντρική προσωπικότητα των θρύλων που συνθέτουν το The matter of Britain, το σύνολο της μεσαιωνικής λογοτεχνίας σχετιζόμενης με το νησί της Μεγάλης Βρετανίας.
Με βάση τους μελετητές, η κύρια και η πιο αξιόπιστη πηγή πληροφοριών για τον μύθο του Αρθούρου είναι το βιβλίο του Geoffrey of Monmouth Historia Regum Britanniae, που χρονολογείται τον 12ο αιώνα. Σε αυτό το βιβλίο γίνονται αναφορές για τους Βρετανούς βασιλιάδες και ο Αρθούρος παρουσιάζεται ως ο γενναίος βασιλιάς που έδειξε πυγμή, προστάτεψε το βασίλειό του από τους Σάξονες και κατάφερε να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία που έφτανε μέχρι τη Γαλατία. Στο βιβλίο αυτό ενσωματώνεται, επίσης, ο πατέρας του, Uther Pendragon, και η ιστορία της σύλληψης του Αρθούρου, χάρη στην παρέμβαση του μάγου Merlin. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ανέλαβε την εξουσία. Επιπλέον, υπάρχουν και οι περιγραφές για τον έμπιστο ιππότη του, Lancelot, και το μαγικό σπαθί, Excalibur. Είναι ξεκάθαρο ότι ο Geoffrey ήταν αυτός που έδωσε υπόσταση στον μύθο του Αρθούρου.
Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι ίσως να δανείστηκε κάποια στοιχεία και από προηγούμενες αφηγήσεις και ο θρύλος του Αρθούρου να μην είναι κατεξοχήν δικό του επινόημα. Λιγότερο αξιόπιστα κείμενα που αναφέρονται στον πρόσωπό του και τις μάχες που έδωσε είναι το Historia Brittonum και τα έργα του Βρετανού ιστορικού Gildas. Παρόλα αυτά, η διήγηση του Geoffrey έμελλε να αποτελέσει αφετηρία για μεταγενέστερες εκδοχές του μυθικού Αρθούρου. Πιο συγκεκριμένα, ο Γάλλος συγγραφέας Chrétien de Troyes ήταν αυτός που πρόσθεσε στην ιστορία του Αρθούρου τα στοιχεία για το Άγιο Δισκοπότηρο και τον ιππότη Lancelot. Επιπλέον, οι αφηγήσεις του εστίαζαν και σε άλλους ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, του τάγματος που είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Αρθούρος. Ακολούθησαν και άλλες εκδοχές του μύθου περισσότερο ρομαντικές, που έκαναν λόγο για το Camelot, την πρωτεύουσα του βασιλείου του.
Κοινό στοιχείο σε αυτές τις αφηγήσεις είναι οι δράσεις και οι περιπέτειες του βασιλιά και του τάγματος της Στρογγυλής Τραπέζης απέναντι σε εχθρούς και τέρατα. Ακόμα και κέλτικα στοιχεία έχουν προστεθεί στον μύθο και σε ορισμένες μεταγενέστερες αφηγήσεις, με τον Αρθούρο και τους ιππότες του να πολεμούν θρυλικά τέρατα. Από την άλλη, μετά τη διάδοση του Χριστιανισμού στην Ευρώπη και τη Μεγάλη Βρετανία, εκτός από τα κέλτικα στοιχεία, προστέθηκαν και χριστιανικά, καθώς ο Αρθούρος παρουσιάζεται να ψάχνει το Άγιο Δισκοπότηρο που χρησιμοποιήθηκε από τον Χριστό, κατά τη διάρκεια του μυστικού δείπνου.
Δεν πρέπει, επίσης, να αγνοηθεί ότι στον μύθο του Αρθούρου, ο ίδιος παρουσιάζεται και ως “one and future king”, δηλαδή αυτός που θα επιστρέψει από τον θάνατο και θα ξανά βασιλέψει. Αυτός ο χαρακτηρισμός θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ότι το 1113, κάποιοι Γάλλοι κληρικοί που προσπαθούσαν βρουν τις ρίζες του Αρθούρου, ανακάλυψαν ότι ο βασιλιάς, παρόλο που σκοτώθηκε στη μάχη από τον Modred, όπως είχε προφητεύσει ο μάγος Merlin, ήταν στην πραγματικότητα ζωντανός. Μετέπειτα, ακολούθησαν και άλλες θεωρίες από διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, που ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο την προηγούμενη θεωρία.
Συμπερασματικά, είναι φανερό ότι ο βασιλιάς Αρθούρος ήταν περισσότερο επινόημα της φαντασίας των μεσαιωνικών συγγραφέων και ποιητών και ένας από τους επικρατέστερους και γνωστότερους μύθους της Μεγάλης Βρετανίας, παρά ένα ιστορικό πρόσωπο. Τα επιτεύγματά του και αυτά του τάγματος της Στρογγυλής Τραπέζης είναι άξια θαυμασμού. Το αξιοπερίεργο σχετικά με τον μύθο του, που χρήζει βαθύτερη ανάλυση, είναι το τρόπος που αυτός ο μύθος εξελίχθηκε στη διάρκεια του Μεσαίωνα, με επιπλέον στοιχεία να προστίθενται κάθε φορά από διαφορετικούς συγγραφείς, με αποτέλεσμα να φτάσει να έχει τη σημερινή υπόσταση. Μέχρι και σήμερα, ο θρύλος του βασιλιά Αρθούρου κατέχει μια σημαντική θέση και αποτελεί πηγή έμπνευσης για βιβλία και ταινίες του κινηματογράφου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- britannica.com, King Arthur: legendary king of Britain. Διαθέσιμο εδώ
- Leeming, David (1937), The Oxford Companion of world mythology, U.K.: Oxford university press
- Geoffrey of Monmouth (1136), The History of the Kings of Britain
