Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Τις τελευταίες μέρες, ανησυχίες και θλίψη εγείρουν οι τραγικές εικόνες που έρχονται από την επαρχία Paktika του Αφγανιστάν. Ο «εγκέλαδος» χτύπησε τη χώρα των Ταλιμπάν, αφήνοντας ερείπια τις υπό κατάρρευση χώρες και διογκώνοντας την ανθρωπιστική κρίση της περιοχής (πείνα, φτώχεια, παράνομες διακινήσεις κ.λπ.). Υπό το πρόσχημα της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, οι Ταλιμπάν ζητούν την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί τόσο από τις Η.Π.Α. όσο και από τα γύρω κράτη, προκειμένου να αναθερμανθεί η οικονομία του Αφγανιστάν.
Σε κάθε περίπτωση, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα τραγικό γεγονός. Ήταν περίπου δύο τα ξημερώματα στις 22 Ιουνίου, όταν ένας σεισμός περίπου 6 ρίχτερ και βάθους 10 χιλιομέτρων χτύπησε τα ανατολικά σύνορα Αφγανιστάν – Πακιστάν. Οι ειδικοί μιλούν για τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει πραγματοποιηθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και όχι αδίκως. Η χώρα αριθμεί ήδη 1000 νεκρούς και 1500 τραυματίες, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται να αυξάνεται όσο περνούν οι μέρες και πολλοί άνθρωποι είτε διασώζονται κάτω από τα συντρίμμια είτε υποχωρούν στα τραύματά τους. Πλέον μιλάμε για συνολική κατάρρευση 2000 κατοικιών (κατασκευασμένων από λάσπη, δίχως να έχουν τηρηθεί τα πρωτόκολλα αντισεισμικής ασφάλειας), εκ των οποίων οι περισσότερες ήταν και πολυμελείς (8-10 άτομα η κάθε οικογένεια). Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν, η οποία κυβερνά τη χώρα από τον περασμένο Αύγουστο, δήλωσε ανήμπορη να περιθάλψει τον πληθυσμό και κάλεσε τη Διεθνή Κοινότητα, να στηρίξει έμπρακτα το Αφγανιστάν.
Συγκεκριμένα, ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν, Haibatullah Akhundzadah, ο οποίος σπανίως απευθύνει δημόσιο λόγο, παρακάλεσε τη διεθνή κοινότητα και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις «να βοηθήσουν τον Αφγανικό λαό που επλήγη από αυτή τη μεγάλη τραγωδία και να μην φείδονται προσπαθειών». Παράλληλα, άνοιξαν τα σύνορα για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και υγειονομικής περίθαλψης στους κατατρεγμένους. Παρόλ’ αυτά, οι Ταλιμπάν δεν απηύθυναν ποτέ επίσημη έκκληση προς τον Ο.Η.Ε. για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Αντ’ αυτού, περιορίστηκαν σε εκκλήσεις προς τα γειτονικά κράτη (Πακιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν), τα οποία, με τη σειρά τους, ανταποκρίθηκαν άμεσα. Ειδικότερα, το Πακιστάν προσέφερε 13 φορτηγά με τρόφιμα, φάρμακα, κουβέρτες και γενικότερα είδη πρώτης ανάγκης, ενώ, παράλληλα, απεστάλη και ιατρικό προσωπικό.
Από την άλλη, τα Ηνωμένα Έθνη δεν μπορούσαν να «κωφεύουν» στις διεθνείς εκκλήσεις. Επικουρικά με τη δράση της UNICEF στην περιοχή, έχουν έως τώρα παρασχεθεί 10 τόνοι με προϊόντα βασικών αναγκών. Συμπληρωματικά, έχουν στηθεί περίπου 30 κιτ έκτακτης ανάγκης και 50 κιτ χειρουργικών επεμβάσεων. Ο Ο.Η.Ε., επίσης, απευθύνει διεθνή παράκληση για ενίσχυση της χώρας, επισημαίνοντας πως θα καταβάλει τα βέλτιστα στον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών του σεισμού.
Στο Αφγανιστάν, 20 εκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τη λαίλαπα της πείνας. Πλέον, το 60% του πληθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας και το βιοτικό επίπεδο βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Η παραπάνω εικόνα έχει επιδεινωθεί από τον Αύγουστο του 2021. Γιατί, όμως;
Τον Aύγουστο του 2021, οι Ταλιμπάν ανακατέλαβαν το Αφγανιστάν, εγκαινιάζοντας μία νέα περίοδο πολιτικής τρομοκρατίας και εκφοβισμού στην περιοχή. Στην προσπάθεια εκδίωξης των Ταλιμπάν από την κυβέρνηση, η Ε.Ε., ο Ο.Η.Ε., αλλά και ισχυροί παίκτες του διεθνούς συστήματος, όπως η Η.Π.Α. και η Κίνα, επέβαλλαν χρηματοπιστωτικές κυρώσεις στο κράτος. Πιο αναλυτικά, όταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ, απαγορεύτηκε η πρόσβαση σε κεφάλαια, παγώνοντας πάνω από 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικά της Αφγανικής κυβέρνησης που διατηρούνται στη Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης. Από την άλλη, απαγορεύτηκαν οι χρηματοδοτήσεις, ούτως ώστε κανενός είδους συνάλλαγμα να μην φτάνει στα χέρια των Ταλιμπάν. Το μέτρο αυτό μπορεί, αρχικά, να απείλησε την ακεραιότητά τους, όμως, τους τελευταίους εννέα μήνες που αυτοί βρίσκονται στην εξουσία, έχει ανεβάσει τα επίπεδα της φτώχειας, απειλώντας καθημερινά εκατομμύρια ζωές.
Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν, με αφορμή τον τραγικό απολογισμό του σεισμού, ζήτησε την άρση των κυρώσεων και της δέσμευσης των κονδυλίων από τις Η.Π.Α., πρόταση η οποία υποστηρίχθηκε και από τα Αραβικά Εμιράτα. Το νομοθετικό πλαίσιο της Αμερικής προβλέπει μερικές εξαιρέσεις στο κομμάτι των χρηματοδοτήσεων, όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποδεσμεύσει τα 7 δισεκατομμύρια, γεγονός που θα σήμαινε «νίκη» για τους Ταλιμπάν. Ειδικότερα, παρέχονται έξι «ειδικές άδειες» εφοδιασμού με γεωργικά προϊόντα, είδη πρώτης ανάγκης, υποστήριξης των δημόσιων νοσοκομείων και πληρωμής δασκάλων και υγειονομικών. Επίσης, επιτρέπεται, πλέον, στις τράπεζες να συναλλάσσονται με το Αφγανιστάν, μόνο για δραστηριότητες ανθρωπιστικού χαρακτήρα, ενώ, παράλληλα, δίνεται έμφαση στην κυβερνητική διαφάνεια και την παροχή των πληροφοριών που ζητάει η Αμερική.
Στo πλαίσιo της γενικότερης υποστήριξης της πληγείσας χώρας, πολλά κράτη έχουν δεσμευτεί να παρέχουν οικονομική ενίσχυση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και η Αυστραλία, έχουν προβεί στη μεταφορά 1 εκατομμυρίου δολαρίων, ενώ τα Αραβικά Εμιράτα θα προσφέρουν 1 εκατομμύριο δολάρια στις οικογένειες των θυμάτων και 50.000 στις οικογένειες των τραυματισμένων. Από την άλλη, η Κίνα σκοπεύει να δώσει περίπου 10 εκατομμύρια δολάρια, προς αποκατάσταση τόσο του ανθρώπινου παράγοντα όσο και των υποδομών. Βάσει των παραπάνω ενδεικτικών παραδειγμάτων, καταλαβαίνουμε πως πρόκειται να περάσει ένα τεράστιο ποσό συναλλάγματος στους Ταλιμπάν, ακόμη και αν η εκταμίευση θα πραγματοποιηθεί στη βάση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Το ερωτήματα που τίθενται είναι τα εξής: Τα χρήματα που συμφωνήθηκαν να δοθούν ως ένδειξη αλληλεγγύης, θα αφιερωθούν στις περιοχές που χτυπήθηκαν ή θα καρπωθούν από τους Ταλιμπάν, που εννέα ολόκληρους μήνες, λόγω του αποκλεισμού από την Αμερική, έχουν απομονώσει το κράτος τους; Θα κάνουμε λόγο για μία συνολική στήριξη ενός αδύναμου παίκτη και για την ανάδειξη του φιλανθρωπικού πνεύματος διεθνώς ή για την συγκεκαλυμμένη στήριξη ενός καθεστώτος που έψαχνε αφορμή να ανακουφιστεί στα πλαίσια του ανθρωπισμού; Η απάντηση θα προκύψει μέσα από τα κλιμάκια του Ο.Η.Ε., που θα καταγράψουν την επισιτιστική κατάσταση πριν και μετά τον σεισμό. Και η συνέχεια έπεται…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Afghanistan’s Taliban rulers plead for aid after the country’s deadliest earthquake in two decades, ABC, Διαθέσιμο εδώ
- Australia pledges $1 million in aid for quake-hit Afghanistan, ABC, Διαθέσιμο εδώ
- More than 1,000 people killed after magnitude 5.9 earthquake hits eastern Afghanistan, CNN, Διαθέσιμο εδώ
- UN agencies rush to aid Afghanistan following deadly quake, UN News, Διαθέσιμο εδώ
- Explaining US Sanctions Against Taliban, Voa News, Διαθέσιμο εδώ
- EU to send Afghanistan €1 million in aid after earthquake, Politico, Διαθέσιμο εδώ
