Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Το καλοκαίρι είναι μία περίοδος που πολύς κόσμος προσμένει, για να μπορέσει να απολαύσει στιγμές χαλάρωσης, ηρεμίας και ανεμελιάς λόγω διακοπών. Αδιαμφισβήτητα είναι η εποχή των αποδράσεων σε νησιά και χωριά σε όλη την Ελλάδα, καθώς και σε μέρη του εξωτερικού, αφού η μέρα μεγαλώνει, ο ήλιος δυναμώνει και οι ρυθμοί της καθημερινότητας επιβραδύνουν. Ο περισσότερος κόσμος επιλέγει να περνάει χρόνο έξω από το σπίτι, όπως, για παράδειγμα, να προγραμματίζει εξόδους, βόλτες και μπάνια στη θάλασσα, ιδίως τα Σαββατοκύριακα. Πιο συγκεκριμένα, τα Σαββατοκύριακα μετατρέπονται σε διήμερα απόδρασης μακριά από τους ρυθμούς της πόλης, αλλά με σημαντική επήρεια στην ψυχολογία των ατόμων, αφού επιστρέφουν με γεμάτες μπαταρίες.
Όμως, δεν θα μπορούσε να ισχύει για όλους τους ανθρώπους η ίδια πολυαναμενόμενη αντίδραση για το καλοκαίρι, καθώς υπάρχουν άτομα, τα οποία αντιμετωπίζουν κρίσεις πανικού ή πάσχουν από τη διαταραχή πανικού, με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουν τόσο το καλοκαίρι ως εποχή, αλλά και τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Πιο συγκεκριμένα, η κρίση πανικού οφείλεται στο έντονο και χρόνιο άγχος που σωματοποιείται και εμφανίζεται ξαφνικά με συμπτώματα, όπως είναι η δύσπνοια, η ταχυκαρδία, η ζάλη, η ναυτία και η εφίδρωση. Το άτομο αντιμετωπίζει αισθήματα φόβου ότι κάτι μπορεί να συμβαίνει με την καρδιά του, ενισχύοντας σκέψεις με αρνητικό πρόσημο για την πορεία της υγείας του. Δημιουργούνται σκέψεις στο άτομο που προκαλούν έντονη δυσφορία, καθώς φοβάται ότι μπορεί να χάσει τη ζωή του ή ακόμα και το μυαλό του. Η κρίση πανικού διαρκεί μερικά λεπτά και σταδιακά τα συμπτώματα υποχωρούν, με αποτέλεσμα το άτομο να επανέρχεται σε φυσιολογικούς παλμούς καρδιάς και η ψυχική του ηρεμία ισορροπεί ξανά.
Η εμπειρία της πρώτης κρίσης πανικού αφήνει μία πικρή αίσθηση στο άτομο και νιώθει να βρίσκεται σε μία διαρκή επιφυλακή για τη ζωή του, καθώς εκλαμβάνει πολύ εύκολα οποιαδήποτε δυσφορία ως απειλή για τη ζωή του. Συγκεκριμένα, το άτομο μπορεί να αγχωθεί αρκετά, όσον αφορά γεγονότα που σε άλλες καταστάσεις θα παρέμενε ψύχραιμο, δηλαδή όταν νιώθει οποιαδήποτε ακίνδυνη σωματική κούραση, όπως, για παράδειγμα, η ζέστη που μπορεί να αισθανθεί τους καλοκαιρινούς μήνες, με αποτέλεσμα να μεταφράσει το άγχος σαν σύμπτωμα για ένα νέο επεισόδιο κρίσης πανικού. Τότε, εμφανίζονται οι αρνητικές σκέψεις, όπως: «Είναι φυσιολογικό να ζεσταίνομαι τόσο; Θα πάθω πάλι κρίση πανικού;», ερωτήσεις οι οποίες επιβαρύνουν την ψυχική υγεία του ατόμου, καθώς επηρεάζουν σημαντικά τον παράγοντα άγχος.
Η σχέση της κρίσης πανικού με το καλοκαίρι εντοπίζεται στο αίσθημα της δύσπνοιας, της εφίδρωσης, της κούρασης, της ζάλης, που λίγο πολύ όλοι νιώθουμε τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της υψηλής θερμοκρασίας. Για την ακρίβεια, τα άτομα που πάσχουν από διαταραχή πανικού ερμηνεύουν εντελώς διαφορετικά το αίσθημα της κούρασης και της δυσφορίας λόγω του καύσωνα, δηλαδή μπορεί να λαχανιάσουν και να αναπνέουν με δυσκολία, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ο φόβος τους για πιθανή κρίση πανικού, αν και στην πραγματικότητα ο φόβος για μελλοντική κρίση πανικού είναι η αιτία που αυξάνει σημαντικά το άγχος και όχι η θερμοκρασία στο περιβάλλον.
Μία άλλη εξήγηση που έχουν δώσει ψυχολόγοι και ψυχίατροι αφορά τον φόβο της απομάκρυνσης του ατόμου από το σπίτι, δηλαδή την «ασφάλειά» του. Ειδικότερα, όταν τα άτομα κληθούν να πραγματοποιήσουν τις διακοπές τους, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν φοβίες που αφορούν την απομάκρυνση τόσο από το σπίτι όσο και από την πόλη τους και τα μέρη που αισθάνονται ασφαλείς. Αυτό σημαίνει ότι οι πάσχοντες από κρίσεις πανικού δεν απολαμβάνουν τις διακοπές τους, καθώς έρχονται σε δεύτερη μοίρα από τον φόβο που τους κυριεύει για μία πιθανή επόμενη κρίση πανικού, η οποία θα γίνει όσο θα είναι μακριά από το σπίτι τους – δηλαδή την ασφάλειά τους.
Είναι σημαντικό να απολαμβάνουμε όλες τις στιγμές χωρίς φόβους και άγχος, πόσο μάλλον τις καλοκαιρινές διακοπές. Γι’ αυτό, θα χρειαστεί η βοήθεια ειδικού ψυχολόγου ή ψυχιάτρου ψυχοθεραπευτή, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσει κανείς να απολαύσει την καλοκαιρινή περίοδο ήρεμα και ξεκούραστα, προκειμένου να γεμίσει τις «μπαταρίες» του και να ξεκινήσει τη φθινοπωρινή σεζόν ανανεωμένος και με ενέργεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Κρίσεις πανικού το καλοκαίρι, iatronet.gr, διαθέσιμο εδώ
