Αποτελεί η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Νορβηγίας μια συμφωνία απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο;

Του Ελευθέριου Χονδρού,

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) κατέληξε σε συμφωνία με τη Νορβηγία για την προμήθεια περισσότερου φυσικού αερίου από το σκανδιναβικό έθνος, καθώς το μπλοκ προσπαθεί να μειώσει τις αυξανόμενες τιμές και να ενισχύσει την ασφάλεια του εφοδιασμού, αφού η Ρωσία, ο μεγαλύτερος προμηθευτής της, μείωσε τις ροές σχεδόν στα μισά κράτη-μέλη. Η Ε.Ε. των 27 εθνών αγωνίζεται να καταργήσει σταδιακά το ρωσικό φυσικό αέριο και να βρει νέες πηγές σε όλο τον κόσμο, μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία.

Η Μόσχα έχει αρχίσει να μειώνει τις αποστολές προς την Ευρώπη, επηρεάζοντας 12 κράτη-μέλη και πιέζοντας τη Γερμανία να αυξήσει το επίπεδο κινδύνου φυσικού αερίου στη δεύτερη υψηλότερη φάση «συναγερμού». Η ενεργειακή ασφάλεια βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Ε.Ε., με τους ηγέτες της περιοχής να αναμένεται να συζητήσουν το θέμα σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, την Παρασκευή 1 Ιουλίου. Τα προβλήματα στην προσφορά έχουν ωθήσει τις τιμές του φυσικού αερίου και της ενέργειας σε επίπεδα ρεκόρ, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό. Η Ευρώπη πληρώνει πολύ υψηλό τίμημα για την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, δήλωσε ο Frans Timmermans, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα. «Δεν με πειράζει ποτέ να εξαρτώμαι από έναν στενό φίλο όπως η Νορβηγία, αλλά ποτέ ξανά δεν χρειάζεται να εξαρτηθούμε από κάποιον σαν τον Putin», είπε ο Timmermans, μετά από συνάντηση στις Βρυξέλλες με τον Νορβηγό Υπουργό Ενέργειας Terje Aasland.

Δεδομένου των υψηλών επιπέδων παραγωγής που παρατηρήθηκαν στη Νορβηγία τους πρώτους μήνες του έτους —μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί για το υπόλοιπο του έτους— υπάρχει ισχυρή δυνατότητα για αύξηση των πωλήσεων στην Ευρώπη το 2022, αυτό εξάλλου είναι και κάτι που ειπώθηκε λίγο μετά την συνάντηση της Ένωσης και της Νορβηγίας. Η Ε.Ε. σκοπεύει να περιορίσει τις εισαγωγές από τη Μόσχα κατά σχεδόν τα δύο τρίτα φέτος και να καταργήσει σταδιακά τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.

Στη δήλωση την οποία υπέγραψε επίσης ο Επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Kadri Simson, αναφέρεται ότι υπάρχει ισχυρή δυνατότητα για αυξημένες πωλήσεις στην Ευρώπη το 2022, φέρνοντας κοντά στις 100 TWh επιπλέον ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά, μια αύξηση, δηλαδή, κατά περίπου 8%. Με προσφορά επιπλέον 100 TWh σημαίνει ότι όλη η πρόσθετη παραγωγή της είναι πιθανό να πάει στην Ε.Ε.. Η Ε.Ε. εισάγει περίπου το ένα πέμπτο του φυσικού της αερίου από τη Νορβηγία, σε σύγκριση με το 40% που έπαιρνε από τη Ρωσία, πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου. Η δήλωση υπογράμμισε ότι η Νορβηγία θα συνεχίσει να είναι μεγάλος προμηθευτής στην Ευρώπη και μακροπρόθεσμα, δηλαδή και μετά το 2030, και τόνισε την υποστήριξή της Νορβηγίας για την αύξηση της εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δεσμεύτηκε, επιπλέον, να συνεργαστεί για τη μεταστροφή της Ε.Ε. σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινες τεχνολογίες, όπως το υδρογόνο. Και αυτή η δέσμευση δεν πρέπει να αγνοηθεί, καθώς οι κινήσεις ορισμένων χωρών να επενδύσουν σε νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου έχουν εγείρει φόβους ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις δεσμεύσεις για το κλίμα.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, António Guterres, δήλωσε, μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα ότι οι νέες επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα είναι «παραληρητικές», δεδομένου του αντίκτυπού τους στο κλίμα. Οι επιστήμονες, ο ΟΗΕ και ο ΔΟΕ δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ξεκάθαροι αναφορικά με το ότι δεν υπάρχει χώρος για περισσότερες έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου, εάν θέλουμε να αποφύγουμε την καταστροφική κλιματική αλλαγή. Η τρέχουσα κρίση ενέργειας και ασφάλειας στην Ευρώπη δεν δικαιολογεί την εξερεύνηση για περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο που δεν θα διατίθεται για 15 χρόνια.

Η Ε.Ε. και η Νορβηγία, ως εκ τούτου, αποφάσισαν να εντείνουν τη συνεργασία έτσι ώστε να διασφαλιστεί όχι μόνο ο βραχυπρόθεσμος, αλλά και ο μακροπρόθεσμος εφοδιασμός με φυσικό αέριο από τη Νορβηγία, να αντιμετωπιστεί το μείζον ζήτημα των υψηλών τιμών ενέργειας και να αναπτυχθεί μια γερή συνεργασία, η οποία θα αφορά τους τομείς των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του υδρογόνου, της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα και της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της ενέργειας, με βλέψη την αποκρυστάλλωση μιας ακόμη στενότερης μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης στον ενεργειακό τομέα.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ