Της Νικολέττας Παπαθανασίου,
Αναμφίβολα, η άφιξη του καλοκαιριού επιφέρει τον σχηματισμό χαμόγελων στα πρόσωπα της πλειοψηφίας του πληθυσμού. Μικροί και μεγάλοι ξεχύνονται σε παραλίες και πισίνες, αποζητώντας ένα αίσθημα δροσιάς και ανακούφισης από το συχνά ανυπόφορο θερμό κλίμα που τόσο απλόχερα τους χαρίζει ο ήλιος. Παρά τις απολαύσεις και τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν αυτές οι κολυμβητικές δραστηριότητες, κρίνεται σκόπιμο να θίξουμε και το ζήτημα των κινδύνων που ενέχουν για την υγεία μας. Ειδικότερα, στις ακόλουθες παραγράφους εξετάζονται οι υδατογενείς λοιμώξεις, προκαλούμενες από παθογόνα στοιχεία όπως τα βακτήρια, οι μύκητες, τα πρωτόζωα, οι ιοί και τα παράσιτα.
Καταρχάς, με τον όρο «υδατογενείς λοιμώξεις» αναφερόμαστε σε όλες εκείνες της λοιμώξεις που οφείλονται σε πόση μολυσμένου νερού, σε άμεση επαφή με μολυσμένο νερό, καθώς και σε εισπνοή υδατοσταγονιδίων. Μια πληθώρα παθογόνων μικροοργανισμών επιβιώνει και αναπτύσσεται στα υδάτινα οικοσυστήματα, επιφέροντας ποικίλων ειδών λοιμώξεις και αποτελώντας κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Η πλειοψηφία των μικροοργανισμών αυτών προκαλούν γαστρεντερικές διαταραχές. Συγκεκριμένα, μικροοργανισμοί όπως το κολοβακτηρίδιο Escherichia Coli, το βακτήριο Shigella και ο Νοροϊός που ανευρίσκονται σε μολυσμένα νερά, προξενούν οξεία γαστρεντερίτιδα. Μεταξύ άλλων, χρήζει ιδιαίτερης μνείας ένα παράσιτο, το λεγόμενο “Cryptosporidium”. Όπως και τα προαναφερθέντα, το Cryptosporidium μεταδίδεται υδατογενώς και προσβάλλει το γαστρεντερικό σύστημα, με χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση τις υδαρείς κενώσεις. Η ιδιαιτερότητα αυτού έγκειται στην ανθεκτικότητά του και συγκεκριμένα, στο γεγονός πως αυτό έχει την ικανότητα να επιβιώνει ακόμα και σε χλωριωμένο νερό για 7 ημέρες.
Μία άλλου είδους λοίμωξη που μπορεί να επιφέρουν παθογόνα στοιχεία που εντοπίζονται στο μολυσμένο νερό είναι η πνευμονία. Ο κύριος ένοχος για την προκειμένη αναπνευστική λοίμωξη είναι το βακτήριο του γένους Legionella. Αυτό δύναται να προκαλέσει δύο παθολογικές καταστάσεις: τον «Ποντιακό Πυρετό» και τη «Λεγιωνέλλωση». Όσον αφορά τον Ποντιακό Πυρετό, πρόκειται για μια ήπια νόσο στην οποία παρουσιάζονται συμπτώματα ομοιάζοντα αυτά της γρίπης. Αντιθέτως, η λεγιωνέλλωση συνιστά μια σοβαρή μορφή πνευμονίας η οποία χρήζει άμεσης θεραπευτικής παρέμβασης. Σε ηλικιωμένους, παιδιά, ασθματικούς ασθενείς και ανοσοκατασταλμένους η λεγιωνέλλωση συχνά αποβαίνει μοιραία. Το βακτήριο του γένους Legionella συνήθως ανευρίσκεται σε παροχές όπως το τζακούζι, η σάουνα και το υδρομασάζ, με τη μετάδοση αυτού να λαμβάνει χώρα μέσω εισπνοής των υδατοσταγονιδίων, με αποτέλεσμα να επιτάσσεται οι ξενοδοχειακές μονάδες να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης.
Πέρα των προαναφερθεισών λοιμώξεων, μια πληθώρα άλλων μικροοργανισμών που εντοπίζονται σε μολυσμένα νερά κέντρων αναψυχής δύναται να προσβάλει τη σωματική μας υγεία. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως καταγράφονται με μεγάλη συχνότητα ωτίτιδες, δερματικά εξανθήματα και επιπεφυκίτιδες.
Παρά τους πολλαπλούς κινδύνους που ελλοχεύουν από τις κολυμβητικές δραστηριότητες, υπάρχουν ορισμένες προφυλάξεις που μπορούμε να λάβουμε, προκειμένου να μη μας κυριεύει ο φόβος κάθε φορά που επιθυμούμε να απολαύσουμε το υδάτινο στοιχείο. Συγκεκριμένα, συνιστάται να αποφεύγουμε τις κολυμβητικές δραστηριότητες στην περίπτωση που απαντώνται ανοιχτές πληγές στο σώμα μας, καθώς τότε οι πιθανότητες για διαφόρων ειδών μολύνσεις πολλαπλασιάζονται. Ακόμα, αναφορικά με τις δραστηριότητές μας σε κέντρα αναψυχής, ιδιαίτερα σκόπιμο κρίνεται να γνωρίζουμε τις συνθήκες απολύμανσης- χλωρίωσης του νερού. Φυσικά, χρειάζεται να μη λησμονούμε να προβαίνουμε σε ντουζ με καθαρό νερό, ύστερα από την κολύμβηση και σε θαλασσινό, αλλά κυρίως σε χλωριούχο νερό.
Συνοψίζοντας, αντιλαμβανόμαστε πως αν και η θάλασσα και οι υδάτινοι χώροι αναψυχής αποτελούν αναντίρρητα πόλους έλξης για χιλιάδες ανθρώπους, τους θερινούς κυρίως μήνες, χρειάζεται πάντα να τίθεται η ασφάλεια στο επίκεντρο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Germs in the Pool: A Survival Guide for Swimmers, aarp.org. Διαθέσιμο εδώ
- Pseudomonas, Cryptosporidium, Legionella…What Germs Lurking in Swimming Pools and Spas Should you Watch Out for?, blog.c4hydro.com. Διαθέσιμο εδώ
